Müteahhitlerin kredisi ‘garanti’

Hazine, Hazine garantili dış borçlanmalarla ilgili bilgileri, kimlere ne garanti verildiğini düzenli olarak yayımlıyor.
Bugüne kadar 11.0 milyar dolarlık dış borca (Dikkat buyurunuz, dış borca - iç borca değil) garanti verildi. Bunların büyük bölümü belediyelerin yatırımlarıyla ilgili verilen garantilerle, kamu bankalarının kullandığı kredilere verilen garantiler. Özel sektörün “dış borçlarına” Hazine tarafından verilmiş garantiler, sadece özel sektör statüsüne sahip Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ile Vakıfbank’ın dış kredilerine verilen garantiler.
Kamu bankalarının dış kredileri için 2013’de 2.5 milyar dolar, 2014’ün ikinci çeyreğinde 204 milyon dolar Hazine garantisi verilmiş. Büyük projelerin müteahhitlerinin borçlarına verilen Hazine garantileri listede ve toplamda yer almıyor.

Önceki projeler de kapsamda!
Büyük projeleri üstlenen müteahhitlere verilen ve verilecek Hazine garantisi, yeni yayımlanan kanun ve yönetmeliklerle düzen altına alındı. Uygulamalar Hazine istatistiklerinde bugüne kadar yer almadı.
Sayın Babacan’ın açıklamalarına göre Hazine 3 büyük proje için müteahhitlerin Türk bankalarından kullandıkları kredilere bugüne kadar 5.3 milyar dolar Hazine garantisi vermiş. Dev projelere Hazine garantisine ilişkin yasal düzenleme geçen yıl şubat ayında yürürlüğe girdi.
Asgari yatırım tutarı 1 milyar liranın üzerinde olan Yap-İşlet-Devret projeleri ile Sağlık ve Milli Eğitim bakanlıklarınca yürütülen 500 milyon doların üzerindeki projelere Hazine garantisi verilebiliyor.
Ne kadar garanti verileceği 2014 yılı bütçesi ile belirlendi. Hazine, 3 milyar dolar garanti verebilecek. Bakanlar Kurulu gerekirse bunu bir kat artırabilecek.
Garantili kredileri borçlunun ödeyememesi halinde ana krediyi ve varsa kredinin teminine yönelik türevlerden kaynaklananlar da dahil olmak üzere mali yükümlülükleri Hazine ödeyecek.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ihale ilanına çıkılmış projelerde
3 milyar liralık limit söz konusu değil. Borç üstlenim limiti dışındaki hükümleri
1 Aralık 2012’de başlıyor. Böylece 3. köprü de dahil olmak üzere daha önce ihalesi yapılmış projeler de garanti kapsamına alınmış oluyor.

Bankaların garantisi Hazine
Sayın Babacan TBMM’de Hazine’nin
3 büyük projeye garanti verdiğini açıkladı:

1 milyar 200 milyon dolarlık Avrasya tüneli için 960 milyon dolarlık garanti verilmiş.

6 milyar dolarlık Gebze-Orhangazi-İzmir projesi için 2 milyar dolar garanti verilmiş.

2.9 milyar dolarlık Kuzey Marmara Otoyolu ve 3. köprü projesi için 2.3 milyar dolarlık garanti verilmiş.
Daha önceleri bu kredilerin Türkiye’deki kamu bankalarının ve bazı özel bankaların katıldıkları havuzlardan karşılandığı açıklanmıştı. Hazine garantisi, kredi havuzuna katkıda bulunan bankalara veriliyor. Başka anlatımıyla, kamu ve özel bankaların Hazine garantisiyle büyük projeleri finansmanı sağlanıyor.
Bu tür finansman şekli bankalar için dolaylı olarak Hazine bonosu satın alma şeklidir. Bankalar anapara ve faizi garantili, önceden belirlenmiş bir faizle, özel girişimcileri kredilendirmiş olmaktadır.
Hazine’nin her türlü yükümlülüğü bugüne kadar düzenli olarak açıklanırdı. İnşallah bundan sonra Hazine’nin müteahhitlere vereceği yeni garantiler de düzenli olarak yayımlanır. Çünkü bu garantiyi önce Hazine verir gibi görünüyor ama aslında garantiyi veren Türk halkı. Borç ödenmezse, borcu halkımız ödeyecek.