Adliyeden dosya kaçırma

Yaşananlar filmlere taş çıkaracak türden doğrusu. Erzincan Başsavcısı’nı tutuklattıran Erzurum savcılarının, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na (HSYK) attığı “çalım”a şapka çıkarmamak mümkün değil.
HSYK’nın özel yetkilerini kaldırdığı Erzurum savcıları, bu karar resmi yoldan kendilerine ulaşıncaya kadar, tutuklu bulunan Erzincan Başsavcısı’yla ilgili dosyayı adeta uçurdular. Görevi yeni yetkilendirilen meslektaşlarına devretmeden, dosyayı İstanbul Başsavcılığı’na gönderdiler! Şimdi özel yetki alan yeni savcıların ellerinde dosya yok. Dosya İstanbul’da...
Herhalde yaşadıklarımıza “Adliyeden dosya kaçırma” diyebiliriz. Yeni savcılar gelmeden dosyanın İstanbul’a gönderilmesi HSYK’nın yetki kaldırma kararını boşa çıkarma çabası gibi görünüyor.

‘İyi niyetli değil”
HSYK Başkan Vekili Kadir Özbek, böyle bir işleme ilk kez tanık oluyor. Özbek, dün sorularımı yanıtlarken, yetkileri kaldırılan savcıların dosyayı yeni savcılara devretmek yerine İstanbul’a göndermelerini “İyi niyetli bir girişim değil” biçiminde yorumladı ve şu bilgiyi verdi:
“Meslekte bir kuralımız vardır: Eğer haricen dahi yetkinizin kaldırıldığını öğrenirseniz, o andan itibaren işlem yapmazsınız. İşi bırakırsınız. Yetkilendirilen savcıya devredersiniz. Ancak bu meslek kuralına uyulmadığını görüyoruz. Bu iyi niyetli bir girişim gibi gözükmüyor.”

HSYK değerlendirecek
Erzurum savcılarının yetkilerinin kaldırıldığına ilişkin tebligat gelinceye kadar dosyayı göndermeleri işlemi nasıl sonuç verecek? HSYK Başkan Vekili Özbek, bu konuyu kurul olarak değerlendireceklerini söyledi. İlgili bilgi ve belgelerin alınmasından sonra kurul, bu konuyu ele alacak.
Diğer taraftan dosyanın gönderildiği İstanbul Başsavcılığı da yer ve görev açısından bir yetki değerlendirmesi yapacak.

‘Benim savcım, senin savcın’
Erzurum ve Erzincan savcılıkları arasında yaşananlar ve HSYK’nın kararından sonraki gelişmeler yargıda çok tehlikeli bir kamplaşmanın işaretleri gibi...
Cumhuriyet savcılarının kamplaşmaları, Türk yargısının ve Türkiye’nin karşılaşacağı en büyük sorunlardan biri olur. Böyle bir yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını ortadan kaldıracağı gibi vatandaşlar bakımından yargı güvencesini de büyük ölçüde zedeleyecektir.
Bir adliyenin diğer bir adliyeyi basması, bir savcının bir başsavcıyı tutuklattırması, savcılar arasında çatışma yaşanması, HSYK’yı dolanma çabaları iyi işaretler değil.
Keza Adalet Bakanı’nın açıkça taraf olması ve HSYK’ya karşı bazı savcıların arkasında durması da hem yargıya müdahale hem yargıyı siyasallaştırma açısından güçler ayrılığı ilkesiyle bağdaşan bir durum değil.
“Benim savcım, senin savcın” anlayışı hâkim olmaya başlarsa Türkiye Cumhuriyeti’nin temel güvencesi olan yargı kurumu çöker ki, bu devletin çökmesi anlamına gelir.
Savcılık kurumunun başında “cumhuriyet” ibaresinin olması boşuna değildir. Savcılar “cumhuriyet” savcılarıdır. Öyle davranmak zorundadırlar. İsimleri “cumhuriyet” dışında başka kavramla yan yana gelemez, gelmemelidir.

Org. Saldıray Berk itirazı bekleyecek
Dosyalar savcılıklar arasında kapmaca oynar gibi uçuşurken, merak edilen bir konu da 3. Ordu Komutanı Org. Saldıray Berk’in, ifade vermeye gidip gitmeyeceği. Yetkisi kaldırılan Erzurum Savcısı Osman Şanal, Org. Berk’e 26 Şubat’a kadar süre vermişti. Ancak dosyayı da İstanbul’a gönderdi. Dolayısıyla bu süre geçerliliğini yitirdi. Şimdi Berk’in İstanbul’da ifade verip vermeyeceği tartışılıyor.
3. Ordu Komutanı Org. Saldıray Berk, ifade vermek için adliyeye gitmeyecek. Org. Berk, Genelkurmay’ın yapacağı itirazın sonuçlanmasını bekleyecek. Genelkurmay, Askeri Mahkemeler ve Yargılama Usulü Kanunu’nun 12. maddesi gereğince, sivil yargının, Org. Berk’le ilgili soruşturma yapamayacağı görüşünde. Bu görüşünden hareketle itirazda bulunacak. İstanbul Başsavcılığı ifade almaya yetkili olduğu kararına varırsa, itiraz İstanbul’a yönlenecek. Bu itiraz sonuçlanıncaya kadar Org. Berk ifade vermeyecek. Askeri yargı ile sivil yargı arasında bu konuda ortaya çıkacak yetki ve görev çatışması halinde, konu Uyuşmazlık Mahkemesi’ne kadar gidebilir.