Beşiktaş'ın Hatayspor ve Gaziantep FK maçları için yaptığı başvuruda hukuk ne diyor?
31.03.2023 - 08:07 | Son Güncellenme:
Fanatik
Deprem felaketlerinin ardından Beşiktaş, Hatayspor ve Gaziantep FK ile oynanan tüm maçların yok sayılmasını önerdi. Kulüpler Birliği'nde de bu konu konuşuldu. Peki, hukuk bu konuda ne diyor? İşte son günlerin büyük tartışma yaratan konusuna verilerin yanıt...
Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan ve 10 ilimizde hissedilen 7.7 ve 7.6'lık depremlerde Hatay ile Gaziantep ciddi şekilde zarar gördü. Yüreklerimizi yakan felaket sonrası tüm Türkiye tek yürek olurken iki ilimizin Süper Lig'de yer alan kulüpleri ligden çekilme kararı aldı. TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi; yaşanan büyük felaket sonrası Süper Lig’e 17 takımla devam edeceklerini, Hatayspor ve Gaziantep FK’nın haklarını dondurduklarını dile getirdi.
Kalan maçlarda hükmen mağlubiyet
Türkiye Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu, meydana gelen deprem felaketinin ardından ligden çekilme kararı alan takımların 6 Şubat 2023 tarihinden itibaren kalan müsabakalarda hükmen yenik (3-0) sayılmasına ve rakip takımların (3-0) galip sayılmasına karar verildiğini duyurdu.
Beşiktaş'tan itiraz
Beşiktaş, deprem felaketi sebebiyle, Türkiye Futbol Federasyonu’nun ligden çekilen Hatayspor ile Gaziantep FK’nın kalan maçlarında hükmen mağlup sayılması kararını UEFA’ya taşımak için çalışma başlatmıştı. Kulüp avukatlarının bu konuda hazırlığını sürdürdüğü, Siyah-Beyazlı yönetimin ilk yarıda oynanan maçların da geçersiz sayılmasını talep ettiği kulübe yakın kaynaklar tarafından gelen haberler arasında.
Fanatik, Beşiktaş'ın Gaziantep FK ve Hatayspor maçları için TFF'ye yaptığı itirazı Avukat Ahmet Bayrak'a sordu.
Ahmet Bayrak'ın konuya ilişkin değerlendirmeleri şu şekilde:
"HASSAS VE DUYGUSAL KONU"
Ligden çekilmeler, maalesef sadece sportif başarısızlık veya maddi zorluklar nedeniyle gerçekleşmiyor. Hayatın her alanında olduğu gibi futbol da bazen doğal afetlerin veya beklenmedik olayların yol açtığı facialarla karşı karşıya kalabiliyor. Deprem gibi doğal afetler, futbol takımlarını da etkileyebilir ve zorlu kararlar almalarını gerektirebilir. Elbette, depremden etkilenip ligden çekilmek zorunda kalan takımların durumu oldukça hassas ve duygusal bir konu. Bu takımlar, sadece futbol sahasında değil, depremin neden olduğu yıkım ve kayıplarla da mücadele etmek zorunda kalmışlardır. Son yıllarda Türkiye'de yaşanan depremler, futbol takımlarının ligden çekilme kararı almasına neden oldu. Doğal afetlerin neden olduğu bu zorlu durumlar, futbol camiasını derinden etkilemekle birlikte birçok soru işaretini beraberinde getirmiştir. Ligden çekilme durumunda olan takımların önceki maçlarının geçerli olup olmaması, diğer takımların puanlarının nasıl değerlendirileceği gibi konular da bu tartışmaların merkezinde yer almaktadır. Ancak, tüm bu tartışmaların öncesinde belirtmek gerekir ki, yaşanan doğal afetlerin neden olduğu yıkım ve kayıpların futboldan daha önemli olduğu gerçeği unutulmamalıdır."
AVRUPA'DAN ÖRNEKLER...
Konu ile ilgili olarak Avrupa liglerine bakacak olursak, genellikle finansal nedenlerle kulüp lisansının kaybedilmesine dayalı ligden çekilme kararları görülmektedir. Örneğin, İtalya Serie A'da 2006 yılında yaşanan Calciopoli skandalında bazı takımlar küme düşürüldü ve o sezon oynadıkları maçların sonuçları iptal edildi. Benzer şekilde, İngiltere'de yaşanan Portsmouth'un mali sıkıntılar nedeniyle ligden çekilmesi durumunda, takımın o sezon oynadığı maçların puanları iptal edilmiştir. İsviçre Süper Ligi'nde yer alan Neuchâtel Xamax, 2011-2012 sezonunda mali sorunlar nedeniyle ligden çekilmek zorunda kaldı. İsviçre Futbol Federasyonu, Neuchâtel Xamax'ın o sezon oynadığı maçların sonuçlarını ve puanlarını iptal etmiş ve lig sıralamasını buna göre düzenlemiştir.
Avrupa liglerinde ligden çekilme ve oynanmış maçlar hakkında verilmiş kararlar, olayların özgün koşullarına ve ulusal futbol federasyonlarının politikalarına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Türkiye Futbol Federasyonu gibi, diğer Avrupa futbol federasyonları da bu tür durumları kendi yönetmelikleri ve mevzuatları çerçevesinde değerlendirir ve karara bağlar. Bu süreçte, adil rekabetin korunması ve tüm takımların haklarının dikkate alınması temel amaçtır.
KARAR VERMEKTE YETKİLİ MERCİİ...
Hukuki olarak, (Türkiye Futbol Federasyonu) TFF'nin bu tür kararları alması, yönetmelikler ve uluslararası futbol kurallarına dayanmaktadır. Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) ve Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) tarafından belirlenen kurallar, ulusal federasyonların ligden çekilme durumlarını yönetmelerine rehberlik eder. Bu nedenle, TFF'nin kararları hukuki olarak geçerli ve yerinde kabul edilmektedir. Türkiye Futbol Federasyonu'nun ve diğer uluslararası futbol otoritelerinin, ligden çekilme durumlarında sergilediği tutum ve kararlar, hukuki çerçevede yapılan düzenlemelerle sporseverlerin ve takımların haklarını korumayı amaçlar. Bu sayede, futbolun rekabetçi ve adil bir ortamda sürdürülmesi ve tüm futbolseverlerin keyifle izlediği maçların gerçek değerine ulaşması sağlanır. TFF, bir takımın ligden çekilme talebini değerlendirmekte ve karara bağlamakta kendi yönetmelikleri ve mevzuatı çerçevesinde hareket etmektedir. Bu bağlamda, TFF yetkili kurumdur. FIFA ve UEFA’nın ise söz hakkı bulunmamaktadır. Ancak TFF talimatlarında konu ile ilgili olarak açık bir düzenleme yer almaması nedeniyle her somut olay kendi içerisinde değerlendirilmeli ve ona göre karar verilmelidir. Türkiye Basketbol Federasyonunda ise çekilmelerin sıklıkla yaşanması nedeniyle daha açık ifadeler ile nasıl bir hareket planı uygulanacağı Basketbol Süper Ligi (BSL) Yönetim Esasları Yönergesi’nde belirtilmiştir. TFF bünyesinde de konu ile ilgili olarak düzenlemelere ihtiyaç olduğu görülmektedir. Sonuçta uzun bir maraton olan ligde adaletin sağlanması adına karşılaşılabilecek senaryolarda uygulanacak yolların lig öncesi belirlenmesi gerekmektedir.
TFF DAHA ÖNCE NASIL BİR UYGULAMA YAPTI?
Ülkemizde ise ligden çekilme ile birlikte genel olarak takımların önceki maçları geçerli sayılmış oynayacakları müsabakalarda ise hükmen mağlup sayılmalarına karar verilmiştir. Örnek verecek olursak; 2014- 2015 sezonunda Bozüyükspor çekilme kararı verilen öncesinde yer aldığı müsabakalar geçerli sayılmış ve kalan maçlar için hükmen mağlup (3-0) kabul edilmiştir. 2009-2010 Marmaris Belediyesi Gençlikspor'un çekilme kararı öncesinde yer aldığı müsabakalar geçerli sayılmış ve kalan maçlarda ise hükmen mağlup (3-0) kabul edilmiştir. Bu takımlar hakkında kararlar finansal nedenlerle verilmiştir.
2019-2020 TFF 2.Lig Kırmızı Grup'ta yer alan Elâzığspor, Elazığ'da 24 Ocak 2020' de meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki deprem nedeniyle ligden çekilmiştir. 20. haftada ligden çekilen Elazığspor'un ligdeki hakları korunmuştur. Çekilme kararı öncesinde yer aldığı müsabakalar geçerli sayılmış ve kalan maçlar için hükmen mağlup (3-0) kabul edilmiştir.
2021-2022 sezonunda TFF 2. Lig'de yer alan Kastamonuspor kulübü de çekilme talebinde bulunmuştur. Türkiye Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu yaptığı toplantıda, Kastamonuspor Kulübü'nün talebini değerlendirerek, Kastamonu ilinde yaşanan sel felaketinin olumsuz etkileri, can kayıpları ve halkın yaşadığı travma sebebiyle Kastamonuspor Kulübü'nün 2021-2022 sezonundaki tüm haklarının dondurulmasına, Ziraat Türkiye Kupası'nda yer almamasına ve 2022-2023 sezonunda TFF 2. Lig'de sportif faaliyetlerine devam etmesine karar vermiştir. Kastamonu spor kulübünün müsabakalar oynanmadan ligden çekilmesi nedeniyle konu ile ilgili bir uyuşmazlık yaşanmamıştır. Konu ile ilgili olarak emsal teşkil edecek karar Elazığspor kararıdır. Söz konusu kararın benzerini TFF günümüzde de uygulamıştır.
İPTAL KARARI VERMESİ DURUMUNDA...
Ligden çekilen bir takımın önceki maçlarında hükmen mağlup sayılması veya puanlarının geçerli olması, lig sıralaması ve takımların genel durumu üzerinde önemli etkiler yaratabilir. İşte bu iki durumun olası sonuçları:
Önceki maçların iptal kararı durumu:
- Lig sıralaması değişir: Ligden çekilen takımın oynamış olduğu maçlar hükmen mağlup sayıldığında, bu durum diğer takımların puanlarını ve lig sıralamasını etkiler. Çekilen takımla maç yapmış olan takımların puanları ve gol averajları da değişebilir.
- Adil rekabetin korunması: Hükmen mağlup sayılma durumu, tüm takımlar için adil bir ortamın sağlanması açısından önemlidir. Bu durum, diğer takımların ligden çekilen takıma karşı elde ettiği veya kaybettiği puanların dikkate alınarak sıralamaların yeniden düzenlenmesini sağlar.
- Puan ve gol averajı dengesizliği: İlk yarıda oynanan müsabakaların sonuçlarının geçerli sayılması, takımlar arasında puan ve gol averajı dengesizliğine yol açabilir. İkinci yarıda çekilen takımla maç yapmayacak olan takımların, diğer takımlara göre daha düşük bir gol averajına ve puan tablosunda dezavantajlı bir duruma düşmeleri muhtemeldir.
- Küme düşme ve şampiyonluk yarışı: Bu durum, küme düşme ve şampiyonluk yarışında olan takımlar için büyük öneme sahiptir. Hükmen mağlup sayılma, bu takımların puanlarında ve sıralamalarında değişikliklere yol açarak, sezonun sonunda kimin küme düşeceği veya şampiyon olacağı konusunda belirleyici olabilir.
- İlk yarıda Hatay ve Gaziantep müsabakalarında ev sahipliği yapan takımlar ile söz konusu bu müsabakaları deplasmanda oynamak zorunda olan takımlar arasında seyirci vb. nedenlerden dolayı avantaj farkı olması nedeniyle takımlar arasında adalet sağlanmış olur.
- Puanları değişen takımlar düşme veya şampiyonluk yarışından etkilenmesi durumunda sezon sonu yeni tartışmalar gelişecektir.
ÖNCEKİ KARŞILAŞMALARIN GEÇERLİ OLMASI DURUMUNDA...
Puanların geçerli olması durumu:
- Lig sıralaması korunur: Ligden çekilen takımın oynadığı maçlardan kazanılan puanlar geçerli sayılırsa, lig sıralamasında herhangi bir değişiklik olmaz. Diğer takımların puanları ve gol averajları aynı kalır.
- İptal kararı neticesinde değişen puan durumu ve sıralama nedeniyle oluşacak yeni uyuşmazlık ve tartışmaların önüne geçilmiş olur.
- Haksız rekabet riski: Bu durumda, bazı takımların ligden çekilen takıma karşı elde ettiği puanlar, diğer takımlar için haksız bir avantaj yaratabilir. Bu, özellikle küme düşme ve şampiyonluk yarışında olan takımlar için önemli bir sorun teşkil edebilir.
Motivasyon kaybı: Ligden çekilen takımın oynadığı maçlardaki puanların geçerli sayılması, diğer takımların maçlarına yönelik motivasyonunu etkileyebilir. Bazı takımların çekilen takıma karşı aldığı puanlar, diğer takımların maçlarına yönelik motivasyonunu düşürebilir ve adil rekabetin bozulmasına neden olabilir.
- Daha önce TFF’nin geçerli puan sisteminde kabul ettiği kararlar tartışmaya açılır.
"TFF ZOR BİR KARAR VERMEK ZORUNDA..."
Ligden çekilen bir takımın önceki maçlarında hükmen mağlup sayılması veya puanlarının geçerli olması durumları, ligdeki diğer takımlar için farklı sonuçlar doğurabilir. Elbette, ligden çekilme durumlarını kolay ve net bir şekilde çözüm sunmak her zaman mümkün olmamaktadır. Her iki durumun da avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu nedenle, futbol federasyonlarının bu tür durumları değerlendirirken adil rekabeti korumaya, tüm takımların haklarını gözetmeye ve liglerin sportif değerini korumaya özen göstermeleri önemlidir. Futbol federasyonları, ligden çekilme durumlarını kendi yönetmelikleri ve mevzuatları çerçevesinde değerlendirmeli ve karara bağlamalıdır. Ayrıca, bu tür durumlarla ilgili kararlar alırken, uluslararası örnekler ve uygulamalar da dikkate alınarak daha kapsamlı ve adil bir değerlendirme yapılmalıdır. Bu sayede, futbolun sportif değeri ve adil rekabet ortamı en iyi şekilde korunarak, tüm takımlar için daha sağlıklı ve başarılı bir lig yapısı sağlanabilir. TFF'nin vereceği karar emsal niteliği taşıyacaktır. Mücbir sebep kavramı içerisinde tartışmaların gelişmeden karar mekanizmalarının devreye girmesi adına büyük önem taşımaktadır. Özetle konu ile ilgili gerekli düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır.
Sonuç olarak, depremden etkilenip ligden çekilmek zorunda kalan takımların durumu oldukça hassas ve özel bir konu olduğu unutulmamalıdır. Futbolun, insan hayatından daha önemli olmadığını unutmadan, insanlar arasında dayanışma ve birlik içinde hareket ederek bu zorlu süreci atlatabiliriz. Futbol, sadece bir oyun ve bir endüstri değildir, aynı zamanda insanların yaşamlarını etkileyen bir etkinliktir. Futbolun birleştirici gücünden yaralanarak yaralarımız saran bir olgu olarak kullanmasını öğrenmeliyiz.
