Son zamanlarda çok sık rastladığımız 'aktif karbon' nedir?
Son zamanlarda birçok üründe 'aktif karbon' olduğunu fark ettiniz mi? Aktif karbon kullanılan makyaj malzemeleri, temizlik ürünleri ve hatta ekmekler... Günlük hayatın hemen hemen her yerinde karşımıza çıkan bu madde, neden bu kadar popüler oldu? Neden her yerde siyah bir dondurma külahı, siyah yüz maskeleri, siyah diş macunları görür olduk? Peki bu aktif karbonun sırrı ne?
Aslına bakarsanız aktif karbon, kömürün başka bir versiyonu. Ama mangal kömürüyle ilgisi yok. Bu sebeple 'aktif kömür' olarak biliniyor. Kullandığımız ürünlerin çoğunda bulunan bu madde, genellikle Hindistan cevizi kabuğu ve odundan üretiliyor. Üretilme yolu doğal olsa bile kendisi doğal, yani organik bir yapıya sahip değil. Bu sebeple organik olduğu iddia edilen bir ürünün içinde aktif kömür bulunuyorsa, iddianın aksine doğal bir ürün değildir. :)
Hayatımızın her alanına sızdı
Aktif karbonun emici özelliği oldukça yüksek. Bu yüzden temizlik malzemelerinde kir tutucu olarak kullanılıyor ve normal bir temizlik ürününe göre iki kat daha fazla hijyen sağlıyor. Bu özelliğin bir diğer faydası ise, çok az miktarda aktif karbonun çok büyük yüzey alanlarına bile yeterli gelebilmesi. Bu da demektir ki; daha küçük boy ürünleri daha uzun süre kullanabiliriz!
Yine aynı emici, tutucu özelliği sayesinde, tıp alanında da yaygın kullanılıyor. Bu alanda kullanımı 1. Dünya Savaşı'na dayanıyor. O zamanlarda askerlerin gaz maskelerinin yapımında kullanılıyormuş. Şimdilerde de aynı mantıkla kullanılıyor aslında. Özellikle medikal drama dizilerinde başrolün zehirlenmesiyle beraber, burundan verildiğini gördüğümüz şey, yine de aktif karbon. Aktif karbon zehri tutup vücut dışına kolay atılmasını sağlarken, vücuda zarar da vermiyor. Yani olur da böyle bir durumla karşılaşırsanız korkmayın. Doğru miktarda verildiğinde oldukça güvenli. Hatta zehri emme özelliğiyle, arı ve diğer böcek sokmalarına karşı da kullanılabiliyor.
Sivilcelerin düşmanı
Aktif karbon, özellikle güzellik alanında fazlasıyla tercih edilen bir ürün. Bunun sebebi, iyi bir gözenek temizleyici olması. Bu özelliği sayesinde yüzünüze sürdüğünüzde gözenekleri temizliyor ve tekrar dolmamalarına yardımcı oluyor. Bunun için özellikle piyasada sık karşımıza çıkan soyulabilir maskeleri tercih edebilirsiniz. Zaten aktif karbonu da bu maskelerin YouTube kanallarında yayınlanması moda etmiş olabilir... Yüzünüzde donan ve böylece soyulabilen maskeler sayesinde sivilcelerinizden kurtulabilir ve yenilerinin oluşmasını önleyebilirsiniz.
Saçlar, dişler, kolestrol, böbrekler ve hatta su filtreleri
Aktif karbon gözenekli yapısı sebebiyle yüzeye sıkı tutunuyor ve tutunduğu yüzeydeki bakteri ve toksinleri söküp atıyor. Bu da bize daha beyaz dişler ve daha güçlü saçlar olarak dönüyor. Saçları güçlendirdiği ve dökülmeleri önlediği ise söylemler arasında. Özellikle dişlerdeki plak ve lekeleri temizlerken ağzımızın PH dengesini ayarlıyor. Tek sorunu iyi durulamak gerekmesi... Yoksa malum; tüm günü dişinizde siyah bir macunun lekesiyle geçirebilirsiniz... Yalnız diş hekimleri bu konuda görüş birliğine varmış değil. Aktif karbonun dişin yapısını bozduğunu, aşındırıp diş etlerini zayıflattığını düşünen hekimler de var.
Aktif kömür, kolestrol yükselmesinin de bilinen çözümlerinden biri. Vücutta kötü kolestrolü düşürüyor, safra asidini düzenliyor ve böylece emilimini önlüyor. Diğer bir deyişle mide yanmalarına da iyi geliyor. Güzel yanı ise, yapılan araştırmalarda kolestrol tedavisi için kullanılan aktif karbonun hastalarda yok denecek kadar az yan etki göstermesi. Aynı zamanda böbreklerdeki emilimi kolaylaştırması ve üre, keratin gibi değerlerin seviyesini düşürerek böbrek sağlığı açısından da tercih edilmesi...
Bunlar ve daha nice sağlık sorunlarına alternatif çözümler aradığımız şu günlerde, aktif karbon iyi bir yöntem olsa gerek.
Eskiden musluktan su içmeye kimse sıcak bakmazdı. Arıtmaların güvenliği tartışılırdı. Fakat su filtreleri, aktif karbon kullanılmasıyla birlikte daha güvenli hale geldi. Arıtmaların sudaki zararlı bakterilerin tamamını emebilen bir silahı var artık! Bu sayede içtiğimiz sular daha sağlıklı hale geliyor, bir damacana suya 12 TL vermiyoruz...
Aynı zamanda bambudan yapılmış aktif karbon çubuklarını suyunuza atarak daha sağlıklı ve temiz bir su elde edebilirsiniz. Yanına ekleyeceğiniz çubuk tarçın ve limonla hem lezzetli hem sağlıklı suyunuzu içerken bir de üzerine ödem atarsınız. Değmeyin keyfinize...
Hangover olmak eskidendi
Tartışmasız aktif karbonun en çok ilgi çeken faydası, alkolün zararlı etkilerini gidermesi. Aktif karbon, alkolün kana tam olarak karışmasını engelliyor. Alkol yanında tüketildiğinde ise kana karışmasını geciktiriyor. Aman yanlış anlaşılmasın; daha çok içebilmenizi sağlamıyor :) Elbette alkolü emiyor fakat sadece toksik etkisini giderebiliyor.
Aktif karbonla birlikte tüketilen içki, vücuda normalden daha hafif etki ediyor. Böylece ertesi güne daha rahat uyanıyorsunuz. Ya da hangover etkisinden daha kolay kurtulabiliyorsunuz diyelim.
Yiyecek ve içeceklerin kalorisiz yıldızı
Son zamanlarda mekanlardaki sunum çılgınlığının arşa çıktığını fark ettiniz mi? Ne yapılırsa yapılsın, üzerine 'mikro yeşillikler' (taze nane, dereotu işte...) eklemeler, yok efendim tabaklara soslarla çizim yapmalar, kahvelere çiçek şekli vermeler... Aktif karbon, yiyecek ve içeceklerde de bu amaçla kullanılıyor işte. Bir tadı olmadığından, gıda boyası gibi yalnızca görsel amaçlı kullanılıyor. Tek güzel yanı ise vicdan azabı çektirmemesi. Çünkü kalorisi sıfır! Aktif karbonu dilediğiniz tüm yiyeceklerde kullanabilirsiniz. Simsiyah bir dondurma, krep, limonata elde edebilirsiniz. Simsiyah bir şeyi yiyip içmenin keyfi nasıl olur orayı size bırakıyorum...
Aktif karbon kullanmaya karar verdiyseniz...
- Her şeyin fazlası tehlikeli olduğu gibi aktif karbonun da aşırı tüketimi tehlikeli. Aşırı kullanımı, özellikle vitamin yetmezliğine sebep olabilir.
- Güzellik ürünlerinde kullanıyorsanız ve hassas bir cildiniz varsa tercih etmeyin.
- Aktif karbon iyi bir tutucu olduğundan, vücuttaki su oranını dengelemek adına bol suyla tüketin. Bu anlamda tok karnına kullanmamaya da dikkat edin.
- Ve tabii, doktorunuza danışmadan kullanmayın.