Yorgun mu hissediyorsunuz? Etrafınızdaki herkes hastalanıyor mu? Normal! Uzmanlar “Bahar aylarında bunlar olur” diyor ve uykudan yemeğe neler yapılması gerektiğini anlatıyor
Yaz bitti. Hava gitgide daha erken kararıyor. Soğuk ve yağışlı günlerin yaklaştığı düşüncesi içimizi karartıyor. Üstelik yoğunlaşan işler ve stres işyerinde bizi bekliyor. Kendimizi yorgun, enerjisiz ve gergin hissediyoruz. Tabii ki bağışıklık sistemimiz de bunlardan etkileniyor ve hastalanıyoruz. Peki tüm bunlara karşı gerekli önlemleri alarak sonbaharda sağlıklı, enerjik ve mutlu kalmak mümkün mü? Uzmanlara göre mümkün...
“Güne iyi bir kahvaltıyla başlayın”
Yrd. Doç. Dr. Ferahim Yeşilyurt (Acıbadem International Hastanesi uzman psikoloğu)
* Güneşi az görmek, iş sorumluluklarının artması, okulların başlaması, havaların serinlemesi insanlarda birtakım ruhsal değişimlere neden oluyor. Yorgunluk, halsizlik, gerginlik ve stres daha sık görülüyor, sonbahar depresyonu ortaya çıkıyor.
* Özellikle kırılgan, duygusal, stresle baş etmekte zorlanan ve yalnızlık çeken kişilerde sonbahar depresyonu tehlikeli bir hale dönüşebiliyor. Mevsimsel geçiş dönemlerinden olumsuz etkilenmek istemeyen kişilere uygun besinleri seçmelerini, düzenli uyumalarını ve egzersiz yapmalarını tavsiye ediyoruz.
* Aynı saatte uyumak ve uyanmak enerji seviyenizdeki azalmaları önleyerek daha dayanıklı olmanızı sağlıyor. Gün içinde kısa yürüyüşler yapmak da daha dinç hissetmenizi sağlayarak bahar yorgunluğunu üzerinizden atmanıza yardımcı olacaktır.
“Çocuğunuzu sıkı giydirip parka götürün”
* Aç karnına dışarı çıkmak sinirlerinizin dış etkenlerden çok hızlı bir şekilde etkilenmesine neden olduğu için güne iyi bir kahvaltı ile başlamak gerekiyor. Öğünlerde karbonhidrat ve şeker ağırlıklı beslenmek kan şekerinde ani değişikliklere neden olarak daha yorgun hissetmenize sebep oluyor. Sebze ve meyvelerin daha bol olduğu bir beslenme tarzı da üzerinizdeki yorgunluğu atmanızı sağlar.
* Çocuklu aileler, soğuk havalardan korumak adına çocuklarını eve kapatabiliyorlar. Bu mevsimsel geçiş dönemini daha da zorlaştırıyor. Aileler çocuklarına “Hava kötüleşti artık parka gidemeyiz” demek yerine onları sıkı bir şekilde giydirerek parklara veya açık havada gezmeye götürmeliler.
* Çocuklar mevsimsel geçiş dönemlerinde sabah uyanmakta da zorluk çekebiliyor. Bunu önlemek için aileler akşam yemek saatlerini biraz daha erkene çekerek erken yatmalarını sağlamalılar. Rahat uyanmaları için de odasındaki koyu ve kalın perdeleri ince, ışığı geçiren perdelerle değiştirmeliler.
“Hastalıklardan korunmak için D vitamini alın”
Prof. Dr. Metin Özata (İç hastalıkları uzmanı, “Hayat Kurtaran Vitamin ve Mineraller” kitabı yazarı)
* Sonbahar ve kış aylarına geçişte soğuk algınlığı ve grip gibi hastalıklara daha sık yakalanıyoruz. Çünkü bu dönemlerde bağışıklık sistemimiz zayıflıyor. Bağışıklık sistemini güçlendiren en önemli vitamin sanıldığının aksine C vitamini değil,
D vitaminidir. Bu nedenle sonbahar ve kışa girerken kandaki D vitamini düzeyini ölçtürmek gerekir.
* D vitamini özellikle somon balığı, karides gibi yağlı balıklarda ve balık yağında vardır. Yumurta sarısı, peynir ve sütte de az miktarda D vitamini bulunur. Vücutta yeterli D vitamini olması için her gün 15-20 dakika güneş altında kalmak gerekir.
“Yeşil yapraklı sebze tüketin”
* C vitamini, A vitamini, magnezyum ve çinko da vücut direncini artırır. Siyah üzüm, yeşil biber, karnabahar, lahana, brokoli, portakal, mandalina, greyfurt, böğürtlen, üzüm suyu, şalgam ve yeşil yapraklı sebzeler tüketilerek
C vitamin ihtiyacı karşılanabilir.
* Uzun süren yağ emilim bozukluğu olan ve veganlarda
A vitamini eksikliği olabilir.
Bu kişiler ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler ile portakal gibi
koyu sarı meyveleri yemeliler.
* Arpa, peynir, sığır eti, kepekli ekmek, tavuk, yumurta sarısı, balık, patates, ceviz, badem, lahana, kuzu eti ve tahıllarda ise hastalıklardan koruyan çinko vardır.
* Bağışıklık sistemini destekleyen önemli minerallerden magnezyum, ıspanak ve pırasa gibi yeşil sebzelerde bol bulunur. Yerfıstığı, kepekli ekmek, soğan, incir, üzüm, hurma, ceviz, badem, çavdar, yoğurt, havuçta da magnezyum vardır.
Bağışıklık sistemini güçlendiren süper besinler
* Ekinezya: Soğuk algınlığı, grip ve diğer enfeksiyonlarda kullanılır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarında faydalı olduğu kanıtlanmıştır.
Çay olarak içilebileceği gibi kökleri de kullanılabilir.
* Yoğurt ve kefir: İçerdiği probiyotikler bakterilerden korunmada faydalıdır. Yağsız olanlarından günde iki su bardağı tüketilmeli. Sadece bağışıklık sistemini değil sindirim sistemini de güçlendirir.
* Yulaf: İçinde bulunan beta-glukan isimli lif sayesinde bağışıklık sistemimizi güçlendiren oldukça faydalı bir tahıldır. Her gün bir kâse yulaf ezmesi yemek kolesterol ve şekerden de korur.
* Üzüm çekirdeği: Yapısında proantosiyanidin isimli kuvvetli antioksidan bir madde vardır. Bu madde C vitamininden 20-40 kat daha fazla antioksidan etkiye sahiptir. Yaşlanmayı geciktirici ve cilt kırışıklıklarını azaltıcı etkisi de bulunur. Kuru veya taze üzümün çekirdeğini çiğneyerek yemek gerekir.