Sağdan bakınca % 8.8 soldan bakınca % 9.5
TÜİK’in mayıs ayı işsizlik verilerine ‘sağ’dan bakınca yüzde 8.8’e indi, ‘sol’dan bakınca ise yüzde 9.5’e çıktı. “İki rakam birden nasıl doğru olur?” demeyin. Olur... İki oran da doğru...
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) belirlemelerine göre, mayıs ayında işsizlik oranı “sağ”dan bakılırsa yüzde 9.0’un altına indi. Yüzde 8.8 oldu.
“Sol”dan bakılırsa mayıs ayında yüzde 9’un çok üzerine çıktı. Yüzde 9.5 oldu.
Nasıl olur demeyiniz. Olur, olur... İki oran da doğrudur.
TÜİK istihdamdaki gelişmelerin iyi değerlendirilmesi için iki farklı istihdam tablosu düzenliyor.
Klasik tablo (sağdan bakış tablosu) esas tablodur. Bu tabloda, o ay kaç kişi çalışıyor, kaç kişi işsiz, kim nerede çalışıyor, bu konularla ilgili fiili-gerçek rakamlar yer alıyor.
Ama her ayın özelliği var. Bazı aylarda mevsimlik nedenlerle bazı işler yapılamıyor. Bazı aylar inşaat mevsimi. Bazı aylar tarım mevsimi. İstihdamda mevsimlik değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan değişimleri ayıklamak için, bir de “mevsim etkilerinden arındırılmış” tablo (soldan bakış tablosu) düzenleniyor.
(Not: Mevsim etkilerinden arındırma işi bize özgü değildir. Uluslararası istatistiklerde, büyüme, üretim, istihdam gibi temel verilerde mevsimlik düzeltmeler yapılıyor.) Sağdan bakınca durum iyi n Klasik tabloya göre, nisan ayından mayıs ayına çalışmaya hazır nüfustaki artış 316 bin oldu.
Buna karşılık 344 bin kişiye ek iş imkânı ortaya çıktı. Böylece hem iş arayanlara eklenen 316 bin kişiye iş bulundu. Hem de işsiz sayısı 28 bin azaldı.
İşsiz sayısı nisan ayında yüzde 9.0 iken, mayıs ayında yüzde 8.8’e geriledi.
Mayıs ayında acaba bu 344 bin kişiye nerelerde iş bulundu? n Nisandan mayısa tarımda çalışan sayısı 242 bin arttı.
Sanayide çalışan sayısı 9 bin azaldı.
111 bin kişi de inşaat ve diğer hizmet alanlarında iş bulabildi.
Nisandan mayısa çalışma imkânı bulanların sayısı 344 bin artarken, ücretli çalışan sayısının 157 bin artması olumlu bir gelişmedir.
Soldan bakınca işsizlik artıyor Gelelim mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam rakamlarına.
Mevsim etkilerinden arındırıldığında, nisandan mayısa iş arayanların sayıları 102 bin artarken, çalışan sayısının değişmediği görülüyor. Buna karşılık işsiz sayısı 108 bin artıyor.
İşte bu nedenle de işsizlik oranı nisanda yüzde 9.2 iken, mayıs ayında yüzde 9.5 oluyor.
Mevsim etkilerinden arındırıldığında, istihdamda son aylardaki duraklama, buna karşılık işsizlikteki artış dikkati çekiyor. Tarım dışı işsizlik ve genç işsizlik oranları da devamlı artıyor.
Ocakta 9.2 olan işsizlik oranı mayısta yüzde 9.5 oldu. Tarım dışı işsizlik ocak ayında 11.1 iken, mayısta 11.5; genç işsizlik oranı yüzde 16.3 iken, yüzde 17.3 oldu.
Nüfus ve çalışmaya hazır nüfus o kadar hızlı artıyor ki ne kadar iş imkânı yaratılsa, işsiz sayısı azaltılamıyor.
Mevsim etkilerinden arındırılmış göstergelere göre, çalışmaya hazır nüfus geçen mayıs ayından bu mayıs ayına bir yılda 1 milyon 615 arttı. Bunların 1 milyon 308 binine iş bulundu. 307 bini işsizler ordusuna eklendi. Sonuçta işsizlik oranı yüzde 8.9’dan yüzde 9.5’e yükseldi.
Dünyadaki durgunluğa, içeride ekonomide frene basılmasına rağmen bir yılda 1.5 milyona yakın insana iş imkânı yaratılması önemlidir.