Cyberpunk nedir?

Cyberpunk nedir?

Cyberpunk terimini anlatmak ve "Cyberpunk nedir?" sorusuna cevap bulmak için öncelikle Cyberpunk hakkında bir tanım yaparak başlayalım. Cyberpunk terimi hem bir kültürü hem de bir türü ifade etmektedir. Bilim kurgunun alt kategorilerinden biridir. Cyberpunk'ta doğanın yok olduğu, doğanın yerine yüksek ve gelişmiş teknolojik içeriklerin yer aldığı bir tasarım söz konusudur. Bu tasarım insanın yaşamının önüne geçer.

Cyberpunk kökeni

Cyberpunk'ın kökeni cyber ve punk kelimelerinden türemiştir. Cyber, ileri teknolojiyi, punk ise insanları ifade etmektedir. Punk olmak ile otoriteye karşı muhalif duruş sergilemek kastedilir. Cyberpunk bünyesinde sadece güçlüler yer alır, zayıflara yer yoktur. Ve bir önemli fark da cyberpunk'taki kahramanların 'anti-kahraman' olmalarıdır. Yani bu kahramanlar uyumsuz, dışlanmış ve suçlu karakterlerden oluşmaktadır.

Cyberpunk ve edebiyat

Cyberpunk terimi ilk kez 1983 yılında Bruce Bethke tarafından kullanılmıştır. Bethke, cyberpunk'a Amazing Science Fiction Stories dergisi için yazdığı bir öyküde yer verir. Cyberpunk'a dünyaca ünlü yazar Philip K. Dick'in en meşhur kitaplarından biri olan 'Androidler Elektrikli Koyun Düşler Mi?'de de yer verilir. Cyberpunk ilk olarak edebiyat alanında çıksa da günümüzde bir alt kültüre dönüşmüştür. Sanatın pek çok dalından moda ve felsefeye kadar farklı alanlarda kendine yer bulmuştur.

Cyberpunk ve sinema

'Androidler Elektrikli Koyun Düşler Mi?' kitabından uyarlanarak senaryolaştıran ve Ridley Scott tarafından sinemaya uyarlanan 'Blade Runner' cyberpunk'ın kült ve önemli filmlerinden biridir. Bunun haricinde yine başrolünde Keanu Reeves'in yer aldığı Wachowski Kardeşler'in 'Matrix' serisi başta olmak üzere Terminator, Robocop ve Mad Max gibi filmler de cyberpunk'ı destekleyen yapımlardır. Cyberpunk pek çok manga ve animede de karşımıza çıkmaktadır. Cyberpunk müzikte ise dünyaca ünlü elektronik müzik grupları The Prodigy ve Kraftwerk'le ilişkilendirilebilir.

Cyberpunk ve distopya

"Cyberpunk nedir?" sorusunu kısaca cevaplandırdıktan sonra cyberpunk'ın distopya ile ilişkisine göz atalım. Distopya nedir? Distopya, ütopyanın anti-tezi olarak kullanılır. Gelecekte yer alan totaliter, baskıcı bir devlet modelini ifade eder. Yani distopya denilince akla gelen ilk şey baskıcı, otoriter bir sistemdir. Cyberpunk denildiğinde de akla gelen şey distopyadır. Cyberpunk'ta distopik bir gelecekte, yüksek teknolojinin hakim olduğu bir yapı söz konusudur. Sosyal karışıklıklar hakimdir. Endüstriyel bir distopya vardır.

Cyberpunk ve teknoloji

Cyberpunk, teknolojik bir ütopyaya benzese de ileri teknoloji toplumun sadece karanlık tarafını ortaya çıkarır. İnsan lehine değil aleyhinedir. Yolsuzluklar, karışıklıklar, çeteler, kısaca karanlık bir dünya tanımlanır. İnsanların büyük çoğunluğu sanal gerçeklik içinde yaşar. Gerçeklik ve sanallık arasında ince bir çizgi vardır. Androidler, yapay zekalar, insan benzeri androidler cyberpunk'ın olmazsa olmazlarıdır.