Pek çoğumuzun Sezen Aksu’yla tanıdığı cushing sendromu sinemanın Sultan’ı Türkan Şoray’ın da sağlığını bozdu. Şoray’ın doktorları bu sendromun nasıl bir hastalık olduğunu anlattı
Cushing sendromunu birçoğumuz “Sezen Aksu’nun hastalığı” olarak bildik. Aksu hastalığının kendisine neler hissettirdiğini “Hayatta kalmaya çalışmak. Bunun dışındaki her şeyin önemini kaybetmesi. O ince çizgi ile o kadar yakınlaşmadan öğrenilemeyen o tuhaf duygu” diye yazarak anlatmıştı. Cushing sendromunun detaylarını bilmeyenler bile Sezen Aksu’yla birlikte onun zor bir hastalık olduğunu öğrenmişti.
Geçtiğimiz ayın ortasında ise Türk sinemasının Sultan’ı Türkan Şoray’da da aynı hastalığın ortaya çıktığı ve ameliyat edildiğine ilişkin haberler basında yer aldı: Şoray’ın son iki-üç senedir tansiyon gibi birtakım sağlık sorunları vardı. Hızla kilo almasına rağmen bir türlü o kiloları veremiyordu. Kendisini sürekli halsiz ve yorgun hissediyordu.
Tüm bu belirtilerle altı ay önce doktora gittiğinde Şoray’a cushing sendromu teşhisi kondu.
Doktorları ameliyatla aşırı kortizol salgılayan sol böbrek üstü bezinin çıkartılması sonucunda Şoray’ın tedavi edildiğini açıkladı. Ameliyatı başarılı geçen Türkan Şoray şu anda gayet sağlıklı. Şimdilerde kendisine kortizon tedavisi uygulanıyor. Şekeri ve tuzu da dikkatli tüketiyor.
Şoray’ın hastalığını başından beri takip eden Prof. Dr. Refik Tanakol ve onu ameliyat eden Prof. Dr. Nihat Yavuz’a cushing sendromunu sorduk. Hastalığın nedenlerini, hangi belirtilerden anlaşılacağını ve nasıl tedavi edildiğini anlattılar.
“Gereken hastalarda ameliyat yapılmazsa hayati riskler oluşur”
Prof. Dr. Nihat Yavuz (Acıbadem Kadıköy Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı)
* Cushing sendromu böbrek üstü bezindeki iyi huylu bir tümörden (adenom) veya kanserden kaynaklanıyorsa cerrahi tedavi gerekir. Klinik belirtiler, radyolojik yöntemler ve laboratuvar tetkikleri bu durumu ortaya çıkarır.
* Hastalığın cerrahi tedavisinde aşırı kortizon salgılayan böbrek üstü bezi ameliyatla çıkarılır. Böylece vücutta fazla kortizonun ortaya çıkardığı olumsuz etkiler de giderilmiş olur.
* Ameliyat gereken hastalarda bu ameliyatlar yapılmadığında kas zayıflamaları, kemik erimeleri gibi kortizon fazlalığına bağlı pek çok sorun artarak devam eder. Yüksek tansiyon, diyabet ve aşırı şişmanlığa bağlı olarak hastada hayati riskler de söz konusu olabilir.
“Şoray’ın sol böbrek üstü bezi alınarak sorun giderildi”
* Operasyonda kapalı ameliyat yöntemi laparoskopiden yararlanılır. Bu yöntemde
üç-dört minik delikten girilerek böbrek üstü bezi çıkarılır. Böylece hasta daha az ağrı
duyar, daha kısa sürede ayağa kalkar ve beslenmeye başlar. Yaraya bağlı riskler de ortadan kaldırılmış olur.
* Türkan Şoray’ın sol böbrek üstü bezinde aşırı hormon salgılanmasına yol açan bir büyüme vardı. O bez yarım saatlik bir operasyon sonucunda çıkartılarak sorun giderildi. Sol bezin aşırı aktif olduğu dönemde sağ böbrek üstü bezi pasifleştiğinden ameliyat sonrası kendisine iki gün damardan kortizon verildi. İki gün sonra da taburcu edildi. Şu anda sağlık durumu gayet iyi. Üç-dört hafta daha kortizon tedavisi devam edecek.
“Cushing sendromunun en önemli belirtisi alınan kilolardır”
Prof. Dr. Refik Tanakol (İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi)
* Cushing sendromu vücutta kortizol fazlalığı bulunmasıdır.
Bu hastalığın sebeplerinden biri böbreklerin hemen üzerinde yer alan adrenal bezlerin ihtiyaçtan fazla miktarda kortizol
hormonu üretmesidir. Cushing sendromunun sebepleri arasında en sık rastlanılanı ise tedavi amacıyla dışarıdan kortikosteroid (kortizon) alınmasıdır.
* Obezite, tip 2 diyabet, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, osteoporoz gibi hastalıkları olan kişilerde Cushing sendromu bulunma ihtimali artar. Hipofiz bezindeki tümöre bağlı gelişen Cushing hastalığı kadınlarda 5-10 kat daha fazla görülür. Hastalık her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak daha çok 30-50 yaş aralığında görülmesi beklenir.
* Bu sendromun en önemli belirtisi alınan kilolardır. Kilolar daha çok gövdede toplanmakta, kollar ve bacaklar incelmektedir. Yüzde yuvarlaklaşma ve kızarıklık oluşur. Sırtta, hemen ensenin altında bir yağ topağı belirir. Karında, kalçalarda ve koltuk altlarında mor renkli geniş deri çatlakları görülür.
“Hasta merdiven çıkamaz, çömeldiği yerden kalkamaz”
* Cushing hastaları günlük aktivitelerini yaparken bile zorlanır. Hasta merdiven çıkamaz, çömeldiği yerden kalkamaz. Kas güçsüzlüğü olur. Bağışıklığı bozulduğu için enfeksiyonlara yakalanma olasılığı artar.
* Hastada kalp hastalıkları, tansiyon, diyabet, depresyon ve cinsel isteksizlik gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Kadınlarda âdet bozuklukları, âdet kesilmesi ve tüylenme artışı da oluşur.