Enflasyon TL’nin gücünü eritiyor
Enflasyon Türk parasının “satın alma gücü”nün erimesine neden oluyor. Türk parasının satın alma gücü erimeye başlayınca, halk Türk Lirası ile birikim yerine dolar ve altın birikimine, gayrimenkule ve az miktarda da olsa hisse senedine yöneliyor.
Birikim önemlidir. Ancak, yatırıma dönüşmeyen birikim ekonomiye yarar sağlamaz. Yastık altındaki birikim işe yaramaz. Birikimin, finansal sistem içine girmesi, finansal sistemin içine giren birikimin de tüketime değil, yatırıma yönelmesi gerekir.
Birikim denilince, genelde halkın birikimi gündeme gelir. Halbuki halkın birikimi ülke genelinde toplam birikimin belli bir bölümüdür. Toplam birikim kamunun, şirketlerin ve halkın birikiminden oluşturur.
Şimdilerde enflasyon %11.90, dolar fiyatı 3.90 TL, faiz %13.82 seviyelerinde. Bu tabloda halkımız, gayrimenkule bağlamadığı birikimlerini “istendiğinde hemen nakde çevrilebilme özellikleri” nedeniyle dolara, altına bağlar hale geldi.
Mevduatın %40’ı döviz
Merkez Bankası’nın 3 Kasım 2017 verilerine göre, yurt içi yerleşiklerin bankalarda toplam mevduatı 1.5 trilyon TL. Toplam mevduatın %60’ı Türk Lirası, %40’ı yabancı para mevduatı.
Merkez Bankası’nın 3 Kasım 2017 verilerine göre yurt içi yerleşiklerin bankalardaki döviz hesaplarındaki birikimleri 147 milyar dolar.
Gerçek kişilerin (halkımızın) bankalardaki döviz mevduatları 86 milyar dolar, tüzel kişilerin 61 milyar dolar. Halk birikiminin önemli kısmını dolara dönüştürerek bankalara yatırmış durumda. Finansal gücü olan şirketler (tüzel kişiler) imkânlarını dolara bağlayarak bankalara yatırmış durumda.
Halkımız (yurt içi yerleşik gerçek kişiler) dolar fiyatındaki değişimlerden etkileniyor. Dolar fiyatı ucuzlarken, dolar satın alıyor. Dolar fiyatı yükselince, bankalardaki dolar hesaplarını bozdurarak dolar satıyor.
Halkın mevduatı
Eylül ayı ortalarında halkımızın bankalardaki dolar hesaplarındaki birikimi 94 milyar doların üzerine çıkmıştı. Dolar fiyatı yükselince, halkımız dolar sattı. Dolar birikimlerinden 8 milyar dolarlık bölüm satıldı. Türk Lirası’na dönüldü. Dolar birikimleri toplamı 86 milyar dolara geriledi.
Doların yanında altın talebi de bu yıl yükseldi. Altın ithalatı ve Darphane’de kullanılan altın miktarı büyük miktarda arttı.
Türk parasının satın alma gücündeki erimeyi önlemek için; (1) Enflasyonu aşağıya çekmek zorundayız. (2) Dış kaynaklara bağımlılıktan kurtulmaya niyetlenerek cari açığı küçültmek zorundayız. (3) İthalatı azaltacak, ihracatı ve turizm gelirlerini artıracak politikalara yönelmek zorundayız. (4) Ticaret ve finansman bağımız olan ülkelerle politik ilişkilerimizi iyileştirmek zorundayız.
