Kayıp-kaçağı Ayşe Teyze ödüyor

Üretilen elektriğin (Türkiye genelinde)yüzde 7’si tüketicinin kapısına gelene kadar iletişim hatlarının kalitesinin bozukluğu nedeniyle ve daha başka nedenlerle kayboluyor.
Tüketicinin kullanabileceği elektriğin (Türkiye genelinde) yüzde 7’sini ise bazı kişi ve kurumlar para ödemeden kaçak olarak kullanıyor.
Açık anlatımıyla elektrik çalınıyor. Hırsızlık var.
Kayıbın faturası üreticilerin sırtına (dolayısıyla ekonominin sırtına) biniyor. Boş yere doğalgaz, kömür yakıyoruz. Su harcıyoruz. Kaçak elektriğin faturasını dağıtımı devlet yaparken devlet öderdi. Özelleştirmeden sonra dağıtım şirketleri ödüyor. Fakat sonunda (Türkiye genelinde) ortalama yüzde 14 kayıp ve kaçağın parası bütünü ile elektrik ücretini düzenli ödeyenlerin cebinden çıkıyor.

Kayıp-kaçak faturayı büyütüyor
Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın hesabına göre,
- Ayşe Teyzem ile Ali Rıza Bey Amcam ayda (ortalama) 150 kilowatsaat elektrik tüketiyor. Bunun için 53.56 TL ödüyor.
- Bunun 30.69 TL’lik kısmı elektrik enerjisinin bedeli. (Nerede ise toplam faturanın yarısı. Yüzde 57’si)
- 4.40 TL’sı (Kendi suçu olmadan ortaya çıkan) kayıp-kaçak için ödediği para. (Elektrik bedelinin yüzde 14’ü)
- Elektrik dağıtımı yapan şirketlere yapılan ödemeye 4.69 TL katkıda bulunuyor.
- Elektrik üretimi, iletimi dağıtımı özelleşmiş olsa da devlet faturadan pay alıyor. Devlete 8.16 TL KDV ödeniyor.
- Faturanın 5.62 TL’si ise TRT payı, iletim, sayaç okuma bedeli, Enerji Fonu, Elektrik Tüketim Vergisi, dağıtım bedeli, perakende hizmet bedeli toplamından oluşuyor. (Faturanın yüzde 10.5’u ‘ıvır zıvır’ parası)
Elektrik hatlarının ve iletimin kalitesizliğinden yüzde 7 kayıp ülke genelinde bir sorundur. Kaçak (elektrik çalma-hırsızlık) oranları ise bölgelere göre değişiyor.
Enerji Bakanı’nın açıklamalarına göre, Dicle Bölgesi’nde, Diyarbakır, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Batman ve Şırnak’da kaçak oranu yüzde 70’in üzerinde.
Elektrik kayıp kaçağında Dicle Bölgesi’ni yüzde 53 ile Van Gölü, yüzde 27 ile Aras, yüzde 13 ile Toros, yüzde 10 ile Fırat ve Boğaziçi elektrik dağıtım bölgesi izliyor. Dağıtım sorumluluğu kamu kuruluşlarında iken kamu imkanlarıyla azaltılamayan kaçak elektrik kullanımınının özel dağıtım şirketleri döneminde arttığı anlaşılıyor.

Yüzde 75 kaçak
Ağustos ayı başında Toroslar Elektrik Dağıtım Şirketi (EnerjiSA) yetkilileri, Gaziantep’de kaçak elektrik kullanımının yüzde 7’den 12’ye, Osmaniye’de yüzde 7’den yüzde 10’a, Kilis’de yüzde 10’dan 15’e yükseldiğini açıkladı.
Dicle Elektrik A.Ş.(Eksim Holding) yetkilileri, yüzde 70.7 kayıp kaçak hesabına göre özelleştirmeye girdiklerini, kayıp kaçağın 75.3 oranında olduğunu gördüklerini, bu durumda ‘ayıplı mal’ almış duruma düştüklerini söylüyorlar.
Türkiye genelinde meskenlerde aylık ortalama 131 kilowatsaat elektrik kullanılırken, Dicle bölgesinde kaçak (bedava) kullananların yüksek tüketimi sonucu, mesken başı ortalama elektrik kullanımının Türkiye ortalamasının 3.2 katına çıktığını, mesken başına 418 kilowatsaata yükseldiğini, 1.4 milyon abonenin dörtte birinin hiç ödeme yapmadığını belirtiyorlar