Demir-çelik raporu ve Erdemir

Büyük bir olasılıkla yıl sona ermeden Avrupalı Arcelor ya Hintli Mittal ya da Rus Severstal'ın hâkimiyetine geçecek. Hangi sonuç gerçekleşirse gerçekleşsin demir-çelik şirketleri dünyasında ilk defa Batılıların dışında bir grup üste çıkacak.Demir-çelik dünyada kullanımı en yaygın olan şeylerden biridir. Geçen yıl 800 milyar dolar değerinde, 1.1 milyar ton demir-çelik üretildi. Ama üretim birçok şirket arasında dağılmış olduğu için hiçbir oyuncu veya oyuncu grubunun fiyatları tespit gücü yoktur.Mittal'in Arcelor'u ele geçirme girişimi bu güce sahip olmak için beliren eğilimin en büyük örneğidir. Büyüklerin satın alma veya birleşmeyle küçükleri yutarak çok oyunculu bir sistemi az oyunculu bir sistem haline getirmelerine verilen ad konsolidasyondur. Uzmanlar, sektördeki konsolidasyon sürecinin devam edeceğini, 2010 yılına kadar en büyük beş şirketin üretimin % 30'unu kontrol edeceğini söylüyorlar. Dünya demir-çelik endüstrisinde ilginç gelişmeler oluyor. Demir-çelikte son beş yıl içindeki en büyük etken Çin'in yarattığı büyük talep oldu. Dünya demir-çelik üretim ve tüketiminin neredeyse üçte biri Çin'de meydana geliyor. Dünyada satılan demir cevherinin % 40'ının alıcısı da Çin. Büyük bir olasılıkla Çin şirketleri de konsolidasyonun bir parçası olacak. Demir-çelikte çok oyuncu vardır ama dünya demir cevherinin büyük bir bölümünü üç şirket üretiyor: CVRD (Brezilya), Rio Tinto (İngiliz) ve BHP Billiton (İngiliz/Avustralya). Demir cehveri fiyatları bu şirketler ile büyük üreticiler arasında yapılan müzakerelerde tespit ediliyor. Geçen sene cevher fiyatları % 71.5 oranında arttı. Bu yıl % 19'luk bir artış üzerinde anlaşıldı ama bunun yıl içinde tekrar yükseltilmesi bekleniyor. Demir-çelik ürünlerinin fiyatları da yükseliyor. Türkiye; Çin, Japonya, ABD, Rusya, Güney Kore, Almanya, Ukrayna, Hindistan, Brezilya ve İtalya'nın ardından on birinci büyük demir-çelik üreticisidir. Üç şirket öne çıkıyor Türkiye'nin en büyük üreticisi olan Erdemir'in bu değişim rüzgârlarından saklanması olanaksızdır. Erdemir'in kontrolünü satın alan Oyak, riskini azaltmak ve deneyimli bir ortakla yola çıkmak için özelleştirmeden önce Arcelor'la ortaklık arayışı içine girmişti. Arcelor'un Rekabet Kurulu'ndan vize almasının mümkün olmadığı anlaşılınca bu girişimden vazgeçildi. Ama ihtiyaç kaybolmadığı için arayış sürecektir.Özelleştirmeden önce Erdemir'e talip olan Türk şirketleri ortak girişimlerine Oyak'ı dahil etmek için birçok teşebbüste bulundular. Oyak'a birkaç alternatif sunuldu. Oyak girişimcilere hâkimiyetin kendinde olmayacağı hiçbir formülü kabul etmeyeceğini söyledi. Sektörde hiçbir tecrübesi olmadığı için girişimcilere bu iyi bir fikir gibi gelmedi. Açık artırmaya ayrı ayrı girildi.Eğer müzakereler başarılı olsaydı finansal risk dağılacak, Erdemir'e sektörde çok deneyimli şirketler hâkim olacaktı. Bu olsaydı Erdemir bir Türk şirketi olarak kalabilirdi. Özellikle içine girilen ekonomik yavaşlamadan sonra orta vadede bunun olasılığı çok azdır. mmunir@milliyet.com.tr Arayış sürecektir