Tarh Nedir? Vergide Tarh Ne Anlama Gelir?
Ticari faaliyet gösteren her işletmenin, devlete karşı bazı sorumlulukları vardır. Bunlardan en önemlisi vergi ödemektir. Ayrıca sadece işletmeler için geçerli değil, her türlü maddi değeri olan bir şeyin vergisi bulunmaktadır. Öyle ki hayatımızda var olan vergi kendi içinde de farklı terimlere yer vermektedir. Bunlardan biride tarh terimidir. İşte, merak edilen tüm detaylar.
Tarh, kelime anlamı olarak, çıkarma, azaltma ve eksiltme gibi kelimelerle karşılık bulmaktadır. Aslında uzun yıllardır kullanılan bir matematik terimidir. Günümüzde vergi dairelerince sık sık kullanılan bir işlem terimidir.
Tarh Nedir?
Tarh, vergilendirme sürecinde kullanılan bir işlemdir. Kısaca miktar belirleme de diyebiliriz. Bu miktar hukuki düzenlemelere göre belirlenir. Kanunlarda gösterilen bazı oranlar ve matrah vardır. Bu iki durum üzerinden miktar hesaplanmasına verilen işlem adı tarhtır.
Vergide Tarh Ne Anlama Gelir?
Vergide tarh ülkemizde vergi idaresi tarafınca yapılmaktadır. Vergi alacağının kanunlarca belirtilen matrah ve oranlar üzerinden hesaplanıp miktarın tespit edilip ortaya çıkarılmasıdır. Tamamen hukuka dayalı idari bir işlemdir. Böyle olmasından dolayı herhangi bir usulsüzlükte vergi mahkemesinde dava edilebilir.
Vergi Tarh Türleri Nelerdir?
Vergi tarh türleri kendi içerisinde amaç ve yapılışlarına göre dört başlığa ayrılmıştır. Bunlar;
Beyana dayanan tarh; Mükelleflerin kanuni çerçevede ödemeleri gereken vergi tutarlarını, vergi matrahı ile idareye bildirmeleri ve dairenin tarh işlemini gerçekleştirmesidir.
İkmalen tarh; Verginin tarh edildikten sonra vergiyle alakalı ortaya çıkan matrah miktar fark üzerinden alınacak vergini tarh edilmesidir.
Re'sen tarh; Vergi matrahının, kayıt ve belgelere göre tespit edilemediği durumlarda, komisyonca usule uygun vergi incelemesi yapılıp yetkili makamlar tarafından verginin tarh edilmesi işlemidir.
İdarece tarh; Mükellefin, sorumluluğunu yerine getirmeyerek verilen kanunu süre çerçevesinde tarh için müracaat yapmaması ve idare tarafından bu tarhın gerçekleşmesi işlemidir.
