Bir anketin düşündürdükleri

Kamuoyu mu hükümet politikalarını etkiler, yoksa hükümetin tutumu mu halkı yönlendirir?
“Tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan çıkar?” cinsinden bu soru, aslında çok tartışılan bir konu.
Aslında kamuoyu-hükümet denkleminde de, karşılıklı bir ilinti var.
Ancak bu, kendi kültürlerine ve rejimlerine göre ülkeden ülkeye değişiyor.
Demokrasilerde elbet kamuoyunun hissedilen bir ağırlığı var. Hükümetler politikalarını belirlerken, bu faktörü dikkate almak zorundalar. Ama, tersine hükümetlerin kamuoyunu yönlendirdiği haller çoktur.
Diktatörlüklerde veya demokrasinin tam yerleşmediği ülkelerde ise, halkın rejim üzerindeki etkisi çok sınırlıdır. Zaten bu ülkelerde kamuoyunun eğilimlerinin ne olduğunu anlamak mümkün değil. Böyle hallerde iktidardakiler hükmeder ve kamuoyunu kendi ideolojileri veya düşünceleri doğrultusunda yönlendirir...
***
Günümüzde özgür ülkelerde sıkça yapılan kamuoyu araştırmaları sayesinde, çeşitli ulusların diğer ülkeler hakkında ne düşündükleri ve dış konuları nasıl algıladıkları ortaya çıkıyor.
Hemen eklemek gerekir ki, kamuoyunun gözünde olumlu veya olumsuz bir imajın oluşmasında, birçok faktör rol oynuyor. Bir faktör halkın önyargıları da olabilir, yabancı ülkeleri iyi tanımamasının, meseleler hakkında yeterli bilgi sahibi olmamasının da sonucu olabilir.
Bu itibarla yapılan kamuoyu anketlerinin sonuçları, her zaman halkın doğru düşündüğünü göstermez. Halkın algılamasında bilgi eksikliği kadar yanlış bilgilendirmenin de etkisi büyük. Bu bağlamda, yöneticilere, medyaya ve sivil toplum kuruluşlarına büyük görev düşüyor.
***
BBC yayın kurumunun dünya çapında yaptığı bir kamuoyu araştırması, Türkiye’de kamuoyunun 16 ülke ve AB hakkında ne düşündüğünü ortaya koyuyor.
Bu anket 25 ülkede (Türkiye dahil) 26 bin kişinin görüşü alınarak gerçekleştirildi. Sorulan başlıca soru, listede yer alan ülkelerin dünyadaki etkinliğinin olumlu mu, olumsuz mu olduğu hakkında ne düşündükleriydi.
Dün yayınlanan sonuçlara göre, Türk kamuoyu bu bağlamda Almanya, Japonya ve Kanada’ya olumlu bakıyor. Bunlar liste başındaki ülkeler, ama oran yüzde 40’ı geçmiyor. Oysa, dünya ortalaması yüzde 60’ı buluyor.
Türk kamuoyunun AB ve ABD ile ilgili eğilimi de, ortalamanın altında. Rusya ve Çin için de öyle...
Dikkati çeken bir sonuç da ankete cevap veren Türklerin, Kuzey Kore‘ye de Güney Kore kadar yani yüzde otuz not vermesidir. Türk halkının Kuzey Kore hakkındaki bilgisi çok az olduğu halde, nükleer silah kullanmakla dünyayı tehdit eden ve koyu bir dikta rejimi ile yönetilen bu ülkeye böyle bir not vermesi ilginç!
Anket en olumsuz imaj sahibi ülke olarak İran’ı görüyor. Listede onun bir basamak üstünde sırayla Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail var. Türkiye’nin sıralaması farklı. En olumsuz sayılan ülke İsrail (yüzde 8). Onun bir basamak üstünde İran yer alıyor (yüzde 16)...
***
Başta belirttiğimiz gibi özgür ülkelerde yapılan kamuoyu araştırmaları, halkın eğilimlerinin, her zaman hükümetlerin izlediği politikalarla tam uyuşmadığını gösteriyor.
BBC’nin anket sonuçları da bir ölçüde bunu doğruluyor.