AHL'de rakam beklentilerin üzerinde

Tepe-Akfen ortaklığı ile AHL'nin inşası ve işletmesi için 1998 yılında kurulan TAV şirketi, KDV dahil 2.950 milyar dolar bedelle, limanın yeniden işletim hakkını alıyor. Şartname iki kez değişmiş, süresi de 3 Haziran'dan, 10 Haziran'a alınmıştı. 29 Nisan 2005 tarihinde ihale ilanı verilmiş, "yer gezme" belgesi alma süresi, 6 Haziran'da dolmuştu.İhaleye, Malezyalı KLI ile Alarko'nun Arjantin firması ile kurduğu konsorsiyum, TAV'ın karşısında rakip olarak katıldı. Alarko'nun zarfı "teknik yetersizlik" nedeniyle açılmadı. Alarko konsorsiyumunun ortağı Corporacion America'nın, ihalede öngörülen 150 bin metrekare kapalı alan işletmecisi olmadığı yolundaki bilgiler öne sürülmüştü. Oysa ihale şartnamesi alan 6 firma vardı. Bunlar arasında iddialı olanlardan biri de Çelebi-Fraport konsorsiyumu olmuştu. Ancak Fraport, Bayındır ile aldığı Antalya Dış Hatlar Terminal binasında, Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ile davalık olması nedeniyle ihale dışı kaldı. Alman firması Fraport, Çelebi ve İçtaş ile birlikte, son yapılan Antalya ikinci terminal binası ihalesini ise almıştı.IC Otelleri'nin de sahibi olan İçtaş, Çelebi gibi ihaleye girmeyenler arasında yer aldı. Atatürk Havalimanı (AHL) Dış Hatlar Terminal binasının 15.5 yıllık işletim hakkı, dün yapılan ihalede, ilgilenenlerin "telaffuz bile etmedikleri" kadar yüksek bir bedelle, TAV'a kaldı. Alarko ihale sonrası, elenmeye itiraz eder mi? Aldığım bilgilere göre "etmeyecek". 1996 yılından beri açılan 3 Atatürk Havalimanı ihalesine de giren Alarko'nun umudu, en azından bu sonuçla birlikte 15.5 yıl ertelenmiş oldu.İhalenin önemli sonuçlarından bir diğeri de, Ciner Grubu'nun, sahibi olduğu Havaş yer hizmetleri şirketini bir hafta önce TAV'a satışı. Ciner, Havaş'ı TAV'a 125 milyon dolar olduğu söylenen bir rakama, "bir aylık opsiyon" ile satmıştı. TAV'ın Atatürk Havalimanı'nın ihalesini almasıyla bu satış da sonuçlanabilecek. TAV, böylece Havaş'ın sahip olduğu, Adnan Menderes Havalimanı'nın işletmesini üstlenecek.TAV bu ihale ile Türkiye'de havalimanı markası olarak adını tescil ettirmiş oldu. Ankara Esenboğa Havalimanı inşaatını sürdüren TAV, buranın da işletim hakkını almıştı. Alarko itiraz etmez TAV ihalesinde ikinci aşama, sözleşmenin şartları olacak. Bu konuda ortaya çıkan spekülasyon ise Başbakan Tayyip Erdoğan'ın ihaleden bir hafta önce "İstanbul'un Avrupa yakasında bir havalimanına daha ihtiyaç var" sözleri üzerine gelişiyor.Havacılık çevreleri tarafından Başbakan'ın demeci "Fiyatı indirecek" diye yorumlanmıştı. Ne var ki, ihale sonrası ortaya çıkan fiyat, daha önceleri söylendiği gibi 700-900 milyon dolarlarda kalmadı. Bu durumda TAV'ın yolcu garantisi verilmeyen yeni ihale sonrası, DHMİ ile "rakip havalimanı" koşullarını da göz önüne alan bir sözleşme imzalaması bekleniyor.Atatürk Havalimanı'nın 12 milyon olan yolcu kapasitesinin 15.5 yıllık sürede 20 milyona çıkması bekleniyordu. Bu veri dikkate alınarak verilen teklifin, İstanbul'a açılacak üçüncü havalimanı ile "risk" unsuru taşımaması için, sözleşmeye "yolcu farkı" gibi bir madde girebilir. Sözleşme nasıl olacak? İhale şartnamesinin "bir şirketi" tarif ettiği yolunda yapılan yorumların merkezine TAV oturuyordu. Ancak ihale şartlarını yerine getirebilmenin "kamu yararı" fonksiyonları göz önüne alındığında, tartışma "bedel" üzerine yoğunlaşmıştı. Çünkü DHMİ ve Özelleştirme İdaresi'nin fizibilite raporuna göre, AHL Dış Hatlar Terminali'nin 15.5 yıllık işletim süresi içinde gelirleri 6 milyar dolar olacak. Ancak tartışma konusu olan limanın gelirleri değil, giderleri... Çünkü devlet giderleri 4 milyar dolar olarak hesaplarken, ihale şartnamesi alan kuruluşların hesaplarında bu rakam 1 milyar dolara kadar iniyor. Gelir-gider hesap dengesinde oluşan bu büyük fark nedeniyle, havalimanının bedeli üzerinde de uçurumlar oluşuyordu. TAV'ın verdiği teklif tüm beklentilerin üzerinde çıktı. syilmaz@milliyet.com.tr Beklentileri aştı