Başbakan gezilerinde yeni kan

TOBB adına uçağın ev sahipliğini Başkan Vekili ve ASO Başkanı Zafer Çağlayan ile İTO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi İbrahim Çağlar yaptı. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Oğuz Satıcı'nın katılmadığı geziye, kurum adına liderliği TİM Başkan Vekili ve THY Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Büyükeşki yaptı. Başbakan Erdoğan, Güney Afrika gezisi ile başlayan işadamlarıyla buluşma krizinden sonra gezilerin portresini de değiştiriyor. Erdoğan'ın gezisine katılan işadamları ve gazeteciler; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) uçağıyla, farklı saatlerde yola çıkıyor, dün gece Kazakistan'ın başkenti Astana'ya giderken olduğu gibi. Erdoğan, İtalyan Başbakanı Berlusconi ile kupa maçını izlerken, işadamları ve gazeteciler yola çıktı. "MÜSİAD Heyeti Başkanı" olarak heyette yer alan (heyet başkanı ifadesini de ilk kez görüyorum) ve Kazakistan'a ilk yatırım yapan işadamlarından Emsaş İnşaat'ın sahibi Ali Rıza Arslan ile birlikte, 4 MÜSİAD üyesi geziye katıldı. Dış Ekonomik İlişkiler (DEİK) adına katılan işadamlarının bir kısmı da TÜSİAD üyesi olmalarına karşılık, davetli listesine adını kurum adına kayıt ettiren yalnızca Mağdenli Yer Hizmetleri şirketi Genel Müdürü Kerem Mağdenli'ydi.Astana Havalimanı'nı yapan Alarko'nun yöneticisi ve DEİK ve Türk-Kazak İş Konseyi yönetiminden Oktay Varlıer, DEİK adına katılan Feniş Alüminyum'un sahibi Sedat Aloğlu, Ceylan Intercontinental'in sahibi Zülküf Ceylan Kazakistan ekibinin en popüler yüzleriydi. Erdoğan'ın Kazakistan gezisine katılan 70 işadamı içinde, ağırlığı TOBB'un etkin olduğu DEİK de dahil olmak üzere, turizmciler ve müteahhitler de "başkanlık" düzeyinde temsil edilmiyordu. Erdoğan'ın Kazakistan'da bulunma nedeni, içinde Türk ihraç ürünlerinin sergilendiği Ankara'dan yola çıkan İpek Yolu Treni'nin 6 ülkeyi aşarak Almatı'ya vardığı noktada yapılacak karşılama. Atatürk Havalimanı'nın VIP salonunda izlenilen maçın birinci yarısından sonra hareket eden uçak, sabah 05.30 gibi Alarko'nun yeni bitirdiği Astana Havalimanı'na vardı. TÜSİAD tek kalem Ekip içinde Kazakistan'da somut adım atması beklenen işadamlarından biri Büyükekşi. Almatı'ya haftada 7 sefer yapılan THY seferleri ile ilgili talepleri var. Büyükekşi, uykusuz geçen yolculuktan sonra, Başbakan Erdoğan'ı kapıda bekledi, sonunda amacına ulaştı. Kazakistan Ulaştırma Bakan Yardımcısı Yerlan Koşanov ile Büyükekşi'yi bir araya getiren Erdoğan, işi Ankara'ya bırakmadan "pazarlık" usulü çözdü. THY yine ilk kez Astana'ya uçan milli havayolu şirketi olacak, hem de haftada 2 sefer. Bunun karşılığında da Almatı'ya yapılan sefer sayısı azalmayacak. Büyükekşi'ye Başbakan'ın ricası "Astana'ya 2 değil, 3 sefer." Bu öneriyi kuşku ile karşılayan Büyükekşi'ye destek Okan'dan geliyor, "Boş gelirsen, parasını ben öderim; hemen başlat." THY'nin sefer pazarlığı Türkiye'nin sorunlarını çözme yolu bu artık, pazarlık! Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen de, işadamları ile Kazakistan Ulaştırma Bakan Yardımcısı Koşanov'u alıkoyuyor ve karayolu taşımacılarına verilen 3 bin adet geçiş belgesi adedinin 6 bine çıkması pazarlığını yapıyor, bildiğimiz "üslup" içinde. Ahmedov şaşkınlığını üzerinden atar atmaz kendi alacağını ortaya sürüyor; "Siz de bizim transport taşımalarımızda limanlarınızda güçlük çıkarıyorsunuz." Tüzmen, "Çözerim, ne gerekirse yaparım" diyerek haziranın ilk haftasında Türkiye'ye davet ediyor.Pazarlık burada bitmiyor, Varlıer ve Aloğlu Kazakistan'ın diğer ülkelerden daha yüksek oranda Türkiye'den ithal edilen inşaat malzemelerine uygulanan referans fiyat artışlarını gündeme getiriyorlar, bu iş de "Ankara'da randevu" olarak sonuçlanıyor.TİM yönetiminden ve Şişe Cam Grubu Başkanı Gülsüm Azeri'ye "yenilenen yüzleri" soruyorum, "Türkiye'nin iş potansiyeli büyüdü, eskiler ile sınırlı değil artık" açıklamasını yapıyor. Bir dönemin "Şarık Abi'lerinin" yerini, yeni jenerasyon işadamları alırken, şeffaf pazarlık da ilgi çekmiyor değil. Dışişleri Konutu'nun ve etrafı saran işadamlarının gözü önünde.Yatlar, yalılar sokaklara karışıyor, gezilere "Anadolu kulübü" havası geliyor. Geçiş belgesi sorunu Erdoğan ile Kazakistan Başbakanı Danial Ahmedov'un yaptığı ortak basın toplantısında, ulaştırma sorunlarının giderilmesinin yanı sıra, terörizmle mücadele ve ticaret hacminin 793 milyon dolardan 1 milyar dolara çıkması hedefi açıklanıyor. Erdoğan, Astana gezisinden üç anlaşmayla dönüyor. Uyuşturucu ile mücadele, kültürel işbirliği çerçevesinde arşivlerin açılması ve istatistik işbirliği... Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev'e, TBMM 1996 yılında "konut edinme hakkını" vermişti. O tarihten bu yana Nazarbayev, Okan'ın Beldibi'nde yaptığı yazlık konutunda tatilini geçiriyor. İlişkiler sıcak, ekonomi istenilen noktada değil. Türkiye'nin Kazakistan'da 2.5 milyar dolar doğrudan yatırım, 3.5 milyar dolar da müteahhitlik portföyü bulunuyor. Türk işadamları bu ülkede 10 bin istihdam sağlıyor. Ancak Türkiye'nin bu ülkeye ihracı Ukrayna'nın dörtte biri seviyesini geçmiyor. İkinci evi Türkiye İçiçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Devlet bakanları Mehmet Aydın, Beşir Atalay ve Kürşad Tüzmen'in katıldığı gezinin en merak edilen notları da tabii ki, Erdoğan-Berlusconi buluşmasının en kritik anları maç saatleri...Berlusconi'yi maçtan sonra havalimanına uğurlayan Tüzmen, İtalyan Başbakanı'nın maçın sonucunu soğukkanlılıkla karşıladığını söylüyor. Milan'ın attığı üç gol sonrası, yanında oturan Norveç ve Arnavutluk başbakanlarının "Artık rahatsınız" sözlerine Berlusconi'nin "Belli olmaz" yanıtını hatırlatıyor. Tüzmen, İtalyan Başbakanı'nın "Bu akşam hem Türkiye için hem de benim için muhteşemdi" diyerek uçağına biniyor. Bizim uçağımız ise bugün İstanbul'da olacak, cebimizdeki Orta Asya taşları birikiyor. syilmaz@milliyet.com.tr Berlusconi'nin maç yorumu