Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bu yılın zeytin ürünü toplanmaya başladı. Zeytinlerin bir bölümü yağlık zeytin. Bunlardan yaklaşık 190 bin ton zeytinyağı elde edilecek.
Zeytinin ağaçtan toplanma şekline, ürünün kalitesine, kısa sürede sıkılıp sıkılmamasına ve de sıkma tesisinin özelliğine göre zeytinyağının kalitesi farklı oluyor. Üç türlü zeytinyağı var:
- Natürel zeytinyağı
- Rafine zeytinyağı
- Riviera tipi zeytinyağı
1) Natürel zeytinyağı: Zeytin ağacı meyvesinden, doğal özelliklerini değiştirmeden uygun bir sıcaklıkta sadece mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak elde edilen yağdır.
Natürel zeytinyağları kendi içinde 2 farklı özellikte pazarlanır.

Sızma yağ nedir?
a) Natürel sızma zeytinyağı: (extra virgin olive oil) Kokusunda ve tadında kusur olmayan, serbest asitlik derecesi (oleik asit cinsinden) en çok % 0.8 olan en iyi kalite natürel zeytinyağıdır.
b) Natürel birinci zeytinyağı: (virgin olive oil) Serbest asitlik derecesi % 0.8 ile % 2.0 arasında olan natürel zeytinyağıdır.
2) Rafine zeytinyağı: Asitlik derecesi % 2.0’nin üzerinde olan, kimyasal özelliği, tat ve kokusu değişmiş yağlara “ham yağ-rafinerilik yağ” adı verilir.
Bu tür yağlar özel tesislerde yapısı değiştirilmeden, kimyasal kullanılmadan rafine edilir. Böylece asitlik derecesi % 0-0.3 arasında değişen ve aroması olmayan bir yağ elde edilir. Bu tür yağlar doğrudan tüketime sunulmaz.
3) Riviera tipi zeytinyağı: Rafine zeytinyağına %10-20 oranında natürel yağ karıştırıldığında en çok % 1.0 asitlik derecesinde, hafif bir yağ elde edilir. Zeytinyağının canlı ve kuvvetli kokusuna pek alışık olmayanlar bu tip zeytinyağını tercih ederler.
- Bu yıl 190 bin ton zeytinyağının yaklaşık olarak 40-50 bin tonu natürel yağ haline getirilecek.
- Kalan 140-150 bin ton ham yağ rafine zeytinyağı olarak değerlendirilecek.
- Rafine zeytinyağının yaklaşık 50 bin tonluk bölümü, natürel zeytinyağıyla harmanlanarak piyasaya riviera tipi yağ olarak sürülecek.

Bölgeye göre tat değişiyor
Her bölgenin zeytininin özelliği farklı. Farklı özelliği olan zeytinlerden de farklı zeytinyağı elde ediliyor.
Yağlık zeytinde Edremit Körfez Bölgesi zeytinlerinden elde edilen yağı bizim tüketicimiz pek beğeniyor. Edremit Körfez Bölgesi’nde yaklaşık 30 bin ton zeytinyağı üretiliyor. Toplam zeytinyağının büyük bölümü natürel sızma zeytinyağı olarak iç piyasada tüketiliyor.
Edremit Körfez Bölgesi’nde üretilen toplam zeytinyağının 10 bin tonu Ayvalık yöresinin yağı. Ayvalık Ticaret Odası, Ayvalık zeytinyağı için Coğrafi İşaret Belgesi kullanma hakkını elde etti. 2007 yılından bu yana ambalajlı Ayvalık zeytinyağının üzerinde coğrafi menşe logosu konuluyor. Ayvalık logosunu taşıyan yağlar Ayvalık Ticaret Odası laboratuvarının denetiminden geçiyor.
Coğrafi menşe işaretlerinin başka bölgelerde de uygulanmaya başlanması tüketiciye satın aldığı zeytinyağını bilerek almasına imkân verecek.