Oxford’dan Türkiye için umut veren rapor

Türkiye 38 ülke içinde basına güvende 15. sıraya yükseldi. Rapora göre; ankete katılanların yüzde 40’ı basına güvendiğini bildirmekte. Buna rağmen yüzde 55 haberleri dinlemekten, izlemekten veya okumaktan etkin bir şekilde kaçınıyor

Uluslararası medya raporlarında Türkiye basınının kamuoyu ile ilişkisi genellikle tartışmalıdır. Ancak Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün geleneksel Dijital Haber Raporu, geçen yıllara oranla bu yıl Türkiye açısından daha umut verici.

5 kıtadan 38 ülkede 75 binden fazla kişinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmaya göre; Türkiye’de basına güven son bir yılda artmış görünüyor. Öyle ki; Türkiye 38 ülke içinde basına güvende 15. sırada yer aldı. Ankete katılanların yüzde 40’ı basına güvendiğini bildirmekte. Bu oran Facebook ve WhatsApp’ta yüzde 50’ye çıkıyor. Geçen yıl bu oran yüzde 33’tü.

Basına en çok güvenen ülkeler ise yüzde 59’la Finlandiya ve yüzde 58 ile Portekiz oldu. En düşük oran ise yüzde 24 ile Fransa ve yüzde 22 ile Güney Kore. Araştırmada Fransa’da basına olan güvendeki düşüş sarı yeleklilere bağlanırken, Türkiye’de basına güvenin son bir yılda belirgin şekilde artmasının nedenleri üzerinde durulmamış.

Haber okumaktan kaçınıyoruz

Sorun şu ki basına güvendiğini söyleyen katılımcılar haber okumaktan kaçınıyor. Haber okumaktan hoşlanmayan ülkelerin başında Hırvatistan yüzde 56 ile birinci sırada yer alırken, Türkiye haberden kaçınma konusunda yüzde 55 gibi yüksek bir oranla ikinci sırada yer aldı. Türkiye’den ankete katılanların yüzde 55’i “Haberleri dinlemekten, izlemekten veya okumaktan etkin bir şekilde kaçındığını” bildirdi. Komşumuz Yunanistan da yüzde 54’le Türkiye gibi haberden kaçınıyor. Bu oranın en düşük olduğu ülke ise yüzde 11 ile haber okumanın çoğunlukla bir görev olarak görüldüğü Japonya.

Sosyal medyada siyaset yapmayı seviyoruz

Raporda katılımcıların haberden kaçınmasının nedenleri üzerinde de durulmakta. Dünyanın daha bunaltıcı bir hale gelmesi ve medyanın olayları aktarırken olumsuz bir dil kullanması bu sonucu doğuruyor. Fakat haberden kaçınılmasına rağmen rapora göre Facebook ve WhatsApp gruplarında en çok siyaset ve haber konuşulmakta. Türkiye’de sosyal medyayı siyaset ve haber için kullananların oranı Facebook’ta yüzde 29, WhatsApp’da yüzde 21, Instagram’da ise yüzde 33. Türkiye sosyal medyada siyaset ve haber konuşan ülkeler içerisinde ilk sırada yer alıyor.

Medya denetlemede başarılı

Peki, medya gözetleme ve denetleme görevini ne kadar yapıyor? Ankette katılımcılara ülkelerinde “haber medyasının güçlü insanları ve işletmeleri denetleyip mercek altına alıp almadıkları” da sorulmakta. Türkiye’den katılımcıların yüzde 45’i basının bu konuda görevini yaptığı düşüncesinde. 38 ülke içinde bu alanda 17. sırada yer alıyoruz. Brezilya yüzde 56 ile birinci sırada yer alırken Japonya yüzde 17 ile son sırada yer almakta.