Mert Aydın yazdı: 100 metrenin kral ve kraliçeleri
20.08.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
Sporseverlerin en çok merak ettikleri yarışların başında 100 metre finalleri gelir. Gelin Macaristan’da start alan Dünya Atletizm Şampiyonası’nda daha önce kürsüye çıkmayı başaran kadın ve erkek sporcuları tanıyalım.
100 metre oldum olası sonucu en çok merak edilen atletizm yarışmasıdır. Dünyanın en hızlı adamı ve kadını kim? Şu sıralarda Macaristan’ın Başkenti Budapeşte’de Dünya Atletizm Şampiyonası düzenleniyor. Bu akşam erkeklerde yarın da kadınlarda 100 metre finalleri koşulacak. Kazananlar sprintin kral ve kraliçesi olacaklar. Şimdi geçmişten günümüze bir yolculuk yapalım ve dünya şampiyonalarında koşulan 100 metre finallerini hatırlayalım.
1983’te Helsinki’deyiz. İlk dünya şampiyonası. Moskova’daki 1980 Olimpiyatı’nın ABD tarafından boykot edilmiş olması genç Amerikalı atlet Carl Lewis için büyük bir şanssızlık olmuştu. Helsinki’de 10.07 koşan Lewis, vatandaşları Calvin Smith ve Emmet King’in önünde kazandı. Onsuz olimpiyatın şampiyonu Brtianyalı Allan Wells ise dördüncülükle yetindi. Kadınlarda ise drama vardı. Finalin Doğu Almanlar ile Amerikalı Evelyn Ashford arasında geçmesi bekleniyordu. Ancak 26 yaşındaki Ashford, ilk metrelerde sakatlanarak hayal kırıklığı içinde yarışı bıraktı. Doğu Alman Marlies Göhr 10.97 ile vatandaşı Marita Koch ve Amerikalı Diane Williams’ın önünde altına uzandı.
Johnson’un altını Lewis’e
1987 Roma. Herkes Kanadalı Ben Johnson ile Amerikalı Carl Lewis’in rekabetini konuşuyordu. Johnson, finalde 9.83 ile inanılması zor bir dünya rekoru kırıyor. Lewis ise 9.93 ile gümüşte kalıyor. Ne var ki 1 yıl sonra Seul’de Johnson dopingli çıkıyor. Jamaika asıllı sporcunun geçmişte de doping yaptığı anlaşılınca altını Lewis’e gidiyor. Johnson’ın dereceleri silinince Lewis’in 9.93’ü yeni dünya rekoru oluyor. Kadınlarda Doğu Alman üstünlüğü sürüyor. Bu kez Sile Gladisch 10.90 ile altına koşuyor. Peşinden vatandaşı Heike Drechsler geliyor. 4 yıl önce madalyayı kaçıran Jamaikalı Merlene Ottey ise bronzu kapıyor.
1991 Tokyo. Carl Lewis rüzgarı hala esiyor. Amerikalı bu kez 9.86 ile dünya rekorunu kırıyor. Vatandaşları Leroy Burrell ve Dennis Mitchell arkasından geliyor. 6 finalist ise 10 saniyenin altında koşuyor. Britanyalı Linford Christie, Avrupa, Namibyalı Frankie Fredericks, Afrika rekorunu kırıyor. Kadınlarda Birleşik Almanya var artık. Gelenek bozulmuyor. Eski Doğu Alman Katrin Krabbe 10.99 ile kazanıyor. Amerikalı Gwen Torrence ve Jamaikalı Merlene Ottey diğer madalyaları alıyor.
Foto finiş ayırdı
1993 Stuttgart. Carl Lewis hala yarışıyor. Ama bu kez 4. oluyor. Zafer 9.87 koşarak Avrupa rekoru kıran Linford Christie’nin oluyor. Amerikalı Andre Cason ve Dennis Mitchell onu takip ediyor. Kadınlarda finalde bu kez Alman yok. Efsane bir yarış var ama. Amerikalı Gail Devers ve Jamaikalı Ottey 10.82 koşarken onları ancak foto finiş ayırıyor. Zafer Amerikalı’ya giderken diğer Amerikalı Gwen Torrence bronzu kapıyor.
1995 Göteborg. Kanadalılar ortaya çıkıyor bu kez. Donovan Bailey 9,97 ile kazanırken vatandaşı Bruny Surin arkasından geliyor. Trinidadlı Ato Boldon, bronzu alıyor. Kadınlarda yine unutulmayacak bir final. Amerikalı Gwen Torrence 10.85 ile kazanıyor. Ezeli rakibi Ottey gümüş, Rus Irina Privalova, bronz madalyaya uzanıyor.
Yeni yıldızlar çıktı
1997 Atina. Sprintin yeni süper yıldızı Amerikalı Maurice Greene 9.86 ile zafere ulaşıyor. Son şampiyon Bailey ve Amerikalı Tim Montgomery onu izliyor. Kadınlarda da yeni bir yıldız var. Eski basketbolcu Marion Jones yeteneği ve güzelliğiyle hayran topluyor. Amerikalı 10.83 ile kazanırken onu Ukraynalı Zhanna Pintısevich ve Bahamalı Savatheda Fynes izliyor.
1999 Sevilla. Maurice Greene’in hegemonyası devam ediyor. Amerikalı 9.80 koşuyor bu kez. Kanadalı Bruny Surin ve sonraki yıllarda doping yüzünden büyük çileler çekecek olan Britanyalı Dwain Chambers izliyor onu. Marion Jones da yoluna devam ediyor. 10.70 ile tarihi bir zafer geliyor. Vatandaşı Inger Miller ve Yunan Ekaterini Thanou diğer madalyaları topluyor.
2001 Edmonton. Maurice Greene art arda üçüncü şampiyonluğunu 9.82 ile alıyor. Vatandaşı Bernard Williams ve Trinidadlı Ato Boldon, onu takip ediyor. Kadınlarda Ukraynalı Zhanna Pintusevich 10.82 ile bu kez Marion Jones’u geçiyor. Zaten birkaç yıl içinde doping nedeniyle Amerikalı’nın gümüşü iptal ediliyor.
En zayıf final
2003 Paris. Tarihin en zayıf 100 metre finallerinden biri koşuluyor. St Kitts ve Nevis’ten Kim Collins 10.07 ile altını alıyor. Trinidadlı Darrel Brown ve Britanyalı Darren Campbell onu izliyor. Kadınlarda Amerikalı Torri Edwards 10.93 ile kazanıyor. Bahamalı Chandra Sturrup ve Yunan Thanou, diğer madalyaları alıyor.
2005 Helsinki. Amerikalı Justin Gatlin, 1 yıl önce olimpiyatta kazandığı başarıyı tekrarlıyor. Onu Jamaikalı Michael Frater ve son şampiyon Kim Collins izliyor. Kadınlarda Amerikalı Lauryn Williams 10.93 ile sürpriz bir şampiyonluk kazanıyor. Jamaikalı Veronica Campbell ve Fransız Christine Arron onu izliyor.
Powell-Gay rekabeti
2007 Osaka. Herkesin gözü Jamaikalı Asafa Powell ile Amerikalı Tyson Gay’in üzerinde. Powell, finalin ilk bölümünü önde koşuyor. Ama kazanan 9.85 ile Gay olurken Powell, gümüşü Bahamalı Derrick Atkins’e kaptırıyor. Kadınlarda foto finiş belirliyor şampiyonu. Jamaikalı Veronica Campbell, Amerikalı Lauryn Williams ve Carmelita Jeter’i geride bırakıyor.
Usain Bolt sahnede
2009 Berlin. Ve Usain Bolt. 200 ve 400 koşarken 100 metreye geçen Jamaikalı atlet, Pekin Olimpiyatı’ndan sonra Berlin’de de dünya rekoruyla alay ediyor. 9.58 bugüne kadar hala kırılamayan bir rekor. Bolt’u takip edenler 9.71 koşan Tyson Gay ve Jamaikalı Asafa Powell.
Kadınlarda da Jamaika üstünlüğü var. Cep Roketi Shelly-Ann Fraser 10.73 ile vatandaşı Kerron Stewart ve Amerikalı Jeter’in önünde zafere koşuyor.
2011 Daegu. Herkesin tahmini Bolt’un rahat kazanacağı şeklinde. Ama bu yüzde Jamaikalı’ya fazla geliyor ve fodepar yaparak diskalifiye oluyor. Antrenman arkadaşı Yohan Blake kazanıyor 9.92 ile. Amerikalı Walter Dix ve eski şampiyonlardan Kim Collins madalya alıyor. Kadınlarda Amerikalılar gülüyor. Carmelita Jeter 10.90 ile kazanırken peşine Jamaikalı Veronica Campbell ve Trinidadlı Kelly Ann Baptiste’i takıyor.
2013 Moskova. Bolt, bu kez işi şansa bırakmıyor. 9.77 ile kazanırken Amerikalı Justin Gatlin ve vatandaşı Nesta Carter’ı geride bırakıyor. Kadınlarda Shelly Ann Fraser Pryce 10.71 ile kazanıyor. Fildişi Sahili’nden Murielle Ahoure gümüş, Carmelita Jeter bronz alıyor.
2015 Pekin. Bolt bu kez çok zorlanıyor. Ama 9.79 ile Justin Gatlin’in hemen önünde mutlu sona ulaşıyor. Bronzu Amerikalı Treyvon Brumell ve Kanadalı Andre de Grasse paylaşıyor. Kadınlarda Cep Roketi kazanmaya devam ediyor. Fraser-Pryce 10.76 koşuyor. Hollandalı Dafne Schippers ve birkaç ay önce vefat eden Amerikalı Tori Bowie geliyor arkasından.
Rekortmenin son yarışı
2017 Londra. Usain Bolt, son kez çıkıyor atletizmseverlerin karşısına. Ancak beklenmedik bir bronzla veda ediyor. 9.92 koşan Justin Gatlin altını alıyor. Diğer bir Amerikalı Christian Coleman de gümüş kazanıyor.
Kadınlarda Tori Bowie 10.85 ile altını alırken Fildişi Sahili’nden Ta Lou gümüş, Hollandalı Schippers bronz kazanıyor.
2019 Doha. Amerikalı Christian Coleman 9.76 koşarak dünyanın en hızlısı oluyor. Veteran Justin Gatlin ve Kanadalı Andre De Grasse geride kalıyor. Kadınlarda ise Jamaikalı Fraser-Pryce bir kez daha altın alıyor. Britanyalı Dina Asher-Smith ve Fildişi Sahili’nden Ta Lou, onu izliyor.
2022 Eugene. Covid belası spor dünyasını da etkiliyor. Olimpiyat 1 yıl ötelenince dünya şampiyonası da sarkıyor. Amerikan sprintinin eski görkemli günlerini anımsatan bir final koşuluyor. Fred Kerley, Marvin Bracy ve Trayvon Bromell müthiş bir üçlemeye imza atıyorlar. Kadınlarda artık kolaylıkla efsane diyebileceğimiz Jamaikalı Fraser-Pryce 10.67 ile kazanırken vatandaşları Shericka Jackson ve Elaine Thompson, onu izliyor.
