Menajerler kazançta futbolcularla yarışıyor

Fenerbahçe'nin Brezilya asıllı milli futbolcusu Mehmet Aurelio'nun İspanya'nın Real Betis takımına transferinde menajeri Bayram Tutumlu'nun astronomik komisyon talebi, menajerlik sistemini tartışmaya açtı.
Fenerbahçe, mayıs başında yaptığı açıklamada opsiyon hakkını kullanarak Aurelio'nun sözleşmesini 1 yıl uzattığını açıklamıştı. Ancak geçen günlerde Aurelio, Betis'e imza attı. Menajer Bayram Tutumlu, Fenerbahçe'nin opsiyon hakkını kullanırken oyuncusunun rızasını almadığını savundu. Fenerbahçe, 10 Temmuz'da ise Tutumlu'nun Aurelio için yıllık 3 milyon euro, kendisi için de 1 milyon euro istediğini belirterek "uzlaşmaz" bir tavır takındığını açıkladı.
FIFA ve Türkiye Futbol Federasyonu'nun talimatlarına göre lisansı olmayan kişiler menajerlik yapamıyor. Buna göre Türkiye'de 80 kadar FIFA lisansına sahip menajer var ancak bunların yarıya yakını aktif değil. FIFA, menajerler için minimum yüzde 5 alt sınır koyarken üst sınır belirlemiyor. Ancak oluşan teamüllere göre bir menajer futbolcunun alacağı paranın maksimum yüzde 15'ini komisyon olarak talep edebiliyor.

Fahiş talep FIFA'dan döner

Konuya ilişkin görüştüğümüz FIFA lisanslı menajerler, yüzde 15'in üzerindeki taleplere verilecek tepkilerin haklı olduğunu söylüyor. Buna göre menajerler Bayram Tutumlu'nun Fenerbahçe'den istediği komisyonun abartılı olduğunda hemfikir.
Menajer Erkan Sancaklıoğlu, kendilerinin en fazla yüzde 10 komisyon aldıklarını ve bunu da gerekirse taksitlere böldüklerini söylüyor: "Komisyonumuzu duruma göre ya kulüpten ya da futbolcudan alıyoruz. Mesela futbolcu istediği parada indirim yapmışsa biz komisyonumuzu kulüpten alıyoruz. Veya kulüp yüksek bir ücret ödemişse bu defa futbolcudan tahsil ediyoruz payımızı. Ancak iki taraftan almak yasak."
Yüzde 50 veya daha yüksek oranlarda istenecek komisyonların FIFA'dan döneceğini kaydeden Sancaklı, "Bu durumda ret bir yana FIFA, menajere ceza bile verir. Aurelio için istenen menajerlik rakamı çok yüksek. Alışılmış kuralların dışına çıkılmış" diyor.
Menajer Ali Togutay Yarar, Galatasaray'ın almak istediği Liverpool kalecisi Itanje'nin menajerinin de yüksek bir pay istediği için bu transferi gerçekleştiremediklerini vurguluyor: "Bu işte 'Ne koparırsam kârdır' anlayışı var. Kimi menajerler futbolcunun bir sonraki transferinden de pay istiyor. Kabul eden ediyor. Ancak bizde Futbol Federasyonu
yüzde 15 komisyon istenince sözleşmeyi kabul etmiyor."
Türkiye'deki sistemin kötü olduğunu savunan Yarar, "Burada lisanssız insanlar da menajerlik yapıyor. İngiltere'de böyle bir şey mümkün değil. Federasyon kulüplere yaptırım uygulamıyor. Durup dururken bir kişi bir futbolcudan çok iyi para kazanabiliyor. FIFA bunu engellemek için lisans koyuyor zaten" diye konuşuyor.

Yıllık kazanç 5-6 milyon dolar

Türkiye'de lisanslı menajerlerin kazançları ya yüzde 15'lik Gelir Vergisi'ne ya da şirketleri varsa yüzde 20'lik Kurumlar Vergisi'ne tabi.
Bülent Çağlar Ergin, FIFA'nın serbest piyasa koşulları nedeniyle menajer komisyonunda üst sınır belirlemediğini söylüyor: "Neticede alınacak komisyon oranı menajerle kulüp arasındaki ilişkiye bağlı. Sınır yok. Ancak bu işin vicdanı yüzde 10-15'tir. Herkesin kabul ettiği budur. Birileri bunun üstünde bir oran isterse elbette tepkiler oluşabilir."
Ergin, menajerlerin ne kadar ciro yaptığının ise tam olarak kestirilemeyeceğini belirterek "Yıllık 5-6 milyon dolar ciro yapan da bunun üzerine çıkan da var.
Ancak diğer yandan yılı 150 bin dolarla kapatan da vardır" diyor.
Lisanssız çalışan ve "çantacı" denilen menajerlerin futbolcu, yönetici ve hocalarla geçmişten itibaren kurdukları girift ilişkileri bulunduğunu kaydeden Ergin, bundan sonra FIFA'nın çok ciddi yaptırımlara imza atmasını beklediklerini söylüyor.
Menajerler, Mehmet Aurelio'nun artık Fenerbahçe'ye dönmesinin söz konusu olmadığını vurgularken, Fenerbahçe'nin en fazla bir tazminat almaya hak kazanacağını belirtiyor.


FUTBOLCULAR AİLELERİNİN KÖLESİ

M. United'ın, ünlü yıldızı Ronaldonu'nun Real Madrid'e gitmesini engellemesiyle birlikte futbolda "modern kölelik" tartışması da yeniden alevlendi.
FIFA Başkanı Sepp Blatter, "Eğer futbolcu istiyorsa anlaşma sağlanarak transfer olmasına izin verilmeli. Bizlerin futbolcuyu da koruması lazım. Ben kulüplerden çok futbolcuların haklarını savunuyorum. Her zaman bir orta yol bulunabilir. Aksi durumlar modern köleliğe benziyor" diyerek tavrını net bir şekilde ortaya koydu. Eski futbol yıldızı Pele ise "Bir futbolcunun köle olması için kontratsız ve para almadan top oynaması lazım. Eğer futbolcu bir kontrata sahipse, kontratının bitmesini beklemelidir. Daha sonra kontratı bittiği zaman istediği kulübe gidebilir" diyerek karşı safta yer aldı.
Futbolcu menajerleri ne düşünüyor peki?
Erkan Sancaklı, işin iki yönü olduğuna dikkat çekerek "Futbolcu neden istediği takımda oynayamıyor? Kulüp açısından da ticari bir durum söz konusu. Futbolcu köledir demek zor ama elinin kolunun bağlı olduğu birçok pozisyon oluyor" diyor.
Ali Togutay Yarar futbolcunun köle olduğu düşüncesine katılmıyor: "Bir işyerinde de bir adam 'Hadi ben gidiyorum' diyemiyor. Burada uzun kontratlara engel olunmalı. 5 yıllık sözleşmeler, futbolcuların sözleşme bitiminden bonservissiz gitmeyi öngören Bosman Kuralları'nı anlamsız kılıyor. Resmi sözleşme 3 yıl ama opsiyon hakkı ile bu deliniyor."
Bülent Çağlar Ergin de Pele'ye katılıyor ve iyi sözleşmeye dikkat çekerek "Yapılan profesyonel bir iş ilişkisi. Bu unutulmamalı. Futbolcu sözleşmeyi imzalarken neye imza attığını biliyor. Kulüp de bunun ne olduğunu biliyor. Opsiyonu tartışmak ise futbolcunun ve menajerin görevidir. Menajerin işi en iyi sözleşmeyi yapmaktır. Futbolcular aslında yetki verdikleri amcalarının, baba ve dayılarının yani ailelerinin kölesidir" diyor.