Mehmet Tez

ChatGPT ve buna bağlı gündeme gelen yapay zekânın faydaları her gün haberleri işgal etmeye devam ededursun, biz müzikte yapay zekâ nelere kadir, iki haber üzerinden ona bakalım.

Büyük platformlardaki müziğin çok büyük bölümüne, dolayısıyla kolay ulaşılabilir müziğin neredeyse tamamına sahip olan birkaç büyük şirket var. Sony Music, Universal vesaire, biliyorsunuz. Bu şirketler yapay zekâ konusuna nasıl yaklaşacak, neler planlıyorlar şu ara herkes bunu merak ediyor. Çünkü ortam Spotify’ın ilk çıktığı zamanlar gibi belirsiz. Bir devrim kapıda ama nasıl olacak, ne olacak kimse bilmiyor. Zamanlama açısından, durum fırtına öncesi sessizlik gibi.

Sony Music Yönetim Kurulu Başkanı Rob Stringer geçen hafta bu konuda açıklamalar yaptı. Yapay zekânın müzik sektöründe yaratacağı olası değişimin sanatçılarının haklarını etkilememesi için çalışmalar yaptıklarını anlattı.

Sony herhangi bir şirket değil. 2018-2022 arası neredeyse yüzde 50 büyüyerek gelirini 7.6 milyar dolara

Birleşik Krallık genelinde Nestlé, Oatly, Innocent Drinks gibi markalar raflardan vegan ürünlerini çekmeye başlamış. Acaba vegan balonu patladı mı sorusu sorulmaya başladı. Ama doğru soru şu olmalı belki de: Kapitalizmin veganlık macerasının sonuna mı gelindi?

Veganlık, bir beslenme alışkanlığının ötesinde bir tür ahlaki sorun, yaşam biçimi ve siyasi duruş olarak sunuldu veganlar tarafından. Bu fikir ve beslenme tarzı bu şekilde pazarlandı. Pazarlama yani marketing, zaten dünyada herhangi bir mücadelenin, idealin, amacın ya da kişinin başına gelebilecek en kötü şey değilse nedir değerli okurlar?

Veganlık Batı’nın büyük şehirlerinde kendine pek çok yerde yol buldu. Londra da bu şehirlerden biri. Vegan pazarının 2023 itibarıyla Birleşik Krallık’ta 50 milyar pound’a büyüyeceği hesaplanmıştı. Araştırmalara göre, 700 bin kişinin vegan olduğu (nüfusun yüzde 1’i) bir ülkede iddialı bir tahmin. Ama olsun, yeme içme sektörü veganlara kollarını çoktan açtı, 50 milyardan herkes payını almayı hedefledi.

Bugün Londra’da

Blur’ün 21 Temmuz’da yayınlanacak 10 şarkılık yeni albümünün adı “The Ballad of Darren”. İlk single “The Narcissist” bu hafta dinleyiciyle buluştu. Grup geçen kasımda Wembley Stadı’ndaki konserlerinde yeni albüm için çalışmalara başlayacaklarını duyurmuştu. Çalışmalar sonunda meyve verdi. Single’ın ardından yaz festivalleri öncesinde, 19 Mayıs’ta başlayan bir de küçük İngiltere turu yapıyorlar. Isınma turu adı verilen bu asıl turne öncesi mini turneler, eskiden beri gruplar arasında âdettendir. Yüz binlerin karşısına çıkmadan önce az seyircili daha samimi bir dizi konser verir, sahneye ısınır, düzenlemeleri dener ve birbirlerine alışır ekipler. Gerçi 40 yıllık Blur de mi (tam olarak 35) birbirine alışacak, diyeceksiniz. Uzun aralar veren bir ekip için normaldir. 2015’teki “The Magic Whip”in ardından bu ilk yeni iş ortaya çıkan. Prova şart. 

Hafta içi Damon Albarn ve Graham Coxon ayrı ayrı Twitter hesaplarından paylaşımlar yaptı bu konuda. Provalardan ve kayıtlardan

"Medyanın geleceği kâğıtta değil dijitalde…” “Kâğıt bitti…” Ne zaman bu konu açılsa bu ezberlenmiş cümleler gelir dayanır, konu o noktada hiçbir yere gidemeyecek bir kısır döngüye girer. “Gelecek dijitalde abi” ezberiyle araya çekilen kalın duvar ne ışık sızdırır ne de en ufak bir bilgi kırıntısı.

Bazen bu duvarda bir kapı ya da en azından bir pencere, hadi olmadı bir tuğla kadar yer açacak olaylar oluyor. Olsun ki hava girsin içeri.

Vice’ın 1994 yılında Kanada’da Montreal’da başlayan macerası önceki gün iflas talebiyle sona erdi. Neydi Vice? Ana akım medyaya alternatif, orada işlenmeyen konuları ele alacak, sanat, müzik ve gündelik yaşamın içinden çarpıcı hikâyeler anlatacak bir dergi. Önce hükümet fonuyla başlayan, ardından yatırım alarak işi büyüten ve New York’a taşınan Vice bu yıllarda İngiltere’ye de uzandı. 2000’lerin sonlarına doğru kâğıt bitti, gelecek internette cümleleri havada uçuşuyordu ama kimse internette neyin nasıl olacağını bilmiyordu.

Müzik kanalları YouTube’un en fazla izlenen kanalları. Başka hiçbir içerik bu kadar çok stream getirmiyor. Ama müzik deyince öyle aklınıza Batılı büyük sanatçılar, Taylor Swift, The Weeknd, Drake falan gelmesin. En çok stream alan müzik kanalı Mart 2023 itibarıyla çocuklar için şarkıların ve uyku müziklerinin olduğu Cocomelon. 158 milyon aboneli kanal geçen mart ayında 2.5 milyar dinleme almış. Bir numara olmasına şaşırmıyorum. Çünkü küçük çocuğu olan herkesin bir numaralı dadısı YouTube zaten. Hangimiz alelacele YouTube’a girip “Baby Shark” ya da “Apples and Bananas” aramadı ki üç dakikalık bir dinlenme ve huzur ortamı için? YouTube’da en fazla dinlenen şarkının 12.6 milyar dinlemeyle “Baby Shark” olması boşuna değil.

Tubefilter’ın listesinde iki numarada T-Series var. Bollywood müzikleri bulunuyor bu kanalda. İşin içine Çin ya da Hindistan girdiğinde rakamsal üstünlük başka bir yere doğru gidiyor zaten. Tüm dünyada en fazla

“Arzu Tramvayı”, herhalde tiyatro tarihinin en fazla oynanmış, yorumlanmış, sahnelenmiş oyunlarından biri. Tenessee Williams’ın savaş sonrası Amerikan toplumunun fotoğrafını çektiği bir klasik yapıt. Williams ilk kez 1947’de Broadway’de sergilenen oyunun ve kitabının geliriyle kız kardeşinin hastalığını tedavi ettirmiş. Blanche DuBois, Williams’ın kız kardeşinden esinlenerek yaratılmış bir karakter. Güneyli güzel, yavaşça aklını yitirmiş, hayatındaki trajedileri atlatamamış ve durumu iyice kötüleşince kardeşinin yanına sığınmıştır. Kız kardeşi Stella ve kaba saba kocası Stanley arasındaki ilişki ve çevrelerindeki diğer karakterler dönemin insan ilişkilerini eyvallahsız bir bakışla ifşa eder.

Paul Mescal ve Patsy Ferran “Arzu Tramvayı”nda.

İşin aslı değerli okurlar, yalnız bir kadının, eş, anne, bacı şu bu gibi kalıplara girmeyen ya da girememiş bir kadının toplumda varoluşu o gün ne kadar zorsa, bugün de o kadar zor. Erkekler ne kadar şiddet doluysa bugün de o kadar şiddet dolu. Bu durum hâlâ aynı. En gelişmiş ülkelerde de aynı. O yüzden oyun halen

St James’s Park’ın Buckingham Sarayı’na bakan tarafında kurulmuş bir çadır. Fermuarını açınca içeride yatan yaşlı teyze şöyle bir doğruluyor, yanındaki litrelik kolanın kapağını pıstlatıp bir yudum aldıktan sonra “Çok yaşasın Kral’ımız” diyor.

“En çok hangi kraliyet mensubunu burada görmek istersiniz” sorusu üzerine bir duralama geçirdiğinde, çevredekiler “Megan, Megan” diye fiştekliyor. Kolalı teyze suratını buruşturuyor, “Hayıııırrrr, onu değil, Prenses Anne’i isterim. O hiç gözükmedi bu ara...”

Kimi şezlonglarda battaniyelere sarılmış, kimi üst üste, alt alta çay demlemekte. Kimileri bir gece önce çadırda (ama teknik olarak sokakta) yatmaktan bitkin, yorgunluktan bitap. Çocuklu aileler, yaşlı çiftler, onlu on beşli teyze grupları… Pret’ten ya da İngiltere’nin en ucuz sandviççisi Greggs’den sandviçler, önlerinde termoslar. Hava durumu raporunun yüzde 90 yağmurlu gösterdiği sıradan bir Londra baharı gününde Kral

Arlo Parks’ın yeni albümü 26 Mayıs’ta yayınlanacak. Adı “My Soft Machine”. Bu albümü önden dinleme fırsatım oldu. Detaylı anlatacağım. Ancak önden uyarayım yılın en iyi albümlerinden biri geliyor. İlk albümü “Collapsed in Sunbeams” ile müzik yazarlarının gözdesi olmuştu Parks. Bunun da ötesinde İngiltere albümler listesinde üç numaraya kadar çıktı ve alternatif müzik dinleyicisinden başka geniş kitlelere de kendini sevdirmeyi başardı. Yeni albümü daha büyük kitlelere de oynamaya hazır, çok yönlü, daha zengin bir müzikaliteye sahip. “Hope” ya da “Hurt” gibi şarkılarda olduğu gibi kendi hâlinde şarkılar söyleyen güzel sesli indie-folk şarkıcısı değil artık. Daha büyük bir yeri doldurmaya oynuyor. Radarınıza alınız.

Mabel Matiz bugün söz ve müziği kendisine, düzenlemeleri Hello Psychaleppo’ya ait “Uçkun” isimli yani şarkısını yayınladı. Suriye asıllı Amerikalı genç prodüktör Hello Psychaleppo (Saem