Noel - Christmas

Biz Müslümanların nasıl özel günleri varsa, başka dinlere inananların da özel günleri oluyor. Nasıl biz Müslümanlar özel günleri ailelerimizle birlikte, sofra başında Allah’a şükrederek kutluyorsak başka dinlere inananlar da inançları doğrultusunda ibadet ediyorlar, aileleriyle birlikte oluyorlar.
24 Aralık gecesi ve 25 Aralık Hıristiyanlar için özel bir gece ve özel bir gün. Dünyadaki 2.2 milyar Hıristiyan bu geceyi Noel / Christmas olarak kutlayacak. Aileler bir araya gelecek. Birlikte yemek yiyecekler. Kiliseye gidecekler. Dua edecekler.
Hıristiyanların bu önemli gününde, Noel’in ve Christmas’ın ne olduğunu okuyucularıma anlatmaya çalışırım.
Daha önce yazdıklarımın tekrarı da olsa, özet bilgi vermeye çalışacağım.
Bu gece İsa’nın “doğum günü” değil. Bu gecenin “yeni yıl” ile bir ilgisi yok. (İsa’nın doğum günü yok. Doğum günü bilinmiyor.)
Noel / Christmas gecesi İsa’nın doğum günü kutlanmıyor ama “Beden alıp dünyaya geliş olayı” kutlanıyor. Noel / Christmas, Hıristiyanların “Epiphany” diye isimlendirilen yortularından kaynaklanmış dini kökenli bir töredir.

Kutlama MS 354’te başladı
Hıristiyanlar her yıl 6 Ocak tarihinde “Epiphany” diye adlandırılan bir “yortu” gününde; (1) İsa’nın beden alıp dünyaya gelişini, (2) 8 günlük iken sünnetini, (3) 40 günlük iken mabede sunuluşunu, (4) 12 yaşında din adamlarıyla konuşmasını, (5) 30 yaşında vaftizci Yahya tarafından vaftizini, bir arada, tek bir günde kutlarlardı. Noel kutlamaları ise MS 354’te başladı.
Hıristiyanlık öncesi Roma’da ise değişik putlara tapanlar 25 Aralık günü Güneş’in yükselişine dayalı olarak, Güneş sembolü ışığa taparak değişik eğlenceler düzenlerdi. Bu eğlenceler Hıristiyan dininin ahlak anlayışına ters, çarpık eğlencelerdi.
Hıristiyan dinini Roma’da yaymaya çalışan din adamları “6 Ocak’ta Epiphany yortusundaki kutlamalar arasında yer alan 5 farklı kutlamadan” biri olan “İsa’nın beden alıp dünyaya gelişinin kutlamasını” 25 Aralık gününe çektiler. Böylece milattan sonra 354 yılından itibaren 25 Aralık kutlamaları Roma’da İsa’nın doğum kutlamalarına dönüştü.
İstanbul’daki kilise de bu karara uydu. 380 yılında, “Doğu’daki Hıristiyanların da Batı’dakiler gibi, İsa’nın beden alıp dünyaya gelişini 25 Aralık’ta kutlamaları” için emir çıkardı. Şimdi Hıristiyanlar bir bütün olarak 25 Aralık gününü kutluyor ama Ermeniler hâlâ 6 Ocak gününde “Epiphany” kutlamalarını sürdürüyor.

Noel - Christmas ne demek?
24 Aralık gecesi ve 25 Aralık günü kutlamaları daha sonraları, 597 yılında Noel / Christmas olarak adlandırıldı.
Bunun hikâyesini de Nurhan Bernad’dan öğrenmiştim. İsa’nın doğumu Latin dilinde söyle anlatılır: “Festum nativitatis Domini nostri Jesu Christi”... Bu uzun anlatım değişik kiliselerde tekrarlanırken kısaltılarak “Dies Natalis Domini” (Jour de naissance du Seigneur) halini aldı. Bu kısa anlatım içindeki Natalis kelimesi de “derive” olup, İtalya’da “Natale”, İspanya’da “Navidad”, Portekiz’de “Natal” ve Fransa’da “Noel” haline geldi.
Papa Gregoire le Grand tarafından 597 yılında Saksonlara Hıristiyan dinini öğretmek misyonu ile İngiltere’ye gönderilen St. Augustin, Hıristiyan propagandası için “görkemli ayinler” düzenledi, 25 Aralık kutlamalarını da kısaca “Noel” günü olarak adlandırdı.
Hıristiyan kiliselerinde “mass” ekmek ve şarabın takdisi ayinlerine verilen isimdir. İsa’nın (Christ’in) beden alış ayininin yapıldığı güne bu yaklaşımla Christmas günü denildi.
Müslümanların bayram günü “kurban eti sofrası” başında, tüm aile fertlerinin toplanmasına benzer biçimde, bu gece Hıristiyan ailelerin evlerinde, aile fertleri bir araya gelecekler. Verdiği nimetler için Tanrı’ya dua edecekler.
Hıristiyan okuyucularımızın Noel’leri-Christmas’ları kutlu olsun.