Mert Aydın yazdı: Bir Dünya Kupası klasiği Halit Kıvanç
09.07.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
10 Dünya Kupası’na gitmiş, hepsinden inanılmaz anılarla dönmüştü. 2022 Dünya Kupası onsuz oynandı. Halit Ağabey’in bu dünyada olmadığı ilk kupa oldu. Keşke elimizde olsaydı da kupanın ismini Halit Kıvanç yapabilseydik. “Kupaların Kupası” ile bu kadar kendini özdeşleştirebilen kaç kişi vardır ki?
“Kupaların Kupası Dünya Kupası.” Halit Kıvanç’ın sesinden bu sözleri duyduğumda 15 yaşındaydım. 1986 Dünya Kupası öncesi TRT ekranlarında başlayacak programın tanıtımıydı bu. Rahmetli Fahri İkiler’in yapımcılığını üstlendiği bu program, zaten deli gibi beklediğim kupanın tarihine ilgi duymamı sağlayacaktı.
Her bölümde Halit Ağabey, arşiv görüntüleri eşliğinde bir kupanın hikayesini anlatıyordu. Hatta ülkemizde o sırada hocalık yapan Branko Stankoviç gibi, Kalman Meszöly gibi, Jupp Derwall gibi isimler kendi anılarını aktarıyordu. Maracana’nın inşaatında çalışan Modalı Salih’ten, ilk kupaya gemiyle beraber giden takımlara kadar birbirinden ilginç hikayeyle tanışmıştım. Benim için bir idole dönüşmüştü Halit Kıvanç.
TARİHİ YAZAN ADAM
Onun anlattığı biçimde bakıyordum tarihe. O, hakem hatası olduğunu söylüyorsa öyleydi. Amerika’nın 1950’de İngiltere’yi 1-0 yendiği maçı bazı gazetelerin, “İngiltere 10-0 kazandı” diye verdiği hikayesi artık arkadaşlarımızla sohbet konusuydu. Sanki yeni bir dünya açılmıştı önümüzde. Çıplak ayaklı Leonidas’tan, Pele’nin yedeği Amarildo’ya, Eusebio’dan attığı golle Yugoslavya’ya tur atlatan Karasi’ye yeni ve ezber bozan kahramanlar türemişti. Sanki 1966’da yaşamışız gibi biliyorduk Kuzey Kore’nin İtalya’ya yaptığı acı sürprizi. Halit Ağabey çekmişti bizi kendi dünyasının içine.
1978 Dünya Kupası’nda eski futbolcuların ve spor yazarlarının oynayacağı maçta teknik adamlık görevi onundur. Onun tavsiyesiyle TRT spikeri ve eski kaleci Tansu Polatkan, sahaya çıkmıştır. Yani Halit Ağabey, dünya kupalarında sadece gazetecilik ve spikerlik yapmamıştır!
2010 Dünya Kupası’ndan bir gün önce NTV Spor stüdyolarında ilk kez tanıştım Halit Ağabey ile... 3-3.5 saat süren bir maraton programdı. Rahmetli (bunu yazmak ne kadar acı) Emre Gönlüşen, Murat Demiryas ve ben, grupları yorumluyor, Halit Ağabey de tarihi notlarla programı farklı bir boyuta getiriyordu.
ÖZEL BİR OKULDU
Birkaç yıl sonra ise birlikte program yapmaya başladık. 2014 Dünya Kupası öncesinde kupanın tarihini anlatıyorduk. Onun sesinden dinlediğim hikayeleri 28 yıl sonra birlikte anlatmanın onurunu yaşıyordum. Hem bu programda hem de sonra beraber yaptığımız Futbol Bir Aşk programında 90 yaşında bir adamın şevkini görüyordum. Program çekiminden 1-1.5 saat önce kanala geliyor, meşhur çantasından notlarını çıkarıyordu. Sanki Halit Ağabey bana özel bir okul açmıştı. Dünya Kupası tarihini anlatan bir kitap yazdıysam, futbol tarihine merak sardıysam, bunun sorumlularının başında geliyordu Halit Ağabey. 10 Dünya Kupası’na gitmiş, hepsinden inanılmaz anılarla dönmüştü. Bunları yayında ve yayın dışında dinlemek bir tarih belgeselinin içinde yer alıyor izlenimini veriyordu.
ÜNLÜ PELE RÖPORTAJI
O ünlü Pele röportajı, Brezilyalı televizyoncuların onunla yıllar sonra konuşmasına neden olmuştu. O ünlü röportajını şöyle anlatıyordu Halit Ağabey: “1958 Dünya Kupası... İsveç’te yaklaşık 500 gazeteci var, Türkiye’den gelen birkaç kişiden biri de benim. Yan odalarımda bir Brezilyalı ve bir de İtalyan gazeteci var. Bir akşam, Brezilyalı gazeteci bana, ‘Sana müthiş bir kıyak yapacağım’ dedi. Gittik, 17-18 yaşında siyahi bir futbolcunun yanına. Zaten, Zito gibi büyük futbolcuların yanına bile yaklaşamıyoruz. ‘Bu genç çocukla röportaj yapacağız, ben de tercüman olacağım’ dedi. Çocuğun gönlü olsun diye yaptım röportajı. Portekizce’den başka bir dil bilmeyen köylü bir çocuk. Neyse, yaptık röportajı ve gönderdik. Röportaj, Türkiye’ye gidene kadar Pele parladı bile. Hemen Pele ile röportaja ambargo getirildi.
Ama biz çoktan yapmış ve Türkiye’ye göndermiştik. Sonra ilk röportaj yapan biz olarak tarihe geçtik. Röportajdan sonra, Corriere Dello Sport’tan bir gazeteci ile konuşmuştum. ‘İşine yarayacaksa, neler konuştuğumu anlatayım sana’ demiştim. ‘Eğer yedek bir oyuncu ile röportaj yaptığımı öğrenirlerse beni kovarlar’ diye cevap vermişti. Daha sonra işte bu süreç oldu, Pele ile röportaj yapmaya yasak geldi falan. Sonra geri geldi ve bana dedi ki, (Pele ile konuştuklarını anlatsana, manşet çıkmam lazım. Önceden röportaj yaparsam kovacaklardı, şimdi yapmazsam kovacaklar)”
TUVALETTE RÖPORTAJ
Sadece iyi bir televizyoncu ve radyocu değildi. Çok iyi bir gazeteci ve hepsinden önemlisi muhabirdi. Gülerek anlattığı Puskas hikayesi, onun her zaman tetikte olduğunun kanıtıydı. Herkesin aradığı Puskas ile tuvalette yan yana pisuvarlarda karşılaşıyorlardı. O kısa anı bile ona soru sorarak ve onun ağzından laf alarak değerlendiriyordu.
Aslında futbol spikerliğini bırakmasından önce 1978 ve 1982 finallerinde onu dinlemiştim. Mizah yazarlığını ele veren esprileri, coşkulu ama ölçülü anlatımı her zaman ideal bir spiker haline getirmişti onu. Ama beni etkileyen hep o hikayeci yanı olmuştu. 2022 Dünya Kupası onsuz oynandı. Halit Ağabey’in bu dünyada olmadığı ilk kupa oldu. Keşke elimizde olsaydı da kupanın ismini Halit Kıvanç yapabilseydik. Kupaların Kupası ile bu kadar kendini özdeşleştirebilen kaç kişi vardır ki?
