Dört büyüklerin finansal röntgenlerinde sırada Fenerbahçe var.
Her zamanki gibi kâr-zarar tablolarından başlamak gerekirse, son üç yıldaki sarı lacivert gelir tablosu şu şekilde:
Tablo 1
Mayıs 2013 | Değişim | Mayıs 2012 | Değişim | Mayıs 2011 | |
Satış Gelirleri | 246.507.758 | -3,5% | 255.082.828 | 59,4% | 103.581.247 |
Satışların Maliyeti | -258.117.093 | 7,6% | -238.384.811 | 96,2% | -8.998.603 |
Brüt Kâr | -11.609.335 | -43,8% | 16.698.017 | -466,4% | 94.582.644 |
Brüt Kâr Marjı | -4,71% | 6,55% | 91,31% | ||
Faaliyet Giderleri | 4.101.464 | -42,5% | 5.845.474 | 66,8% | 1.942.350 |
Faaliyet Kârı | -15.710.799 | -30,9% | 10.852.543 | -88,3% | 92.640.294 |
Faaliyet Kâr Marjı | -6,37% | 4,25% | 89,44% | ||
Finansal Giderler* | 2.965.659 | 128,5% | -845.527 | -401,6% | -4.240.984 |
Diğer Gelirler* | 8.042.523 | ||||
Vergi Öncesi Kâr | -10.633.935 | 210,0% | 11.698.070 | -728,2% | 96.881.278 |
*Bu satırda finansal gelirler ve finansal giderler arasındaki fark rakamı yer almaktadır.
**FBSK ile Kas Management Ltd. arasındaki ihtilafa ilişkin olarak konusu kalmayan karşılık tutarıdır.
Bu tabloda Mayıs 2011 sütunundan “Satış Gelirleri” dışındaki kalemleri dikkate almaya gerek yok çünkü maliyetler içinde futbolcu ücretleri yer almıyor. Satışlar üzerinden yapılacak analizde de görülen, sarı laciverlilerin gelirleri 2012 yılında önemli bir artış gösterirken 2013’te %3.5 oranında azalmış. Fakat 2013 yılında bu değişiklikten daha önemli olan giderlerin bir önceki seneye kıyasla %7.6 artması ve sonuçta senenin ekside kapatılması.
Tablonun olumlu tek tarafı ise diğer kulüplere kıyasla Fenerbahçe Futbol A.Ş’nin (FBFAŞ) finansal giderinin -ki bu faiz ödemeleri veya kur farkı gibi kalemleri içermektedir- düşük seviyede olması.
FBFAŞ’nin son üç senedeki gelirlerinin dağılımı da şu şekilde:
Tablo 2
Mayıs 2013 | Değişim | Mayıs 2012 | Değişim | Mayıs 2011 | |
Spor Toto Süper Ligi naklen yayın gelirleri | 68.154.900 | -5,9% | 72.179.440 | 8,7% | 65.880.149 |
Stad hasılatı | 69.463.511 | 10,1% | 62.462.298 | 79,2% | 12.965.985 |
Stad ve tesis içi reklam ve sponsorluk gelirleri | 42.281.446 | 33,2% | 28.226.336 | 55,8% | 12.478.269 |
UEFA gelirleri | 31.686.932 | ||||
İsim hakkı gelirler | 20.586.935 | -8,6% | 22.360.848 | 46,8% | 11.906.708 |
Futbolcu bonservis gelirleri | 12.280.869 | -452,6% | 67.862.561 |
Tablo 2’den anlaşıldığı üzere 2013 yılında FBFAŞ’ın gelirlerinin azalmasında en büyük etken futbolcu bonservis gelirlerinin azalması. Bu farkın 40 milyon liradan fazla olması nedeniyle, 2013 yılında UEFA’dan alınan ekstra 32 milyon lira dahi sarı lacivertlilerin 2013 yılın da gelirlerini yükseltmesi için yeterli olmamış. Önümüzdeki sezonda da Fenerbahçe’nin Avrupa’da olmayacağını düşünürsek 2014 ve 2015 dönemlerini zararda kapatmamak için, yeni sponsorluk anlaşmaları yapmak veya pahalı oyuncuları satmak gibi gelir artırıcı veya gider azaltıcı yollara başvurulması gerekiyor.
Aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere FBFAŞ’ın ücret giderleri 2013 yılında bir önceki yıla göre %29 oranında artmış ki bu da takımın daha pahalı bir hale geldiğini gösteriyor.
Tablo 3
May.13 | Değişim | May.12 | |
Ücret giderleri (*) | -162.117.837 | 28,9% | -115.252.167 |
Sarı lacivertlilerin bu seneki saha içi performansı geçen seneden daha iyi olması, katlanılan maliyete karşılık en azından bir sonuç alınabileceğini gösteriyor fakat mali açıdan beklenti yüksek maliyetin gelirleri de artırması şeklinde olacaktır. Avrupa’nın olmayacağı bu iki sezonda bunun için de ilk alternatif galibiyet ve şampiyonluk primlerini elde etmek için Süper Lig’de iyi bir performans göstermek.
Tablo 4
May.13 | Değişim | May.12 | Değişim | May.11 | |
Kısa Vadeli Borçlar | 372.853.022 | 62,0% | 141.660.997 | 85,1% | 21.049.577 |
Uzun Vadeli Borçlar | 32.673.957 | -222,8% | 105.477.406 | 97,9% | 2.245.943 |
FBFAŞ’ın borç durumuna bakıldığında tablo çok iç açıcı değil zira sarı lacivertlilerin borçlarında son üç yılda çok ciddi artış söz konusu. Bunun yanısıra kısa vadeli borçların artıp uzun vadelilerin azalması şirketin kısa zamanda nakde ihtiyacı olduğunu gösteren ve olumlu olmayan bir gelişme. Bu durum söz konusu ödemelerin yapılabilmesi için yeni borçlanma yollarına baş vurulması ve bu nedenle de 2013 Mayıs ayı sonunda düşük olan finansal giderlerinin yeni sene sonunda yükselmesi anlamına gelebilir.
Sonuç itibariyle 2012 ve hatta 2013 mali tabloları bir spor kulübü için çok kötü finansallar olmasa da 2014 yılında gerek giderlerin artması gerekse Avrupa gelirlerinden yoksun olunduğu için gelir kalemlerinde olağan bir artış beklenmemesi nedeniyle FBFAŞ’ın 2014 sezonu sonu mali tablolarından çok umutlu olmamak gerek. Şirketin alarm veren derecede kötü sonuçları olmadığı için sene sonu değerlendirmesinde sportif başarı da göz önüne alınacak, elle tutulur bir başarı gelmesi halinde 2013 yılı seviyelerindeki zarar yüzdesi kabul edilebilecek aksi takdirde katlanılan maliyetlerin karşılığı alınmadığı için Aziz Yıldırım ve arkadaşları eleştri oklarına hedef olacak gibi görünüyor.
can.nizamoglu@gmail.com
twitter:_acn_