Ülkenin doğusu öyle günler yaşıyor ki, batıda yaşanan çoğu gelişme gözünüzde önemsizleşiyor.
İzmir EXPO adaylığında sunum sürecinde heyecan yüksek heyecan heyetler Paris’e taşınmaya başladı ama yüreğimiz başka yerde.
Ya da kenti 21. yüzyıla taşıyacak diyerek lanse edilen projeler, ülkenin 19. yüzyılı andırır manzaralarına bakınca değerini yitiriyor.
Soğukta üşüyen, başka kentlere sığınmaya çalışan, kara kışta “tedbirsizliğin, denetimsizliğin yarattığı kaderi yaşayan insanlar göz önünden gitmiyor.
Geçici prefabrik evler, konteynerler yetersiz kalınca binlerce insan şimdi göç ediyor. Şimdi Van’da çadırlarda ısınma sorunu ortaya çıkınca konteyner kentlerin kurulma kararı aldı.
Çok geç...
Türkiye konteyner ya da bu modüler sistem prefabrik evleri stoklayamaz, bu konuda hazırlık yapamaz mıydı?
Aklıma düşen bu sorunun peşine İzmir’den takıldım.
Türkiye’nin tek konteyner fabrikasını kurmuş ve kapatmış olan sanayicisi Kemal Çolakoğlu öfkeli: “Elbette stok yapılabilir; Türkiyenin 20-25 bin hazır, içinde mutfak ve tuvaleti de olan konteyner stoğu bulunmalı. Çin’den gayet ucuza getirmek mümkün. ‘99 yılından beri konuşuyoruz ve artık yüreğim kanıyor. Proaktif değil reaktifiz. Ancak bir reaksiyon olduğunda harekete geçiyoruz.”
Bir konteynerin Çin’den ithalat bedeli adedi 8 bin dolar civarında. 25 bin adet elde stok bulunsa 150 milyon dolarlık bir maliyet getirir ki, Türkiye Cumhuriyeti için küçük rakam. Devlet bu alımı büyükşehirlere destek vererek yapabilir. Teşvik vererek, tüm büyükşehirlerin elinde en az beş bin adetlik stoğu mecburi kılabilir.
* * *
Prefabrik evlere döndüğümüzde burada da artık modüler sisteme geçildiğini öğreniyoruz. İzmir’in bilinen firmalarından
Öz-Çe Çelik Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özbaş kendilerinin de sipariş halinde hemen bu üretimi yapabileceklerini belirtiyor. Özbaş özetle “Hızla üretimi yapılabilir, demonte olarak üretilerek stoklanabilir.” diyor.
İnşaat kalıpları üreten Teknikel Yapı Elemanları da bu konuda İzmir’de doğrudan çalışma yapan tek şirket.
Fabrika Müdürü Gürcan Karayeloğlu Marmara depreminde devlet tarafından görevlendirildiklerini ve Yalova’ya 1000 prefabrik konut ürettiklerini anlatıyor. Geçen zamanda değişen teknikle, yan duvarları katlanacak şekilde tamamen modüler sistemle bu konutlar üretilebilir. Bu konutların da yaklaşık maliyetleri 11 bin ile 14 bin lira arasında değişiyor.
* * *
Maliyetler ürkütücü değil, ürküten zihniyetler.
“Bugün afetlere karşı önlem aldık, koordinasyon merkezimiz var” diyen İzmir’in elinde tek geçici konut, bu amaçla kullanılacak konteyner yok. Valilikte yok, Büyükşehirde yok, ilçelerde yok. ‘Kaç firmaya böyle bir çalışma yaptırabiliriz, nereden temine ederiz’ diye bir çalışma da yok.
Van’daki yazlık çadırların içerisine şıp şıp sular sızarken, varın gerisini biz düşünelim.
