Küresel krizde ihracatçı ülkeler daha büyük sıkıntı içinde
IMF’nin nisan ayına ait “Dünya Ekonomisine Bakış” (World Economic Outlook) raporu çarşamba akşamı yayımlandı. IMF, 2009 yılında dünya ekonomisinin yüzde 1.3 oranında daralmasını bekliyor. Yani artık ciddi bir ekonomik daralma konusunda hemen herkes hemfikir. Oysa geçen yıl dünya ekonomisi yüzde 3.2, daha önceki yıl da yüzde 5.2 büyümüştü. Demek ki, kriz birdenbire değil, göstere göstere gelmiş.
IMF gerektikçe tahminlerini revize ediyor. Temmuz ayında 2009 yılı için yaptığı büyüme tahmini yüzde 3 düzeyindeydi. Dünyanın tüm büyük ekonomilerinde büyüme bekliyordu. Sonra ekimde işler karışmaya başlayınca revizyon yaparak, yüzde 0.9 daralma bekler oldu. Aradan 6 ay geçti; şimdi IMF küresel ekonominin yüzde 1.3 düzeyinde daralacağını öngörüyor.
Dünyanın en büyük ekonomisi hâlâ ABD. Neredeyse dünya ekonomisinin dörtte birini oluşturuyor. IMF, ekimde ABD ekonomisinin yüzde 0.7 daralacağını bekliyordu. Ama artık krizin daha derin olduğunu anlaşmış ki, yüzde 2.8 düzeyinde daralacağını tahmin ediyor.
Asıl sorun Almanya ve Japonya’da
Fakat asıl büyük daralmayı Avrupa ve Japonya’da bekliyor. Euro bölgesi ülkelerinin bundan 6 ay önce yüzde 0.4 daralacağı düşünürken, şimdi bunun yüzde 4.2 düzeyinde olacağını öngörüyor. Bu da özellikle Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’dan kaynaklanıyor.
Malum, Almanya dünyanın en büyük ihracatçısı. Üstelik bu ihracatın katma değeri ve iç üretim oranı çok yüksek. Küresel talep çökünce Almanya ihracatı, dolayısıyla üretimi de beraberinde tökezliyor. Alman ekonomisinde beklenen daralma ise yüzde 5.6! Tabii bu da ülkede işsizliğin hızla tırmanmasına neden oluyor.
Özellik itibarıyla Almanya’ya tıpatıp benzeyen ülke ise Japonya. Japon ekonomisi ihracata son derece bağlı. Japonya öteden beri durgunluktaydı, ama küresel durgunlukla ihracatında çok önemli kayıplar oluşunca daha da beter bir duruma girdi. Açıklanan raporda Japon ekonomisinin tam yüzde 6.2 oranında daralması bekleniyor.
Bu ülkelerin iç talebi pompalayarak durgunluğu atlatması ne yazık ki çok zor. Çünkü ekonomik yapıları itibarıyla ihracata çok bağımlılar. Bu nedenle küresel talebin toparlanmasını bekleyecekler. Bununla beraber, IMF, 2010 yılında dünya ekonomisinin yüzde 1.9 büyüyeceğini bekliyor. Fakat bu toparlanma gelişmiş ülkelerde pek hissedilmeyecek. Hatta Alman ekonomisinde yüzde 1’lik bir daralma bile olabilir. Dünya gelecek yıl gelişmekte olan ülkelerin iteklemesiyle toparlanmaya başlayacak.
Kısacası, her geçen gün krizin daha derin ve uzun süreceği hesaplanıyor.
