Her yılın sonunda dünyada olup bitenlerin bilançosu çıkarıldığında, olumlu gelişmelerin yanı sıra “kötü olaylar” da gözden geçirilir.
Sona ermekte olan 2012 yılında tarihe damgasını vuracak olan önemli gelişmeler oldu. Geniş Arap coğrafyasındaki değişim gibi... Buna karşılık geniş halk kitleleri üzerinde derin iz bırakacak olan olumsuzluklar da meydana geldi. Avrupa’daki ekonomik kriz ve çeşitli bölgelerde giderek yayılan şiddet ve aşırılık gibi...
Her iki alanda da dünyanın 2012’de sahne olduğu belli başlı trendlere kısaca bakalım.
Değişim-dönüşüm
Arap Baharı adı verilen olay bir yıl önce başladı, ama bu hareketin gelişmesi ve yaygınlaşması 2012’de de kendini belli etti.
Arap coğrafyasındaki bu hareketi sadece mevcut rejimlere karşı bir isyandan ibaret görmemek gerek. Bu, Arap-İslam dünyasındaki tarihi bir değişimin ve de dönüşümün işaretidir.
Tunus, Libya, Mısır, Yemen, Bahreyn ve Suriye’de olanlar bu transformasyon sürecinin başlangıcı sayılır. Evet, bazı ülkelerde eski dikta rejimleri devrilmiş, çoğulcu bir sistem kurulmuştur; ama yeni rejimlerin yönü ve geleceği de belirsizliklerle doludur. Bazı ülkelerde değişim kıvılcımları ortalığı yangın yerine çevirmiştir.
Halk hareketinin başarılı olduğu ülkelerde bu yıl İslamcı kökenli siyasetçilerin seçim yolu ile iktidara geldikleri görüldü. Bu da Arap âleminde yeni ve önemli bir trend...
Bu coğrafyada 2012 yılının en talihsiz ülkesi muhakkak ki Suriye’dir. Rejimin değişim akımına karşı direnmesi ne yazık ki ülkeyi büyük bir felakete sürükledi.
Kriz ve sonrası
Avrupa’da pek çok insan herhalde 2012’yi pek iyi yad etmeyecektir. Ekonomik kriz özellikle Yunanistan’ı, İrlanda’yı, Portekiz’i, İspanya’yı, İtalya’yı çok fena vurdu. Hele Atina iflasın eşiğine geldi.
Bu olayın sonucu sadece işsizlik, yoksulluk değil. Umutsuz kitleler sokaklara dökülüyor. Bu sosyal çalkantılar siyasete de yansıyor. Hükümetler devriliyor. Belirsizlik, istikrarsızlık hem ekonomik, hem siyasal yaşamı felç ediyor...
2012’de birçok Avrupa ülkesi işte bunları yaşadı ve yaşamaya devam ediyor. Tabii bunun küresel çapta etkileri de hissediliyor. Olay ayrıca AB için kritik bir sınav oldu...
Aşırı cereyanlar
2012 yılında dünyada giderek yaygınlaşan bir “aşırılık” yüzeye çıktı.
Aşırı akımlar milliyetçilikten dinciliğe kadar çeşitli alanları kapsıyor. Siyasi düzenleri oturmuş olan Avrupa dahil, birçok ülkede yıl boyunca etnik veya dinsel bazda ayrılıkçı hareketler ve bunların sebep olduğu kanlı çatışmalar görüldü.
2012’de İslam dünyasında (Afganistan ve Pakistan başta olmak üzere) bu tür radikalleşmeden kaynaklanan kanlı olaylar yaşandı.
Sonuç olarak sona ermekte olan bu yılda her ne kadar büyük bir savaş çıkmadıysa da, dünya fazlasıyla yerel çatışmalara, şiddet eylemlerine ve aşırı akımlara sahne oldu. Bu açıdan 2012 dünya için pek rahat ve huzurlu bir yıl olmadı doğrusu...
YARIN: 2012’de dış politika