Merkez Bankası faiz artırdı. Daha doğrusu, (şimdilik) faiz artırmadı da daha yüksek faize kapı açmak için, bankaları fonlama faizinin tavanını yükseltti.
Merkez Bankası bankaları fonlarken “Geç Likidite “borç verme penceresinden fonluyor. Bu pencerenin faiz tavanı % 12.25 idi. Bu tavan % 17.25’e yükseltildi.
Merkez Bankası son aylarda bu pencereyi kullanarak, faizi yüksek tutuyor. Merkez Bankası’nın fonlama faizi yılbaşında % 8.28 dolayındaydı. Yıl sonuna doğru yüksele yüksele % 12.25’e dayandı.
Merkez Bankası bankaları fonlama faizini yükselttikçe, öncelikle devlet daha yüksek faizle borçlanmaya mecbur kalıyor. Devlet İç Borçlanma Senetlerinin (devlet tahvillerinin) faizi yükseliyor. Devlet tahvillerinde gösterge faizi dün 13.33 dolayındaydı.
Devlet tahvili gösterge faizi ne kadar yüksek olursa, devlet o kadar çok faiz ödüyor ama yurt dışından Türkiye’ye bu faizin cazibesinde döviz girmeye başlıyor.
Faiz dövizi çekiyor
Döviz getirenler faiz kazanıyor. Döviz girişi artığı için ekonomide döviz bulunur oluyor ve döviz fiyatı yükselmiyor.
Burada “Sen beni gör, ben seni göreyim” hesabı var.
Bankaların ve Hazine’nin borçlanma faizi yükselince, kredi faizleri ve (az da olsa) mevduat faizleri artıyor.
Merkez Bankası, Ayşe Hanım Teyzemin mevduat faizini, Ali Rıza Bey Amcamın kredi faizini düşünerek ve de enflasyon ne olacak hesabını yaparak değil, “Aman yabancılar döviz göndermekten vazgeçmesin” arayışında faizi yükseltiyor.
Faizi yükselttikten sonra “Para Politikası Kurulu” açıklamasıyla da “piyasaya/faiz lobisine mesajını verdi.
“Faiz oranlarını yüksek tutacağız. Döviz getirip, faize yatıran kazanmaya devam edecek. Bundan sonra da gerekirse faizi yükseltiriz” dedi.
“Faiz oranlarını yüksek tutarak döviz girişi artınca, döviz fiyatı yükselmeyecek. (Türk parası kıymetsiz kalmaya devam edecek.) Döviz getirerek Türk Lirası faize yatıranlar, çıkarken döviz aldığında kur artışı nedeniyle zarara uğramayacak” dedi.
Bankalara, dövizle borçlananlara mesaj verdi. “Döviz fiyatı artmayacak, döviz ile borçlanmaya devam edilebilir. Döviz borcu olanların devalüasyon riski olmayacak” dedi.
Faiz artınca ne olacak?
Merkez Bankası’nın faiz artırma kararı ekonomiye nasıl yansır?
Faizin cazibesinde döviz girişi devam edeceği için, döviz kıtlığı hissedilmez. Döviz fiyatı, yüksek faiz ödeme pahasına büyük ölçüde artış göstermez.
Ucuz döviz ithalattaki artışın önünü açarak, cari açığın yükselmesine yol açar. Cari açık büyür. Cari açık büyüdükçe ülke (yumurta-tavuk misali) daha fazla dış kaynağa bağımlı hale gelir.
Çift paranın (Türk parası ile dövizin) birlikte işlem gördüğü iç piyasada talebe bağlı olarak enflasyon artışı devam eder.
Sonuç: Merkez Bankası, piyasanın/faiz lobisinin baskısından ürkerek, piyasanın/faiz lobisinin beklentisi doğrultusunda faiz artırmaya mecbur oldu.
Faizden para kazanacak yabancı yatırımcılar memnun. Allah yüksek faizi ödeyecek Devlet Baba’ya ve cümle borçlulara güç versin.
(Yorum: Faiz yükselterek döviz kapısını açmak, döviz fiyatının artışını önlemek “aspirin tedavisi”dir. Sorunumuz cari açıktır. Yüksek faiz-ucuz döviz uygulaması cari açığı büyütüyor. Cari açık büyüdükçe döviz sorunu da enflasyon sorunu da çözülemez hale geliyor. Sorunun boyutu artıyor.)
