Gazeteci arkadaşımın babaannesi Selanik göçmeni Huriye Hanım’ın, Agora’da bulunan evinde yılan beslemesi şaka değil. Evinin penceresini ve dolap çekmecesini yılanın girip çıkması için devamlı açık bırakır, Agora’nın dehlizlerinde dolaşan yılan eve gelmeyince “Karaoğlan nerdesin?” diye bağırırmış.
Huriye Hanım’ın yılanıyla birlikte yaşadığı ev sonraki yıllarda kazı alanına katıldı. Yıkılan evin altından Roma dönemine ait kent meclisi ortaya çıkarıldı.
Geçen yüzyıllarda İzmir’i ziyaret eden seyyahlar özellikle örenyerlerinde tesadüfen karşılarına çıkan yılanları anlatırlar. Seyyahlardan haberdar olduğum için doğa yürüyüşlerinde bastığım yerlere dikkat ederim.
Kadifekale eteklerinde ağaç dalına sarılmış vaziyette gördüğüm yılan bana İzmirlilerin neden bu semte Yılanlı Dağ dediklerini anımsatmıştı.
Altınpark’ta yakalanan yılanın öldürülmesine engel olundu, insanlardan uzak bir alanda serbest bırakıldı. Aynı günlerde Basmane’de eski bir evin bahçesinde görülen yılan şimdi İzmir Doğal Yaşam Parkı’nda.
Restorasyon öncesi Namazgah Hamamı’nın külhanında yılan görüldü duyumu üzerine muhabir arkadaşlarımla yılanları görüntülemek üzere birkaç kez hamama gidip saatlerce beklediğimizi hatırlıyorum.
***
Yayımladığım canlandırmada Kosmos Politis’in Belge Yayınlarından çıkan “Yitik Kentin Kırk Yılı“ kitabında anlattığı Halkapınar Gölü’nde yaşanmış, sonu trajik olan bir yılan efsanesi var.
Özetle; yılanın göle kaçırdığı genç kız yıllar sonra gölden çıkıp çocuklarıyla birlikte annesini ziyarete gider. Evladına hasret olan anne kızının görmekten çok memnun olur, ancak kızının tekrar göle dönmesini istemez, kızından önce göle gidip yılanı öldürür. Efsaneye göre yılanın öldürülmesine çok üzülen genç kadın gölün kukumavı, kızı bülbül, oğlu ispinoz olup o günden beri göl havzasından eksik olmazlar. Pazar günü neden yılanlı bir yazı yazdığıma gelince... Duydum ki doğanın İzmir’e hediyesi olan, zıplayıp insanların elinden yiyecek kapan tılsımlı balıkların yüzdüğü Halkapınar Gölü üzerine çok katlı hizmet binası yapılacakmış. Uzmanlar Halkapınar Gölü üzerinde bulunan şehre su veren birkaç kuyunun devre dışı kalmasıyla kısa sürede yeniden gölün yeniden oluşabileceğini söylüyorlar.
Göl alanına hizmet binası yapmak, gölü yeniden kazanma umudumuzu yok eder. Dünyada turizmde başarılı olan ülkeler efsanelerini pazarlarken bizler önce gölü şimdi de efsaneyi yok ediyoruz.
Size Huriye Hanım gibi, yakın tarihte Halkapınar Su Fabrikası’nda çalışan bir usta başının gölün sazlıklarında yaşayan bir su yılanına nasıl baktığını aralarında kurdukları bağı yazacaktım, ancak sayfada bana ayrılan yer doldu.
Efsane Halkapınar Gölü korunsun istiyorum. İyi pazarlar.