Devalüasyon Nedir, Neden Olur? Devalüasyon Nasıl Yapılır?

Özellikle döviz kurları üzerinden yaşanan artış ile ilgili bir terim olarak öne çıkan devalüasyon, çok ciddi getirileri bulunan önemli problemlerden biridir. Ülke ekonomisine ciddi zararlar verebilecekken, bireysel olarak da faiz artışına neden olabilmektedir. Bu doğrultuda belli başlı bazı sebeplerden dolayı farklı yıllarda devalüasyon yaşanabiliyor.

Devalüasyon Nedir?

Sabit kur sistemleri kapsamında ödemeler dengesi açık vermiş olan bir ülkenin, ulusal parasının dış alım gücünün verilmiş bir karar bünyesinde, hükümet tarafından dış satın alma gücünün düşürülmesidir. Daha basit anlatım ile ülkedeki para biriminin, dünya çapındaki diğer para birimlerine göre değer kaybettirilmesidir. Bu durum karşısında ithal edilmiş olan malların değeri daha yüksek noktaya çıkarken, yerli malının fiyatları daha aşağı seviyeyi çekilebilir. Bu durum ülkemiz çapında da zamanında yaşanmışken, dünyanın birçok değişik ülkesinde gerçekleşmektedir.

Devalüasyon Neden Olur?

Özellikle ekonomik toparlanma açısından ülkeler mecburen kendi para birimlerini, diğer para birimlerine göre değer kaybettirebilmektedir. Her ne kadar hiçbir ülke kendi para biriminin değer kaybetmesini istemese bile, bazı zamanlar ülke ekonomisini toparlamak için bu durum mecburiyet haline gelir. Buradaki en önemli neden ise ekonomik açıdan dış ticaret dengesinin açık vermesidir. Bu dengeyi toparlamak ve ülke ekonomisinin yeniden daha yüksek noktaya çıkarabilmek için, o anki hükümet kapsamında devalüasyon yapılır. Özellikle bir ülkenin ithalat ve ihracatını çok üzerine çıktığı zaman, satın alma gücü zayıflar ve ülke fakirleşir. Bu sebepten dolayı durumu toparlamak amaçlı, ülke çapında hükümet tarafından devalüasyon gerçekleşir.

Devalüasyon Nasıl Yapılır?

Ülke çapında ulusal para biriminin piyasa güçleri bünyesinde değil, o anki hükümet tarafından değerinin düşürülmesi ile devalüasyon gerçekleşir. Bu doğruları para biriminin resmi değeri dolar ve euro başta olmak üzere farklı para birimleri karşısında düşürülür. Bu durum meydana gelen yüksek cari açık ve bu gibi benzeri nedenlerden dolayı uygulanmaktadır. Buradaki temel amaç dış ticaret dengesini yakalamak ve ülkenin ekonomisinin yeniden düzeltmek için kontrolü ele almaktır. Merkez bankası tarafından bir parite kapsamında bu işlem gerçekleştirilerek istenilen miktar üzerinden para birimi değeri düşürülür.

Deviasyon Gerçekleşirse Neler Olur?

Ülke çapında hükümet tarafından gerçekleştirilen devalüasyon ile beraber, ülke ekonomisi düzeltilmeye çalışılırken bazı durumlar yaşanır.

- İthalat pahalı hale gelir.
- İhracat daha cazip noktaya ulaşır.
- Cari açık düşer.
- Enflasyon yükselir.
- Ekonomi yavaşlar.
- Faizler yükselir.
- Bütçe açığı artış gösterir.

Bu gibi durumlar ile beraber ekonomi düzeltilirken, bir yandan da toplum açısından satın alma gücü önemli oranda düşüş gösterir.