Kış turizminde güneş nasıl açar?

Yarıyıl tatili kapıda. Kış turizminin en hareketli günlerindeyiz. Beyaz örtünün erkenden üzerine serildiği Palandöken Türkiye’de kayak sezonunun ilk başladığı merkez olma özelliğini bu yıl da kimseye kaptırmadı. Geçtiğimiz yıl kayak sezonunu 15 Aralık’ta açan Palandöken Kayak Merkezi, bu dönem kapılarını kayak severlere erken açtı. Buradaki anahtar kelime zamanlama çünkü iklim krizi dağları aşıp geliyor. Kar azaldıkça kayak merkezleri gelecek için savaşıyor. Son raporlar Fransız Alpleri’nde kayak sezonunun 36 gün kısaldığını ortaya koydu. Fransız Alpleri’ndeki Morzine ve Les Gets kayak merkezlerindeki şiddetli yağışlar sezon açılışının ertelenmesi anlamına geliyordu. Peki Türkiye’nin çatısı kabul edilen Doğu Anadolu bölgesindeki durum ne?    

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin bu tabloyu yorumluyor: Küresel ısınmaya paralel olarak iklim değişikliklerinin kış turizminin gelişmiş olduğu İtalya, İsviçre, Avusturya ve Fransa Alplerinde yer alan kayak merkezlerinde etkisini göstermeye başladığını anlatırken “Ülkemizin en önemli kış turizmi merkezlerinden Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Erzurum Palandöken Kış Sporları Turizm Merkezi 2200-3176 metre yükseklik kuşağında yer almakta olup gerek konaklama gerekse kış sporlarına yönelik nitelikli altyapıyı barındırıyor. Coğrafi konumu nedeniyle avantajlı bir noktada yer alıyor” diyor.  

Geçen yıla göre talep artışı var  

Eresin bu yıl talebin geçen yıla göre arttığını görmekle birlikte sürecin iklim koşulları neticesinde doğal kar yağışı ve kalitesine bağlı olduğunun altını çiziyor. TÜROB Başkanı’nın sözleriyle özetlersek “Kış turizminin ve doğal olarak kayak sporunun temeli kaliteli kara bağlıdır. Ancak, artan insan faaliyetleri ve enerji tüketiminin giderek artmasıyla oluşan sera gazları sonucunda küresel sıcaklık artışı neticesinde buzulların erimeye başlaması ile mevsimlerin özelliklerinin değişmesi, iklimlerde kaymalar ve artan sıcaklıklar sonucu kar miktarı, kar kalınlığı ve karın kalma süresinde kısalma meydana geliyor.” Kış turizminde de sürdürülebilirlik burada devreye giriyor. Palandöken Türkiye’nin sürdürülebilir ilk turizm sertifikalı kayak merkezi olarak geçiyor.  

Yeni nesil güneş enerji santrali  

Bölgede 2016 yılından beri hizmet veren 181 oda 500 yatak kapasitesine sahip Sway Hotels’in Yönetim Kurulu Üyesi Berke Dikmen sürdürülebilir turizmi şöyle anlatıyor: 

“Bu sertifika çevresel, ekonomik ve sosyal yönetişim konularında belirlenen standartlara uygun olarak işletildiğini gösteriyor. Geçtiğimiz sene itibari ile  32 dönüm arazı üstünde 2.8 MW kapasiteli yeni nesil güneş enerji santral yatırımı projemizi hayata geçirdik. GES projemiz ile enerji tüketiminde çok büyük avantaj sağladık.  Bu da bizim açımızdan doğal kaynakların korunması, yerel ekonominin desteklenmesi ve toplumsal etkilerin minimize edilmesi anlamına geliyor.  Örneğin bu proje ile yıllık 3833 ton karbon salınımı engellenerek 207.619 ağaç kurtarılmış olacak. 3. derece sürdürülebilirlik çalışmalarında çevresel etkileri azaltarak, yerel topluluklara katkıda bulunarak ve enerji verimliliğini artırarak sorumluluk almayı amaçlıyoruz.”  

Peki karın istenen seviyede olmadığı durumlarda nasıl önlem alıyorlar? Dikmen iklim değişikliğiyle başa çıkmak için adaptasyon stratejileri geliştirdiklerini anlatıyor: “Suni karlamada son teknoloji ile sezondaki potansiyel kısalmanın bir miktar önüne geçebiliyoruz. Sway Hotels olarak geliştirilmiş suni karlama sistemlerimizi kullanarak kar seviyelerini yönetebiliyoruz. Bu sayede de kayak sezonunu uzatabiliyoruz ve karın istenen seviyede olmadığı durumlarda aktiviteleri sürdürebilir kılabiliyoruz. Tabi ki biz her ne kadar suni kar yapabilsek de karın tutunabilmesi için hava sıcaklığının belirli bir seviyede olması gerekiyor.” 

Hedef 80 binlik kapasite

Mevcut durumda yaklaşık 11.500 yatak kapasitesine sahip bulunan kış temalı turizm merkezleri bütününde uzun vadede ve aşamalı olarak yaklaşık 80 bin yatak kapasitesi hedefleniyor. Turizm sezonunun tüm yıla yayılması için yapılan çalışmalar devam ederken Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre ülkemizde 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca ilan edilmiş olan kış sporları temalı 28 adet Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi (KTKGB) bulunuyor. Bu bölgelerden 9 adedi faal, 7 adedi ise kısmen faal. Tanıtım çalışmalarına gelirsek Snow Magazine, Fallline Skiing, Femmes ve Skier and Snowboarder Magazine gibi uluslararası kış turizmi dergilerinde Türkiye kış turizmi destinasyonları ile ilgili editöryel içerik çalışmaları yapılmış. Türkiye’deki kayak merkezlerini, Doğu Ekspresi’ni konu alan makaleler farklı uluslararası basın kuruluşlarında yer alırken TGA tarafından hazırlanan “Kış Turizmi” temalı film 2023 yılında ise 10 ülkede yayınlanıp 7.5 milyon gösterim elde edildi.