Sinop, Karadeniz’in yükselen kenti
Sinop’tayım. Hakan Şimşek ile denizin kenarında Yalı Kahvesi’nde çay içiyorum. Kahvede oturanların çoğu kadın. Sinop, Türkiye’de insanların kendilerini en mutlu hissettikleri kent. Yalı Kahvesi’nin arkasındaki Sönmez Simit Fırını’nda gün boyu fırından sıcak sıcak çıkan simitleri Murat Sönmez sepete koymuş, dolanarak satıyor. Birer pekmezli simit aldık.
Sinop’un insan yapısı farklı. Havasından mı, suyundan mı? Hikmet Tosun anlatıyor; “Sinop tarihi bir liman kenti. Denizcilerin insan ilişkileri farklıdır. Sinop’taki Amerikan Radar Üssü’nde aileleriyle 500 kişi yaşardı. Onlar şehrin içinde Sinoplularla birlikte yaşadılar. Sinop Cezaevi’nde kalan okumuş yazmışlar, onları ziyarete gelenler, Sinop’ta iskâna mahkum edilenler halkla kaynaşmıştı. Bütün bunlar Sinop’ta farklı bir kent kültürü oluşumunu ve kent insanının liberal yaşamını etkiledi. Sinop’ta varoş kültürü, sanayi artığı, sınıf farkı ve de asayiş sorunu yoktur. Sinop’un kalkınma vizyonu kültür ve turizme endekslendi.”
Hikmet Tosun, işini bilen, işini seven, becerikli bir kültür ve turizm müdürü. Sinop kalesi ile cezaevinin ve de Balat yerleşkesi ile kiliselerinin onarımı için AB fonlarının desteğini aldıkları söylüyor. Kale içinde “Deniz, Adalet, Kent Müzeleri ile Sanat Atölyeleri” kuruluyor.
Sinop’ta tarih var
Üç yanı deniz olan kalenin duvarları 4 bin yıllık. Grek, Pontus, Roma, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerini yaşayan kalenin surları 18 m, burçları 22 m yükseklikte. İç Kale, Osmanlılar tarafından tersane olarak kullanılmış. 1887 yılından sonra ise tersane binaları hapishaneye dönüştürülmüş. Sabahattin Ali, Mustafa Suphi, Ruhi Su, Zekeriya Sertel bu hapishanede yaşamışlar.
Antikçağ’da, Paflagonya bölgesi içinde kalan Sinop’un saptanabilen en eski adı, Sinope’dir. Bir söylenceye göre kent adını, kurucusu olarak kabul edilen aynı isimli bir Amazon kraliçesinden almıştır. Bir başka söylenceye göreyse, kenti eski Yunan’da Irmak Tanrısı Asopos’un su perisi kızlarından Sinope kurmuştur.
Sinop Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri. MÖ 70’de Romalılar, MS 395’te Bizanslılar, 1214’te Selçuklular, 1461’de Osmanlılar Sinop’a hâkim olmuş.
Sinop’ta bütün bu medeniyetlerin kalıntıları var. Kalıntıların en önemlisi Balatlar yerleşkesi ve yerleşke içindeki kalıntılar ile şapel. Ciddi bir kazı çalışması devam ediyor. Görmeyene anlatılamaz. Kat kat farklı çağ yapıtları, devasa duvarlar, duvarları hâlâ süsleyen freskleriyle bugüne kadar çok kişinin habersiz olduğu bir abide.
Sağa bak deniz, sola bak deniz
Sinop’ta sağa bak deniz, sola bak deniz. Kıyıları Karadeniz’de benzeri olmayan kumsala sahip. Masmavi, sığdan derine yavaş yavaş geçen bir denizi var.
Belediye Başkanı Baki Ergül, Sinop için turizmin önemini anlatıyor. Kışları 35 bin olan nüfusun yazları 150 bini aştığını, yazlıkçılar sayesinde pansiyonculuğun geliştiğini söylüyor. Şehir pırıl pırıl. Yolları düzgün. Yapılaşma göreceli olarak iyi.
Sarıkum Tabiat Parkı ve Kuş Cenneti’nde göl, çöl, orman ve deniz iç içe. Akliman, Türkiye’de fiyordun olduğu tek kıyı şeridi. İnceburun Türkiye’nin en kuzey ucu. Gidenlere “sertifika veriyorlar”.
Sinop’un bir şansı da Yavuz Selim Köşger gibi deneyimli, bilgili ve Sinop’a bir şeyler kazandırma çabasında olan bir valinin olması. Vali Yavuz Selim Köşger şehrin ekonomik bakımdan da güçlendirilmesine önem veriyor.
Şimdilerde uluslararası sularda turist gezdiren 3-4 bin yolcu taşıyan dev kuruz gemileri Sinop’a sefer yapıyor. Sinop, Karadeniz’de kuruz gemilerinin yanaştığı tek liman. Aynı zamanda 2 geminin yanaşacağı iskelesi var. Bu yıl 31 kuruz gemisi gelmiş. Kuruz gemisi ile gelenlerin ilgisini çekecek doğal ve tarihi bölgeler geliştiriliyor.
Şehrin Arkeoloji, Etnografya müzeleri zengin. Eski bir medrese kültür merkezi olarak turistlere hizmet veriyor. İlin Kültür ve Turizm Müdürlüğü, keten ipliğinden dokunan yöresel mahrama-peşkir sanatını yaymak için 24 tezgâhta ev kadınlarına dokumacılık kursları düzenliyor. Öğretmen Dilek Akliman, dokumayı öğrenenlerin kendilerine 2.300 TL’ye tezgâh yaptırarak evlerinde dokumacılığı sürdürdüklerini söylüyor.
Sinop’tan haberler şimdilik bu kadar.