Yerliler döviz sattı, yabancılar hisse aldı
İhracat rakamlarındaki yükseliş, yurt içi yerleşiklerin geçen hafta döviz satması ve yabancıların 8 Ocak tarihinden beri en yüksek hisse alımını gerçekleştirmesi ekonomide ivmelenmenin yukarı yönde olduğunu gösterirken, gelişen olumlu haber akışıyla ilgili çok önemli gelişmeleri Prof. Dr. Sefer Şener Uzmanpara’ya değerlendirdi.
TÜİK bugün yurt içi piyasaların merakla takip ettiği dış ticaret rakamları açıkladı. Buna göre, ihracat 2021 yılı temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,2 artarak 16 milyar 415 milyon dolar, ithalat %16,8 artarak 20 milyar 693 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-Temmuz döneminde ise ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre %34,9 artarak 121 milyar 325 milyon dolar, ithalat %25,8 artarak 146 milyar 802 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Öte yandan geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı 14.7 milyon dolar düşüş gösterirken, yurt dışındaki yerleşiklerin ise 211.2 milyon dolar DİBS, 1.2 milyon dolar şirket borçlanma senedi ve 207.1 milyon dolar hisse senedi alması dikkat çekti.
Bu gelişmelerle birlikte yabancıların 8 Ocak tarihinden itibaren en yüksek hisse alımı gerçekleştirmesi ve ihracat rakamlarındaki artışı Prof. Dr. Sefer Şener Uzmanpara’ya değerlendirdi:
‘CARİ DENGE AÇISINDAN OLUMLU BİR DURUMDUR’
“İlk 7 aylık dönemde ihracatın 120 milyar doları aşması demek önümüzdeki dönemde kümülatif olarak toplandığında ihracatın 210 milyar doları aşacağı gözlenmektedir. Kurdaki etki ile birlikte son dönem içerisinde ithalat artış hızının belli seviyelerde kalması da cari denge açısından olumlu bir durumdur.
Pandemiye rağmen ekonominin lokomotifi ihracat olmaya devam etmektedir. Aynı zamanda ilk 7 aylık dönemde yüksek teknolojili ürünlerin payının giderek artıyor olması, ihracatın gelecek perspektifi açısından önemlidir.
‘SANAYİLEŞME ÜLKE GENELİNE YAYILIYOR’
Aynı zamanda bu rakamlar ihracatın tabana yayılması açısından da önemlidir. Son 7 aylık dönemde özellikle ihracat yapan yeni şirket sayısının artıyor olması aynı zamanda bu yeni şirketlerin Anadolu’daki şirketler olması sanayileşmenin ülke geneline yayılması açısından da önemlidir.
‘İHRACAT 2022’DE DE ARTMAYA DEVAM EDECEK’
İhracat verileri özellikle küresel çapta talebin artışına da paralel olarak bundan sonraki süreçte de 2022 de dahil artmaya devam edecektir. Ancak hammadde tedariki ile ilgili küresel çapta sıkıntılar yaşanıyor olması ihracatın ne kadarlık kısmının yerli üretim ve hammadde ile yapılması gerekliliğini de ortaya koymaktadır.
Diğer taraftan küresel çapta hammadde talebinin sürekli artıyor olması iç piyasada özellikle cam sektörü ve alüminyum sektörü gibi hammadde sorunlarını da ortaya çıkarabilmektedir.
Çünkü daha avantajlı olduğu için hammadde üreticisi ihracat yapmayı tercih etmekte ancak bu durum iç piyasadaki üretim ivmesini bazı durumlarda olumsuz etkileyebilmektedir.
Mesela özellikle beyaz eşya sektöründe cam hammaddesi ile ilgili yoğun ihracat yaşanması bu sektörde planlanan yatırımları nispi de olsa geciktirebilmektedir. Bu manada bakıldığında eğer önümüzdeki dönem için bu küçük çaplı revizyonlar yapılırsa ihracatın performansı daha hızlı artacaktır.
‘STABİLİZASYON DÖVİZ TALEBİNİ ETKİLİYOR’
Özellikle Fed’den gelen güvercin mesajlar, ABD tahvil alımlarının yıl sonunda azalacağına yönelik beklentiler, dolar endeksindeki gerilemeye paralel olarak iç piyasadaki ihracat ve turizm artışına bağlı döviz stabilizasyonu son dönemde özellikle yerleşiklerin döviz talebini etkilemektedir.
Son 1 haftalık dönemde yerli ve yabancı gerçek kişilerin döviz talebi azalmaya devam etmektedir. Ancak şirket bazında döviz talebi nispi de olsa devam edebilmektedir. Özellikle bu seviyeler şirketlerin borçlarını ödeyebilmeleri açısından dövizlerini alıp döviz açıklarını kapatmak için bir fırsat oluşturmuştur.
Ancak hem küresel hem iç piyasaya paralel olarak son dönemde dövizde stabilizasyon sağlanmıştır. Diğer taraftan reel faiz olarak hala pozitifte olmakta yatırımcıların tercihlerini TL’den yapmak için önemli bir avantaj olarak görülmektedir. Zaten bu durum özellikle son dönemde DİBS ve tahvil alımlarında açık olarak ortaya çıkmaktadır.
‘YABANCILARIN HİSSE ALIMI ARTMIŞTIR’
Son 1 haftalık dönemde yabancıların DİBS ve tahvil alımları artmıştır. Verilere baktığımızda son 1 haftalık dönemde yükselişi görmek mümkündür. Özellikle TL’nin temmuz ayında değer kazanması yatırımcıların tercihlerini TL varlıklara yönlendirmektedir.”
