Toni Morrison 'Nobel ödüllü kadın yazar'dan çok daha fazlasıydı
Çağdaş dünya edebiyatının efsanelerinden Toni Morrison 88 yaşında hayatını kaybetti. Morrison, 'Nobel ödüllü kadın yazar'dan çok daha fazlası olmayı başardı. Peki Morrison'ın diğer romancılardan en büyük farkı neydi?
Sadece bir 'ilk' değildi
Bir süredir rahatsız olduğu bilinen Toni Morrison'ın ölüm haberi, birçok prestijli edebiyatçınınki gibi önce ajanslara düştü. Hemen ardından ölüm sebebine dair birkaç detay paylaşıldı. Ve haberin sosyal medyaya yansımasından sonra ise yazarın unutulmaz satırları elden elde yayıldı. 1993 yılında Nobel Edebiyat Ödülü kazanan ilk Afrika kökenli ABD'li kadın yazar olan Morrison, bu ödülün kendisine sağladığı 'ilk'likten çok daha fazlasıydı dersek hiç de yanlış sayılmaz.
Kölelik, kimlik arayışı, kadın hikâyeleri
'En Mavi Göz'den 'Sevilen'e, 'Merhamet'ten 'Sula' ve 'Tanrı Çocuğu Korusun'a çok sayıda önemli romana imza attı Morrison. Afrika kökenli Amerikalı kadınların hikâyeleri, güzellik-çirkinlik, kölelik, ırkçılık, kimlik arayışı, bireysellik... Morrison'ın kitaplarını okumak her zaman sancılıdır. Hiçbir zaman kolay okunmaz. Ancak bir kez onun dünyasına girdiğinizde devamı da çorap söküğü gibi gelir. Bu noktada Morrison'ın, 'siyah-beyaz' meselesine 'siyah-beyaz' yaklaşmaması ve derinlerde gezinmesinin onun en büyük artısı olduğunu söyleyebiliriz.
'Siyahi' meselelere 'beyaz'lık kattı
Ancak benim gözümde Toni Morrison'ı diğer çağdaş dünya edebiyatı efsanelerinden ayıran şey şu: Morrison'ın safran sarı-acı kahve tadındaki romanlarının her biri birer tablo gibi. Kitaplarını bir ressam hassasiyetiyle yazan Morrison'ın romanlarında çok renklilik, çok katmanlılık ve bir ahenk var. Kökteki acının dallara sirayet edişini, davranışların özü ne kadar berrak yansıttığını görebiliyoruz romanlarında. Zaten bu da onu 'siyahi kadın yazar' etiketinden çıkartmamız için tek başına yeterli bir sebep... İyi ki biz okuyucular, Toni Morrison gibi 'siyahi' meselelere 'beyaz'lık katıp anlaşılır kılan, 'gri'leştirip bizlere derin izler bırakan bir yazarı tanıdık. Dileğim, özellikle daha çok Türk okuyucunun özellikle de 'En Mavi Göz' romanını keşfetmesi...
