KUŞKONMAZIN FAYDALARI
Kuşkonmaz’ın konservesini görmüşlü-ğüm vardı da toz çorbasını, makarnasını görmemiştim, tatmamıştım.
Yılın 8 ayı taze kuşkonmaz üreten Nomad Tarım işletmeleri, kış boyu kuşkonmaz piyasasında yerlerini korumak arayışında, kuşkonmazı farklı şekillerde değerlendirmeye başlamış.
Bir çalı bitkisinin baharda toprak yüzeyine uzattığı sürgünlere kuşkonmaz adı veriliyor. Kuşkonmaz, çok yıllık otsu bir bitki.
Tohumundan elde edilen kuşkonmaz fideleri 2 yıl bakımdan sonra 3 yaşlarında azar azar sürgün, ürün vermeye başlıyor. Normal olarak sürgün dönemi kısa. Yaklaşık 2 ay sürüyor. Türkiye’de yazların daha uzun olması sebebiyle ve de sera üretimiyle daha uzun bir dönem ürün alınabiliyor.
Kültüre alınmış kuşkonmaz üretimi ülkemizde ilk kez Cumhuriyet döneminde başladı. Mustafa Kemal, Orta Avrupa’da tanıdığı kuşkonmazı sevip peşine düşmüş ve ilk kuşkonmaz yetiştirme girişimi Atatürk’ün isteği üzerine Avrupa’dan kuşkonmaz tohumu getirilerek Yalova Devlet Çiftliği’nde yapılmış.
Kemik erimesi ve kireçlenmeye karşı etkili, afrodizyak kaynağı, magnezyum, sodyum, demir, bakır, fosfor, selenyum, çinko, kalsiyum ve mangan gibi mineraller açısından zengin. C vitamini, K vitamini, B6 vitamini, A vitamini içeriyor. Güçlü bir idrar söktürücü ve kum döktürücü etkiye sahip.
Antik Yunan ve Roma imparatorluklarında besin değeri ve şifalı özellikleri sebebiyle yetiştirilmiştir. 16’ncı yüzyıldan sonra Fransa ve İngiltere’de sofraların vazgeçilmesi olmuş. Göçmenler kuşkonmazı Amerika’ya taşımış.
Günümüzde kuşkonmaz her ülkede talebi olan bir tarım ürünü.
Üretim artıyor
Kuşkonmazın iki cinsi var. Yeşil ve mor kuşkonmaz. Bu iki türün herhangi birinin ışık görmemiş toprak altı sürgünlerinin hasat edilmesiyle, üçüncü tür “beyaz kuşkonmaz” elde ediliyor.
Türkiye’de pazara dönük ekonomik ölçekli ilk üretim Silivri’de başlamış. 2011 yılından bu yana, Eskişehir’in Sarıcakaya vadisinde 560 dönümde, açık alanda ve örtü altında yılda 175 ton üretim gerçekleştiriliyor.
Sarıcakaya Kuşkonmaz Vadisi‘nde üretimi gerçekleştiren Arman Badur ile konuştum. Sarıcakaya’daki üretim ve Muğla ile İzmir’deki anlaşmalı üreticilerin katkısıyla iç talebin % 95’ini karşıladıklarını söylüyor. Örtü altı üretimle iç pazara 8 ay taze kuşkonmaz verebildiklerini belirtiyor.
İçeride üretim yapılamayan aylarda Peru’dan yılda 150 ton taze kuşkonmaz ithalatı yapılıyormuş. Sarıcakaya Kuşkonmaz Vadisi ürünü taze kuşkonmazların her yıl daha fazla kısmını ihraç etmeye başlamışlar. Kuşkonmaz ihraç fiyatı kilo başı 5 dolar olan bir tarım ürünü. (2017 yılında sebzede kilo başı ihraç fiyatımız 44 sent, domateste 54 sent oldu.)
