Kanseri erken yakalayan tanı kiti

Meltem Günay - Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (SUNUM) araştırmacıları, başta meme kanseri olmak üzere kanser hastalığını birkaç damla kan yoluyla tespit etmeyi sağlayan bir tanı kiti geliştirdi. Hasta başı (PoC) tanı kiti olarak geliştirilen nano-bisensör kit, duyarlı, hızlı ve düşük maliyetli bir analiz yöntemi ve kanser gibi tekrarlayan hastalıkların izlenmesi için umut verici bir yaklaşım olarak öne çıkıyor.

Araştırmacılar Javed Kolkar ve Anjum Qureshi tarafından geliştirilen tanı kitinin, tedavisinde erken teşhisin önemli olduğu meme kanseri gibi hastalıkların teşhisinde hızlı bir kanser tarama alternatif olduğunu belirten SUNUM Direktörü Prof. Dr. Fazilet Vardar, “Hasta başı (PoC) tanı kiti olarak geliştirilen nano-bisensör kiti, duyarlı, hızlı ve uygun maliyetli bir analiz yöntemi ve kanser gibi tekrarlayan hastalıkların izlenmesi için umut verici bir yaklaşım olarak öne çıkıyor. Araştırmacılarımız tarafından geliştirilen immüno-optomanyetik kit, hasta yatağında veya klinik laboratuvarlarda kanserin erken teşhisinin veya kanser hastalığının ilerlemesinin izlenmesinin yolunu açan, kullanımı kolay ve hızlı bir kanser tarama aracı adayı” diyor.

Geniş kullanım alanı sağlayacak

Kitin çalışma düzeni hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Vardar, “Hastadan alınan ve kit üstüne damlatılan numune kaynağındaki biyobelirteç seviyeleri, immüno-optomanyetik çip sayesinde, kolayca tespit edilebilmekte. Teşhis sinyali, basit bir UV lamba çip yüzeyine tutularak doğrudan çıplak gözle tespit edilebilir. Biyobelirteçlerin miktar tespiti ise bir akıllı telefon kamerası ve telefona yüklenecek bir hesaplama uygulaması kullanılarak yapılabilir. Bu hasta başı teşhis yöntemi, kan, idrar, tükürük veya ter gibi numune kaynakları da kullanılarak bakteriyel/viral enfeksiyonlar, nükleik asitler (DNA/RNA), ilaçlar, kimyasallar, pestisitler veya çevresel ajanları tespit edebilir. Bu özellikleri sayesinde kitin çok geniş bir kullanım alanı olacağı düşünülmekte” diyor. Prof. Dr. Vardar, kitin laboratuvar protipinin yapıldığını ve patentlenmiş bir teknoloji olan çalışmanın ticarileştirilmesi için görüşmelerin sürdüğünü söylüyor.

 Farklı disiplinlerin ürünü

Kanser tanı kiti, biyokimya alanında doktorası bulunan Javed Kolkar ve fizik alanında doktorası bulunan Anjum Qureshi tarafından geliştirildi. Hindistan ve Güney Kore’de yürüttüğü doktora sonrası çalışmalarının ardından 2011’de SUNUM araştırmacılarına katılan Kolkar, biyosensör ve biyoelektronik, nano-biyoarayüzler, mikrobiyal enzimler, nanotoksisite ve yeşil nanoteknoloji konularında araştırmalar yürütmekte. Fizik alanında doktorası bulunan Anjum Qureshi de 2012 yılından bu yana SUNUM’da araştırmacı olarak görev yapıyor. Qureshi, biyosensör ve biyoelektronik, biyomedikal ve çevresel uygulamalara yönelik fonksiyonel nanomalzemeler konularında çalışmalar yürütüyor.