Botoks ve dolgudaki riskler neler?

Geçtiğimiz hafta, 38 yaşındaki Kübra Boyraz’ın Beylikdüzü’nde bir güzellik merkezinde yaptırdığı “kalça botoksu” işlemi nedeniyle hayatını kaybettiği haberlerini okuduk. Olayla ilgili pratisyen doktor ve işlemi uygulayan kişi tutuklandı. Ancak Boyraz’ın ölümüne neden olan operasyona dair soru işaretleri sürüyor. Bugün mahalle aralarındaki salonlarda dahi yaptırmanın mümkün olduğu botoks ve dolgu işlemlerinin detaylarını, taşıdığı sağlık risklerini ve bu tür operasyonların nerede ve kimler tarafından yapılması gerektiğini plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanı Prof. Dr. Akın Yücel’e sorduk.

Öncelikle kalça botoksu diye bir şey var mı? Botoks ve dolgunun farkı nedir?

Botoks bir marka adı. Bu içeriğin adı ‘Botulinum Toksin’dir. Laboratuvar ortamında üretilir. Yüz felci gibi rahatsızlıklarda tıbbi amaçla kullanılırken kasları bir süre durdurabildiği görülünce kırışıklığa sebep olan mimik kaslarında da estetik amaçlı kullanılmaya başlanmıştır. Benim tahminim kalçayı daha dik ve dolgun yapma amacıyla, plastik içerikli bir dolgu işlemi yapılmış, adına da kalça botoksu denmiş olabilir. Kalçada botoks uygulanacak bir alan yok çünkü. Dolgu ise vücudumuzda olan ve derimizin esnekliğini sağlayan hyalüronik asit maddesinin laboratuvarda üretilmiş formudur. Bu madde geçmişte hayvansal ürünlerden (horoz ibiği gibi) elde ediliyor ve yüksek alerjik risk taşıyordu. Günümüzde kullanılan sentetik hyalüronik asit dolguların alerji riski oldukça düşüktür. Dolguların kullanım alanlarına göre içerikleri farklılaşır, sadece nem, parlaklık kazandırmak için hacim vermeyen türü tercih edilirken dudak ve yanaklarda kullanılan dolgular daha kalıcı ve hacim verici niteliktedir. Bu tür sentetik dolgular kalça ve meme şekillendirme amaçlı kullanılmazlar. Vücuda bu hacmi verecek kadar dolguyu vermek tehlikelidir. Dolguların diğer türü, yağ dokusu dolgularıdır. Burada kişinin kendi vücudundan alınan yağ dokusu yüzde, kalça şekillendirmede kullanılabilir. Yağ enjeksiyonlarının alerji riski yoktur ve doğru teknikle uygulandığında başarılı sonuç verir. Ancak çok yüksek hacimlerde verildiğinde risk oluşturabilirler.

‘Brezilya kalçası’ olarak da bilinen kalça dolgusunun sağlık açısından taşıdığı riskler neler?

Sentetik, kalıcı dolgularla kalça ve meme büyütmek büyük risk. Klinikte yapılabilen kolay bir işlem gibi gösterilip hastalar ikna ediliyor. Bu dolguların damara kaçma, emboli atma riski var. Bu ölüme ya da felce sebep olabilir. Ayrıca uzun dönemde dolguların yer değiştirmesi, enfekte olması, iyileşmeyen yaralara, düzelmeyen akıntılara yol açması gibi tehlikeler de içeriyor. Yani bu işlem asla sağlıklı değildir. Kalça şekillendirme, kişinin kendi vücudundan alınan yağ dokusu ve kalça protezleriyle yapılabilir ve sadece plastik cerrahlar tarafından tam teşekküllü bir hastanede uygulanmalıdır. Uzman olmayan doktor ve doktor olmayan kişilerin bu işlemleri yapmaması gerekir. Çünkü bu enjektör kullanmayı bilmekten çok daha fazla deri ve deri altı doku bilgisi, anatomi bilgisi gerektirir. Tecrübeli hekim ve kaliteli ürünle yapılan uygulamalarda risk çok düşüktür.

Botoks işlemi için de benzer riskler var mı?

Botoksta öldürücü bir risk yok, bunun için bir insana 30 şişe birden botoks uygulamanız gerekir. Ancak botoks hatalı uygulanırsa yüzde asimetri, aşırı gerginlik, itici ifadeler gibi sorunlar oluşabilir ama 4-6 ay arası yani botoksun etkisi geçince kaybolur. Tecrübeli bir hekim ile bu tür sorunlar yaşanması çok nadirdir.

Kübra Boyraz’ın işleminin bir güzellik merkezinde yapıldığı aktarılıyor. Güzellik merkezleri dolgu ve botoks gibi işlemler yapmaya yetkili mi?

Yasalar bu konuda çok açık. Estetik merkezi diye bir isim kullanmak zaten yasal değil. Güzellik salonu gibi yerlerde enjektörle yapılan botoks, dolgu gibi işlemler uygulanamaz. Bu işlemler muayenehanelerde, poliklinik, tıp merkezi ve hastanelerde, plastik cerrahi, dermatoloji uzmanı ya da Sağlık Bakanlığı’nca az sayıda pratisyen hekime verilmiş medikal estetik sertifikası olan hekimler tarafından yapılabilir. Hasta işlem yapılmadan önce doktorunun bu diplomalarını görmek isteyebilir, doktorun eğitimini, akademik ünvanını, tecrübesini araştırabilir, bence araştırmalıdır da.

Olayla ilgili pratisyen doktor tutuklandı. Hakkında birçok iddia var. Güzellik merkezi de olsa, karşınızdaki kişinin doktor sıfatı taşıması güven sağlayabiliyor. Pratisyen doktorların bu işlemi yapması doğru mu?

Pratisyen hekim, bu işlemleri yapmaya yönelik bir eğitim almamıştır. Bu uygulamaları tıp fakültesinin üzerine 4-6 sene uzmanlık eğitimi alan plastik cerrahlar ve dermatoloji uzmanları ile Bakanlık tarafından sertifika verilmiş hekimler yapabilirler. Bu uzmanlık eğitimini almış hekimler, oluşacak bir komplikasyona hızla müdahale edecek donanıma da sahiptir. Sorun, özel sektörden aldığı kurslarla kendini medikal estetik hekim ilan eden pratisyen hekimler ve bu alanı kârlı gören ama bir eğitim almamış olan diğer branşlardan uzman hekimlerdir. Hastalar bu durumda “O da uzman” diyor ama nasıl ki biz kalp ameliyatı yapmaya yeltenmiyorsak, diğer branşlar da eğitimini almadığı bu işlemlerden uzak durmalı. Maalesef denetimler yetersiz, cezalar caydırıcı değil ve insanlarımız sosyal medya fenomeni tavsiyesiyle işlem yaptırabiliyor. Herkesi üzen bu tür sonuçlar da kaçınılmaz olarak artıyor.

NELERDEN KAÇINMALI?

Kalıcı dolgulardan uzak durun.

Kalça ve meme büyütme amacıyla, yağ dışındaki dolgu uygulamalarından uzak durun.

Bu uygulamaları plastik cerrah, dermatoloji uzmanı ve bakanlıktan medikal estetik sertifikası almış hekimler dışında kimseye yaptırmayın.

Hekim olmayan kişilere herhangi bir enjeksiyon uygulaması yaptırmayın.

Muayenehane, tıp merkezi, poliklinik ve hastaneler dışında dolgu ya da botoks yaptırmayın.