Bir kitabın kapak tasarımı anlaşılır olmak zorunda mı?
E-kitap, dijitalleşme çağında geri planda kaldı. Çünkü okur kitlesi hala kitabın 'elle tutulabilir' olmasını tercih ediyor. Bu durum da kapak tasarımlarının önemini arttırıyor. Görselliğin ön planda olduğu bir dünyada, eski usul kitap kapaklarının tercih edilmemesi doğal. Renkli tasarımı olan bir kitap (garip ama gerçek) daha çok tercih ediliyor.
Edebiyat dünyası da dijitalleşmeden nasibini aldı ve 'e-kitap' diye bir şey çıktı ortaya. Ancak geri planda kaldı. Dijital müzik ve TV platformları kadar yaygınlaşmadı. Çünkü okur kitlesi hala kitabın 'elle tutulabilir' olmasını tercih ediyor. Bu durum da kapak tasarımlarının önemini arttırıyor. Yeni çıkan kitaplar, renkli ve can alıcı kapaklarla satışa sunuluyor artık. Bazen orijinal kapağa sadık kalınıyor, bazen de başarılı bir Türk tasarımcı bütün hünerini konuşturuyor.
Bir kitabı kapağı yüzünden satın almak
Bir kitabı kapağını sevdiği için satın alan herkes 'niteliksiz okur' olarak etiketlenemez. Yüzlerce kitap okumuş bir okur da, enteresan bir kitap kapağı sayesinde hiç tanımadığı bir yazarla tanışabilir. Ama son dönemde öyle enteresan kapak tasarımlarına denk geliyorum ki, "Acaba fazla mı abarttık bu işi?" diye düşünmeden edemiyorum. Önce iyi bir örnek vereyim: 'Nitelikli okur'ların çok sevdiği Jaguar Kitap, sadece seçkileriyle değil, minimal, sade ama etkili kitap kapaklarıyla da dikkat çekiyor.
"Yahu bu harf R mi yoksa L mi?"
Jaguar Kitap'tan çıkan yayınlarda her şey olması gerektiği gibi. Yazarın adı, soyadı, kitabın adı açık seçik yazıyor. Hiçbir şey editörlüğe aykırı değil. Kitabı şöyle bir elinize aldığınızda her şeyi anlıyorsunuz. Ancak bazı yayınevlerinin kitapları var ki, tabii ki isim verip onları üzmek istemem, gerçekten kafa patlatmak gerekiyor. Kapağa bakıyorsunuz,"Yahu bu yazarın adının son harfi R mi yoksa L mi?" diye düşünüyorsunuz. Havalı fontlar yüzünden ayaküstü okuma güçlüğü yaşıyorsunuz.
İki 'eksi'den bir 'artı' çıkmıyor
Çağdaş dünya edebiyatı yayınlayan yayınevlerinin bu konuda biraz daha dikkatli olması gerek. Zaten yazar isimleri yabancı. Daha önce adını duymadığımız birinin kitabını alıp kapaktaki adını bile doğru okuyamadığımızda, bir 'eksi', iki 'eksi'ye dönüşüyor. Üzgünüm ama iki eksiden de bir artı çıkmıyor. Kitapçıda denk geldiğimiz bu kitabı çözmek yerine "Amaaan" deyip rafa bırakıyoruz.
'Ayaklı TDK' gibi olanlar...
Bir kitabın dikkat çekici bir kapağa sahip olması nicelik ve nitelik açısından önemli. Ama anlaşılır olması çok daha önemli! 'Ayaklı TDK' gibi tashihlere sabrı olmayan okurlar, kapakta gereksiz vurgulanan birkaç harf ya da sırf dikkat çekici olsun diye anlamsızca hecelenen kelimeleri görünce irkilip sinirleniyor. Kapak tasarımlarında şekil kadar 'editörlük' de önemli olmalı.
twitter.com/mayksisman
instagram.com/mayksisman
youtube.com/mayksisman
can.sisman@milliyet.com.tr
