Pierre Loti: İstanbul aşığı Fransız yazar

Abisinin ölümünden etkilendi

Asıl adı Louis Marie Julien Vıaud olan ünlü edebiyatçı Pierre Loti 14 Ocak 1850 tarihinde Fransa'da doğdu. Protestan bir aileye mensup, kadının sözünün ağır bastığı bir evde büyüyen Loti resim ve müziğe yöneldi ve bu konuda da yetenekli oldu. Gençliğinin en önemli etkileyici olayı deniz cerrahı olan büyük abisi Gustave’in, Polynesie’den dönüşü oldu. Daha sonra abisi Indochine’nin Poulo Condor adasına atandı. Orada salgın hastalığa karşı savaştı ve isyan etti. Hasta haliyle gemiye bindirilip Fransa’ya havale edildi ve Hint okyanusunda vefat etti.

Evinin bir odasını Türk odası yaptı

Ailenin en büyük maddi destekçisinin ölümüyle aile maddi bir sıkıntıya düştü. Ailesi, Pierre Loti’nin bilim ve sanat okuluna girmesini istiyordu. Loti ise Ecole Navale sınavına hazırlandı. 17 yaşında Fransız deniz kuvvetlerine girdi.
Loti çocukluğundan bu yana günlük tuttu. Yolculuklarında da bu günlüğe gittiği yerlerin krokilerini, manzaralarını ve önemli yerlerini kaydetti. Aldığı maaş ailesinin borçlarına ve geçinmesine yetmedi. Ailesine destek olmak için yaptığı resimlerini sattı.

1876-1877 yıllarında ilk Türkiye gezisi Selanik ve İstanbul'da başladı. Orada Hatice diye bir kadınla tanıştı ve onunla yaşamaya başladı. İlk romanı olan Aziyade’nin kahramanı olmasını istedi. Romanı 1879’da imzalamadan baskıya verdi. 1883’de, 'Kardeşim Yves' yayınlandı. 1887 yılında çok sevdiği Aziyade ‘nin mezarına İstanbul’a ziyarete gitti. Bu ziyaret dönüşü sonrası doğduğu evin bir odasını Türk odası yaptı ve odayı Türk mimari özelliğiyle inşa ettirdi.

Avrupa'ya karşı...

Osmanlı yaşam biçiminden etkilenmiş ve pek çok eserinde bu etkiyi göstermiş olan, Balkan Savaşları'nda, I. Dünya Savaşı'nda ve sonrasında Anadolu işgalinde Avrupa'ya karşı hep Türkler'i savunan Pierre Loti 10 Haziran 1923 yılında Hendaye’deki evinde hayata gözlerini yumdu. Saint Pierre d’Oléron adasındaki ailesinin evinin bahçesine defnedildi ve sade bir mezar yaptırıldı. Mezarının üstünde adının yazdığı bir küçük tas vardır.

Fazilet.Senol@milliyet.com.tr
twitter.com/SenolFazilet
instagram.com/SenolFazilet