02.06.2024 - 02:01 | Son Güncellenme:
Birçok kişinin aklına menopoz dendiğinde ne gelir? Kadınların âdetten kesilmesi ya da ateşlenme dediğinizi duyar gibiyim. En tıbbi açıklama ile menopoz ortalama 47 yaş sonrası kadınların yumurta sayılarının artık tükenmesi, buna bağlı olarak da âdet görememe durumudur. Kadınlık hormonu dediğimiz östrojen hormonu artık yumurtalıklarda üretilemez. Bu üretilen hormonun artık üretilememesi özellikle 47 yaş sonrası kemik erimesi ve ateş basması gibi durumları da beraberinde getirir. Bunun dışında kabızlık görülebilir. Hekimler de bu durumların önüne geçebilmek adına bu yönde tedaviler planlar.
Yumurta azalınca FSH artış gösterir
47 yaş sonrası görülen menopoz durumunu hekimler genelde normal değerlendirirken bazı kadınlarda maalesef menopoz durumunu bu yaş dönemi öncesinde görülmekte. Her 100 kadından birinde bu vaka ile karşılaşılır. Özellikle 40 yaş öncesinde iki kere bakılan yumurta uyarıcı hormon olan FSH hormonunun 40’ın üzerinde olması ve âdet görememe durumu ile kadınlar erken menopoz durumu ile karşı karşıya kalır çünkü FSH hormonu yumurta rezervi azalması durumunda artış gösterir.
En büyük etken genetik faktör
En büyük faktör genetik faktördür. Eğer 1. derece kadın akrabalarda bu durum görülmüşse ya da görülüyorsa kişide de erken menopoz görülmesi büyük bir olasılıktır. Bunun dışında guatr öyküsü ve değeri çok kıymetlidir. Hipotiroidi dediğimiz guatr bezinin yavaş çalışması ile eşzamanlı olarak yumurtalık rezervi de zarar görmüş olabilir. Özellikle kemoterapi ve radyoterapi görmüş kadınlarda da erken menopoz durumunu görülebilir. Erken menopozu tetikleyen en önemli faktörlerden birisi de stres, kaygı, korku, endişe, umutsuzluk, depresyondur. Bunlar vücudumuzda en çok üretken organlara zarar verir.
Kadındaki işte bu iki üretken organ da yumurtalık ve rahimdir.
Kadınlar vakit kaybetmemeli
Yumurtalık rezerv durumunu gösteren AMH hormonu ve ultrason muayenesi ile yumurta rezervi hakkında bilgi sahibi olunabilir. AMH değeri 1,5’in altında olan kadınlara rezervi azalmış, özellikle 1’in altında olan kadınlara ise çocuk isteği noktasında hızlı hareket etmeleri gerektiği belirtilir.
Erken menopoz ile çocuk sahibi olmak
İşte en önemli soru. Her şey bir yumurta ile başlar. Normal yolla gebelik için her kadında olması gereken ortalama yumurta sayısının olmaması, muayene ve değer ile yumurta görememek bu kadınları ciddi bir tedavi planına uymayı gerektirir. Yumurta görülmediğinde yapılacak ilaç ve gıda takviyelerinin yanında yumurtalık dokusunun ayrıntılı bir şekilde muayene edilmesi gerekir. Çok yumurta olması evet şansı artırır ama bazen bir yumurta bile yeter ve bir dünya değerindedir.
Ekzosom ve PRP nedir?
PRP; erken menopoz tanısı konulan, yumurta görülemeyen, 1-2 yumurta görülen birçok kadına uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntem ile yumurtalık dokusunda görülen minik, uyuyan yumurtalar uyandırılmaya çalışılır. PRP kısaca, özel bir cihazla kadının kanından alınan büyüme hormonu ve yumurtalığı aktive eden proteinlerin yumurtalıklara enjekte edilmesi işlemidir. Bu işlemle daha önce yumurta görülmeyen kadınlarda yumurta elde etmeye çalışılır. Ekzosom ise kargo proteini direk yumurtayı uyaran proteinin yumurtaya enjekte edilmesidir ve yeni çalışmalar mevcuttur.