“Birinci kural temel bilim öğrenmek”
21.01.2024 - 02:00 | Son Güncellenme:
ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli, “Sadece uzayı değil, bilimsel anlamda bir şeyleri başarabilmeleri için hayal kurmaları önemli oluyor. Bizim hedefimiz hayal edebilen çocukları ortaya çıkarmak olmalı,” diyor.
Gönül Koca Deniz - Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, ülkede büyük heyecan dalgası yarattı. Belki hiç aklında olmayan gençlerin hayalleri arasına bu alana yönelmek gibi fikirler girdi. Peki uzay konusuna meraklı gençler nasıl bir yol izlemeli? ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli’ye sorduk.
“Bu süreci yönetmek için çocukları birçok farklı kavrama maruz bırakmak gerekiyor. Bunların başında temel bilim kavramları geliyor. Uzay kavramı için temel astronomi bilgisi ve astronomide ölçek ilişkisini anlatmak gerekiyor ki çocuklar uzayın uçsuz buçaksız derinliğinde kaybolmasın. Bu bilgi yumağındaki vizyonun tersine biz çocuklara ezbere yönelik bilgi vermeye çalışıyoruz. Halbuki bu ölçeği kendileri düşünerek ilerleseler uzayı ‘karanlık’ bir yer değil ‘keşfedilmesi’ gereken bir laboratuvar olarak görmeye başlarlar. Dolayısıyla biz hayal edemeyen öğrenci yetiştirmiş oluyoruz, hayal güçlerini artırmak yerine diplomayı hedef olarak gösteriyoruz.”
“Fizik, kimya, matematik, biyoloji... Yani temel bilim dallarının bir bütünün parçaları olduğunu fark etmeleri gerekiyor; bunun başı ise doğanın çeşitliliğini ve evrenin genişliğini öğrendikleri çerçevesinde hayal kurarak keşfetmelerinden geçiyor. ‘Canlıyım, soluyorum, kan dolaşıyor vücudumda’ demesi lazım. Bunun uzayda hiçbir anlamı yok demesin, uzayda canlı araştırmalarımız çalışmaların büyük kısmını oluşturuyor. Hepsinin tabanı temel bilim. Bu tabanı bütünsel görebilmesi için olabildiğince çok deneme yapması, hata yaparak, hatasını bularak, hatası için çözüm üreterek deneyim kazanması gerekiyor.Temel bilim içeren her bölüm uzay çalışmalarını katkıda bulunur. Şunu okur, bunu okur demek doğru değil.”
“Genç beyinlerin rahat düşünmesine izin vermeli”
Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli, ailelere çocuklarının önünü açmak için tavsiyelerini ise şöyle sıraladı: “Aileler her şey bir anda olsun istiyor. Bir anda yüksek lisans yapsın, bir anda işe girsin, bir anda işinde yükselsin... Ve bunun yanında da uzaya çıksın. Türkiye Uzay Ajansı’nın (TUA) kamu spotu bu anlamda gerçekten anlamlı, küçük bir kız çocuğu ben astronot olacağım dediği zaman onun şevkini kırmamak gerekiyor. Genç beynin buna kendisinin karar verecek düzeye gelmesini sağlamak gerekiyor. Aileler olabildiğince çok fazla temel bilim ve güncel teknolojiyi öğrensin, çekinmesin genç beynin sorgulamasından, kodlamayı, elektronik sistemleri, teknolojiyi, matematiği özümseyebilmelerine izin vermeleri lazım.”
“Devamı getirilmeli”
Alper Gezeravcı ile başlayan sürecin devam etmesi gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Yerli, “Alper’in yapacağı bu farkındalık zaten ülkeye bulaşmış durumda, bunun devamının getirilmesi lazım. Biz uzaya 70’lerden beri emek harcıyoruz. Önce insanı yetiştirmek, daha sonra doğru projeler geliştirmek gerekiyor. Milli Uzay Programı bu anlamda ülkeye bu mesajı vermesi açısından önemli bir mihenk taşı ama şimdilik durgun konumda bekliyor bu onun dezavantajı” diye konuştu.
