Here: Trende yolculuk yaparken yeşili görmek, 'Burada'ki tüm mesele bu!

2023 Berlinale'de ana yarışma kadar 'Encounters' yani 'Karşılaşmalar' bölümünde yer alan filmler de bir hayli ilgi görüyor. Bu yıl 'Encounters' kategorisinde 'En İyi Film' ödülünü kazanarak ses getiren film ise Bas Devos'un yönettiği Belçika yapımı 'Here' (Burada) filmi oldu. Belçika'dan memleketine doğru bir yolculuğa hazırlanan Stefan karakteri ile bitkiler üzerine araştırma yapan ve bir yandan da lokantada çalışan Belçikalı-Çinli kadın arasındaki 'karşılaşma'yı izlediğimiz 'Here', geçtiğimiz günlerde İstanbul Film Festivali kapsamında İstanbullu izleyicilerle buluştu. Başından sonuna kadar aslında insanın doğa ile kurduğu ya da kuramadığı ilişkiyi merkeze alan, doğa ilişkisi üzerine çatıyı inşa eden 'Here' pek çok farklı yönüyle ön plana çıkmayı başarıyor. Belçikalı yönetmen Bas Devos, filmografisinin 4'üncü uzun metrajında muazzam bir atmosfer yakalıyor ve seyirciyi sakin, yüksek yüksek tepelerle zorlaştırdığımız bu düzen içerisinde bir 'inşaat işçisi'nin 'sistem'e vedasını son derece minimal, yer yer dokunaklı, tadında melankoli ve bolca organik bir tondan izleyiciyle buluşturuyor.

Gösterişsiz ihtişamıyla bir doğa övgüsü

'Here'in en büyük başarılarından birini filmin her biri kartpostal tadındaki muazzam kareleri sayesinde izleyen kişiyi muazzam bir atmosferin içinde tutması ve son ana kadar bu havanın içinde hapsetmesi. İşte bu noktada yönetmen Bas Devos'un muazzam başarısı devreye giriyor. Anlatmak istediği hikâyeyi minimal dokunuşlarla büyüten, ufak manevralarla büyüten ve mesajını en doğru ve etkili şekilde veren bir yönetmenlik yolu izliyor. 'Here', bir başka yönetmen tarafından alelade bir işe dönüşebilecekken henüz yönetmenlikte kendisini bu film öncesinde çok da kanıtlamamış olan Devos'un elinde gösterişsiz ihtişamıyla bir doğa güzellemesine, doğa övgüsüne dönüşüyor. İzleyici gereksiz diyaloglarla hedeften sapmadan, karakterlerle yeterince ve gereğince bağ kurarak ana hikâyeyi takip ediyor. Süre ekonomik bir şekilde kullanılıyor ve fotoğraf karelerinden kopup gelen muazzam estetik görsellik filmin sakin tonunu daha da büyütüyor ve bütün bunlar sayesinde izleyiciye aktarılmak istenen asıl mesaj ışıl ışıl hafızalara kazınıyor.

Shuxiu karakteri başarıyorsa neden biz de başarmayalım...

Bir tren yolculuğu gibi ilerleyen hayatta kimi zaman bazı duraklarda bazı yolcular iniş yapıyor. Bir sistem içerisinde düzenli bir şekilde hem duraklarda 'es'ler veriliyor hem de manzara eşliğinde yolculuk sürüyor. Bu manzaralar ise sistem içerisinde ancak ve ancak doğayla bağını yitirmeyen kişilere ilham kaynağı ve ışık oluyor. Bu yolculuğu yere bakarak, içe kapanarak da geçirebilmek mümkün. Ama bitkilerle, yeşille, doğayla bağ kuran biriyseniz manzaralardan beslenmeniz, sistem içerisinde de doğayla iç içe kalmanız mümkün. Bunun için illa niceliksel şölen içinde inşaatlarda kat inşa etmeniz ve akabinde tamamen her şeyi bırakıp çemberin dışına çıkmanız gerekmiyor. Bu da bir yol, ki Stefan'ın yolu bu, ama Liyo Gong'un canlandırdığı Shuxiu karakteri gibi aslında bir şekilde hem lokantada garsonluk yapabilir hem de bitkilerin dünyasını mercek altına alabilmek mümkün. Yönetmen Bas Devos, doğayla gündelik hayatın, kapitalist düzenin arasında keskin bir yol ayrımı olup olmadığını en etkili ve sanatsal şekilde gerçekleştiriyor... 'Here', izleyiciye önemli ve gerekli bir perspektif kazandırmayı başararak, sakinliğini ilk andan itibaren koruyarak doğanın gücüne, insanların bir varmış bir yokmuşluğuna gereğinde hatırlatmalar yaparak Berlinale'deki 'Karşılaşmalar'ın yıldızı olmayı sonuna kadar hak ediyor. 'Burada'ki tüm mesele bu çünkü. Trende yolculuk yaparken yeşili görmek. Shuxiu başardıysa neden biz başaramayalım...

 

twitter.com/mayksisman
instagram.com/mayksisman
youtube.com/mayksisman
can.sisman@milliyet.com.tr