Jose Saramago: 'Hepimiz susalım, sözlerin işe yaramadığı anlar vardır'

Ekonomik nedenlerden ötürü okulu bırakmak zorunda kaldı

Portekiz edebiyatının dünyaca ünlü yazarlarından biri olan Jose Saramago, 16 Kasım 1922 yılında Portekiz’in Azinhaga Ribatejo kentinde doğdu. Yoksul bir köylü ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Saramago, Lizbon’da öğrenim gördü fakat ekonomik nedenlerden ötürü okulu bırakmak zorunda kaldı.

Uzun bir süre roman yazmadı

Makinistlik eğitimi aldıktan sonra teknik ressamlık, editörlük ve çevirmenlik gibi birçok iş yapan Saramago’nun ilk kitabı olan ‘Günah Ülkesi’ 1947 yılında yayımlandı ve Saramago, bu kitabından sonra uzun bir süre roman yazmadı.

Ancak 1966 yılında ‘Muhtemel Şiirler’ kitabıyla edebiyata geri döndü Saramago ve ‘Ricardo Reis’in Öldüğü Yıl’ romanında Avrupa’da gittikçe artan faşizme karşı bir eleştiri niteliği taşıyan eserini bu dönemde yazdı.

Kabil’i herkesten farklı anlattı

1991 yılında yayımladığı ‘İsa’ya Göre İncil’ kitabında ise şeytan ve Tanrıyı ters yüz ederek kilisenin onu aforoz etmesine neden oldu. 1995 yılında en büyük romanlarından biri olan ‘Körlük’ kitabını yayımlandı.

Saramago, son kitabı olan Kabil’de ise kutsal kitaplarda adı geçen Habil ile Kabil’in hikayesini anlatı. Bu kitabında yazar, Kabil’i herkesin bildiği üzere kötü kardeş olarak yazmamıştır.

İyi ki geçti bu dünyadan…

1993 yılında Kanarya adalarına yerleşen Jose Saramago, Pilar del Rio ile evlendi ve 18 Haziran 2010 yılında hayatını kaybetti.

Jose Saramago, ‘Körlük’ adlı kitabında ‘Hepimiz susalım, sözlerin işe yaramadığı anlar vardır.’ diye yazar. Tabii ki bu kitabın anlatmak istediği burada başka fakat bir yazarın ölümü, bize onun geriye bıraktığı kelimeleri okumaktan başka bir şey bırakmıyor. Jose Saramago, iyi ki geçti bu dünyadan. Başka söz söylemeyeceğim. Biz de kabul edelim ki: ‘Hepimiz susalım, sözlerin işe yaramadığı anlar vardır.’

twitter.com/deniz_tasdelen
instagram.com/deniz.i.tasdelen
deniz.tasdelen@milliyet.com.tr