Medya uydurması bir oyun!...
Çeşitli sivil toplum kuruluşlarında video arşiv alanlarında çalışan ODTÜ sosyoloji mezunu ve teyit.org yazarı Özge Yıldız “Momo” isimli sanal bir şiddet oyunu üzerine 60’ın üzerinde haberi inceleyerek dikkate değer bir araştırmaya imza attı.
Özge Yıldız’ın araştırmasına göre; Momo başlangıçta sadece internette dolaşan bir korku hikâyesiydi… Oyunun gerçek olarak algılanmasına neden olan ise ebeveynlerin paniği, medya platformlarının tık tuzakları, kurumların özensizliği ve internet trolleri...
Momo, ilk olarak; 25 Temmuz 2018’de WhatsApp’tan mesajlar atan bir meydan okuma oyunu olarak ilk defa Arjantin’deki kız çocuğunun intiharıyla gündeme geldi. Buenos Aires Times gazetesinde yayımlanan habere göre kız çocuğunun ölümünün Momo oyunuyla ilişkili olabileceğinden şüphelenilse de, polis birimi intiharın oyunla olan ilişkisiyle ilgili bir kanıt bulamadıklarını açıkladı.
Bir gün sonra, BBC’nin yayımladığı haberde Meksika Tabasco Eyaleti Bilgisayar Suçları Araştırma Birimi’nin açıklaması yer aldı. Bu açıklamaya göre her şey bir Facebook grubunda başlıyor ve gruptaki katılımcılar bilinmeyen bir numarayla iletişim kurmaya zorlanıyordu. Ancak Momo’ya ait oyuna girişi sağlayan herhangi bir link ya da uygulama olmadığına dair açıklamalar mevcuttu. The Guardian ve The Atlantic gibi güvenilir haber siteleri de Momo’nun hikâyesinin sahte olduğunu belirterek ayrıntılarıyla anlattı. Birçok medya teyit platformlarında Momo’nun gerçek olmadığına dair analiz yayımlandı. The Guardian’ın haberine göre BBC Momo’nun gerçek olduğunu belirten haberinin ardından 28 Şubat’ta Momo’nun bir şehir efsanesi olduğunu anlatan “Momo meydan okuma oyunu: Bir aldatmacanın anatomisi” isimli makale yayımlandı.
Konuyla ilgili haberlerin ya da uyarıların hiçbirinde Momo’yla yapılan mesajlaşmalara dair bir kayıt ya da herhangi bir ekran görüntüsü bulunmuyor.
Sözde oyunun bir uygulaması ya da linki bile yok. Momo mitine dair önlem almak isteyen yetişkinler, çocukların korkularını daha da büyütüyor. Medya platformları polis uyarılarını referans gösterirken, polis birimleri medyanın yarattığı panik ortamıyla daha fazla uyarı yapmaya başladı. Momo’nun görüntülerinin YouTube’daki çizgi filmlerin aralarına eklendiğine dair iddialar ortaya atıldı. Ancak YouTube Momo meydan okuma oyununu içeren bir videoya rastlanmadığını, bu tarz içeriklerin görüldüğü takdirde kaldırılacağını açıkladı.
Korku hikayeleri yazıyorlar
Mart ayının başına gelindiğinde artık viral hale gelmiş olan Momo efsanesinden en çok rahatsızlık duyan kişilerden biri Momo figürünün yaratıcısı Japon heykeltıraş Keisuke Aiso’ydu. Momo figürü aslında Keisuke Aiso’nun yaptığı “Anne Kuş” isimli heykeli…
Dünyadaki Momo paniği Türkiye’ye de sıçramış durumda. Öyle ki; Momo uykuda öldürüyormuş, “Oyunu depresyona yatkın çocuklar oynuyor” başlıklı çok sayıda habere rastlamak mümkün… Bu haberlerde hâlâ Momo oyunu ile ilgili somut bir kanıt bulunmamakla birlikte, Momo ile ilgili paylaşılan görüntüler arasında Türkçe bir içerik de bulunamıyor.
Buna rağmen 9 Mart 2019 tarihinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, ‘Momo’ oyununa erişimin engellenmesi için BTK’ya başvuruda bulunuyor. Ancak linki olmayan bir oyuna erişim nasıl engellenecek?
Yıldız’a göre; Momo internet kullanıcıları tarafından oluşturulmuş bir “creepypasta”. Yani internet ortamında oluşturulan genellikle paranormal korku hikâyelerine dayanan mitlere verilen bir isim. Bu mitlerin yaratıcıları genellikle kendilerinin tasarladıkları ya da çeşitli kaynaklardan bulup dönüştürdükleri figürler üzerine korku hikâyeleri yazıyorlar. Medyanın Momo haberlerinden önce bu konuyu araştırması gerekmez mi?
