Erdoğan, Türk Konseyi Zirvesi’nde ABD’ye yüklendi: Diyalog yerine şantaj seçiyorlar

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son dönemde ABD’nin uyguladığı kısıtlama ve vergilere atıfta bulunarak, isim vermeden ABD’ye yüklendi. Bazı ülkelerin tehdit, baskı ve şantajla hareket ettiğini söyleyen Erdoğan, “Uluslararası meselelerin çözümünde diplomasi, diyalog ve çok taraflılık yerine; tehdit, baskı ve şantajı öne çıkarmaya çalışıyorlar. Ticaret kısıtlamaları, gümrük vergileri ve yaptırımlar gibi araçlar üzerinden, uzun yılların eseri olan anlaşmalar bir anda anlamsız hale gelebiliyor. Türkiye, uluslararası toplumla dayanışma içinde diyalogu, diplomasiyi, adaleti ve hukuku savunmaya devam edecektir” dedi. Erdoğan Tük dünyasına da yeni açılım çağrısı yaparak, “Uluslararası ticaretin dolara olan bağımlılığı artık karşımıza bir engel olarak çıkmaya başladı. Biz bu konuda kendi para birimlerimizle ticaret yapılması seçeneği üzerinde yoğunlaşmayı öneriyoruz” önerisini getirdi.

Macaristan gözlemci ülke

Erdoğan, “Türk Konseyi 6. Devlet Başkanları Zirvesi”ne katıldı. Ruh Ordo Kültür Merkezi’nde Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov’ın ev sahipliğinde gerçekleşen zirveye Erdoğan’ın yanı sıra diğer 3 üye ülke lideri, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov katıldı. Dünkü toplantıda tam üye olmasına karar verilen Özbekistan’ın Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev de toplantıda yer aldı. Toplantıya Macaristan Başbakanı Viktor Orban da “gözlemci üye ülke” temsilcisi olarak katıldı. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Ceenbekov tarafından konuk devlet başkanları tek tek karşılandı ve aile fotoğrafı çekimi yapıldı.

‘Müşterek idealin sembolü’

Erdoğan, toplantıdaki konuşmasında 2009 yılında Nahçıvan Anlaşması ile kurulan Türk Konseyi’nin aradan geçen süre içinde kurumsal kimliğini güçlendirdiğini gördüklerini belirterek, “Şüphesiz bu süreçte, Türk Dünyasının Aksakalı Sayın Nazarbayev ile kardeşim Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın Aliyev’in çok büyük emeği bulunuyor... Ortak çabalarımızın, ortak vizyonumuzun ve elbette ortak hayallerimizin eseri olan Türk Konseyi, aynı zamanda müşterek bir idealin de sembolüdür. Bugün bizleri bir araya getiren, sadece dilimiz, tarihimiz ve kültürümüz değil, güvenli ve müreffeh bir geleceği hep birlikte inşa etme arzu ve irademizdir. Refahımızı ilerletmek, kalkınma hamlelerimizi başarıya ulaştırmak ve yüzleştiğimiz sorunlarla etkin bir şekilde mücadele etmek için güç birliği yapmamız şarttır” dedi.

‘Tehdit, baskı ve şantaj’

Son dönemde uluslararası teamül, prensip ve kuralların hoyratça ihlal edildiği bir dönemden geçildiğini üzüntüyle izlediğini söyleyen Erdoğan, “Bazı ülkeler, uluslararası meselelerin çözümünde diplomasi, diyalog ve çok taraflılık yerine; tehdit, baskı ve şantajı öne çıkarmaya çalışıyorlar. Ticaret kısıtlamaları, gümrük vergileri ve yaptırımlar gibi araçlar üzerinden, uzun yılların eseri olan anlaşmalar bir anda anlamsız hale gelebiliyor. Türkiye, uluslararası toplumla dayanışma içinde diyalogu, diplomasiyi, adaleti ve hukuku savunmaya devam edecektir. Türk devletleri olarak kendi aramızda sergileyeceğimiz işbirliği ve dayanışma, uluslararası sistemin adaletli şekilde işletilmesine de katkıda bulunacaktır” dedi.

Dolar engeli

Türk dünyasının jeo-ekonomik öneminin daha da arttığını ifade eden Erdoğan, “Orta Asya, 70 milyon civarında nüfusun yaşadığı, yatırım imkanları geniş, yetişmiş insan kaynağına sahip, yıllık milli gelir toplamı 350 milyar doları aşan mümbit bir coğrafyadır” diye konuştu. Erdoğan, buna rağmen Türk Dünyası’nın, sahip olduğu coğrafi ve demografik ağırlıkla eşdeğer bir ekonomik performans sergileyemediğini de sözlerine ekledi. Erdoğan, “Ticaret hacmimizi yükseltmek ve potansiyelimizi daha iyi değerlendirebilmek için yeni açılımlara ihtiyacımız var. Uluslararası ticaretin dolara olan bağımlılığı, artık karşımıza bir engel olarak çıkmaya başladı. Biz bu konuda kendi para birimlerimizle ticaret yapılması seçeneği üzerinde yoğunlaşmayı öneriyoruz. Çağımız bize ulaştırma ve iletişim ağlarının geliştirilmesi için de önemli imkanlar sunuyor” dedi.

‘FETÖ ile mücadelede gecikmeyin’

Türk Dünyası’na FETÖ ile mücadeleye ilişkin çağrıda bulunan Erdoğan, “Türkiye olarak FETÖ, DEAŞ ve PKK gibi farklı terör örgütleriyle yoğun bir mücadelenin içindeyiz. Özellikle 15 Temmuz hain darbe girişiminin faili ve 251 vatandaşımızın katili olan FETÖ’nün tasfiyesine büyük önem veriyoruz. Bu yapı, bir dönem ülkemizde olduğu gibi, dünyanın dört bir yanında eğitim kurumları üzerinden örgütlenmiştir. Takiyye, yalan ve gizlilik, bu örgütün en önemli özelliğidir. Son 5 yıldır yaşadıklarımız bize olduğu kadar tüm dostlarımıza da, FETÖ ile mücadelede geç kalınmaması gerektiğini çok açık ve net bir şekilde göstermiştir” dedi. FETÖ’yle mücadelede Türkiye’ye destek olan tüm Türk Konseyi üyelerine teşekkür eden Erdoğan, “Özellikle Özbekistan’ın atmış olduğu adımları bizler de takdirle anıyoruz. Teröre bulaşmış bu yapının tasfiyesini talep ederken, eğitim alanında ortaya çıkan boşluğu da göz ardı etmiyoruz. Bu amaçla, FETÖ iltisaklı okulları devralmak, eğitimle alanındaki ilişkilerimizi güçlendirmek, yurt dışında yeni okullar açmak amacıyla Türkiye Maarif Vakfı’nı kurduk. Vakfın, Türk Konseyi ülkelerinde faaliyet göstermesi için desteklerinizi bekliyoruz” diye konuştu.

‘Türk dünyasında yeni bir sayfa’

Ceenbekov da Türk Konseyi toplantısında yeni bir sayfa açılacağını ifade ederek, “Özbekistan’ın Konsey’e tam üye olması önemlidir. Uluslararası bir güç elde edeceğiz” dedi. Konseyin kendi arasındaki ekonomik ilişkileri artırması gerektiğini söyleyen Ceenbekov, “Ulaşım yollarını da artırmalıyı. Modern İpek yolu turist paketini hayata geçirmeliyiz” diye konuştu. Ceenbekov, gençler arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiğini bir araya getirilmesi gerektiğini de söyledi. Göçebe Oyunları’nın dördüncünün Türkiye’de yapılacağını da hatırlatan Ceenbekov, “Recep Tayyip Erdoğan’a minnettarlığımı ifade etmek isterim, eminim ki oyunlara bambaşka bir boyut kazandıracaktır” diye konuştu.

‘Yatırım artacak’

Azerbaycan lideri Aliyev de son yıllarda Azerbaycan’ın Türkiye’de 14 milyar dolar yatırım yaptığını belirterek, “Türkiye de Azerbaycan’da bu kadar yatırım yaptı. Bu yakında 20 milyar dolara çıkacak. Bu dostluğumuzun, kardeşliğimizin sembolüdür. Biz çok seviniriz ki Türkiye bütün sınavlardan şerefle çıkıyor. İktisadi sınavlarda da biz her zaman birbirimizin yanındayız” dedi.

Nazarbayev de konuşmasında, dünyadaki jeopolitik durumun karışık olduğunu ifade ederek, “Ekonomi sabit değil, sebeplerini de biliyoruz. Yaptırımlar, vergiler bunlar yatırımların azalmasına neden oluyor. Bunların hepsi bizi etkiliyor, hepsini bizim çözmemiz lazım. Bir sürü projeyi sunmak istiyoruz. Ekonomik ilişkileri somut adımlarla devam etmek önemli, bunları iyi kullanmamız lazım” dedi. Nazarbayev, Türk dünyasının önemli 100 ismi çalışması yapılmasını da teklif etti.

Yerli parayla ticaret için özel komisyon

Erdoğan’ın geçtiğimiz hafta “Çok önemli kararlar alacağız” dediği Türk Konseyi toplantısında ülkelerin yerli paraları üzerinden ticaret yürütmesine dair çalışma yapılması ele alındı. Ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğinin yanı sıra kültürel ve sosyal ilişkilerin de artırılması için başta gençler olmak üzere halkların daha iyi ilişkiler kurması ve turizmin de karşılıklı teşvik edilmesi için özel bir komisyon çalışma yapacak. Konseyin genel sekreterliğine Kazakistan’ın eski Tahran Büyükelçisi Bagdad Amreyev getirildi.

Modern İpek Yolu

Kafkasya ve Orta Asya’yı aşarak Çin’e kadar ulaşan Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor girişimine önem verdiklerini de vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:

“Modern İpek Yolu-Orta Koridor’ olarak bilinen bu projenin en önemli ayağı Azerbaycan’la birlikte yürüttüğümüz Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi’dir. Böylece, Batı Avrupa’dan çıkan bir tren, kesintisiz olarak Hazar kıyılarına, oradan da Aktau Limanı üzerinden Şanghay’a ve Seul’a ulaşabilecektir. Bu önemli ulaşım hattı, halklarımızın refah seviyesinin artmasına ve ilişkilerimizin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Enerji alanında da işbirliğinin artırılmasına önem veriyoruz. Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı projeleri, bu işbirliğinin en önemli meyveleridir. Güney Gaz Koridoru’nun belkemiği olan TANAP’ı da haziran ayında faaliyete geçirdik. Hazar Denizi’nin Statüsüne ilişkin Sözleşmenin imzalanmasından duyduğumuz memnuniyeti de, burada özellikle belirtmek istiyorum.”

Filistin vurgusu

Türk Dünyası olarak barış ve istikrarı yakından ilgilendiren her meseleye ilgi gösterilmesi gerektiğini kaydeden Erdoğan, “Bu çerçevede, Yukarı Karabağ sorununun, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü esasında çözümü için elimizden gelen gayreti göstermeye devam edeceğiz. Aynı şekilde, Kıbrıslı Türklerin Türk dünyası ile ilişkilerinin daha da ileriye taşınması, bu kardeşlerimizle destek ve dayanışma sergilenmesi gerekiyor” dedi. Erdoğan, Balkanlar gibi, genel olarak Kuzey Afrika’yı, özellikle de Filistin’i, Türk dünyasının dışında görmediklerini de kaydedetti.

‘Sivas Kongresi tarihi dönemeç’

Erdoğan, Sivas Kongresi’nin 99’uncu yıl dönümü dolayısıyla mesaj yayımladı. Kurtuluş Savaşı’nın en önemli anlarından biri olan Sivas Kongresi’nin, vatanın bölünmez bütünlüğünü sağlamak üzere topyekun mücadele kararının alındığı tarihi bir dönemeç olduğunu vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti: “’Manda ve himaye kabul edilemez. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz’ düsturuyla hareket eden aziz milletimiz, Sivas Kongresi’nden sonraki süreçte de varlığına, milli ve manevi değerlerine kastedenlere, aynı azim ve şuurla daima karşı çıkmıştır.”

‘Ziyaretimiz hayırlı sonuçlar doğuracak’

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kırgızistan’a temaslarına ilişkin olarak Twitter hesabından yaptığı açıklamada iki ülke arasında siyasi, ticari ve kültürel ilişkileri geliştirme konusunda ortak kararlılığı gördüklerini vurguladı. Erdoğan, özetle şunları kaydetti: “İş forumunda yatırımları teşvik edecek her türlü kolaylığı sağlamaya hazır olduğumuzu ifade ettik. Kültürel bağlarımızı daha da güçlendirecek olan Bişkek Cumhuriyet Merkez İmam Serahsi Camii’nin açılışını gerçekleştirdik. 3. Göçebe Oyunları’nın açılışına katıldık. Çolpan-Ata’da gerçekleştirilen Türk Konseyi 6. Devlet Başkanları Zirvesi’nde başta kendi para birimlerimizle ticaret önerimiz olmak üzere bölgesel ve küresel konuları değerlendirdik. Kırgızistan ziyaretimizin ikili ve bölgesel ilişkilerimizde hayırlı sonuçlar doğuracağına inanıyorum.”