İlhan Berk: Tüm yeryüzünü şiire resmeden şair

Fransızca öğretmenliği yaptı

İlhan Berk, 1918'de Manisa'da doğdu. İlk ve orta okulu doğduğu kentte tamamladı. Balıkesir Necatibey İlköğretmen Okulu'nu ve Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Bölümü'nü bitirdi. Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'deki liselerde Fransızca öğretmenliği yaptı. Ankara'da Ziraat Bankası Yayın Bürosu'nda çevirmen olarak çalıştı ve 1969'da emekliye ayrıldı.

Hem genç şairleri etkiledi hem de onlardan etkilendi

Kendini şiir ve yazılarına verdi. Manisa Halkevi Dergisi'nde yayınlanan ilk şiirleriyle bu şiirlerden oluşan ‘Güneşi Yakanların Selamı’nda görülen Nâzım Hikmet etkisi sonraki şiirlerinde kayboldu. ‘İstanbul’, ‘Günaydın Yeryüzü’, ‘Türkiye Şarkısı’ kitaplarındaki şiirlerinde geleceğe dönük toplumsal özlemleri dile getirdi. 1950'lerin ortalarında beliren genç şairleri etkiledi, onların bazı özelliklerinde de etkilendi.

İkinci Yeni akımına katıldı. ‘Köroğlu’, ‘Galile Denizi’, ‘Çivi Yazısı’, ‘Mısırkalyoniğne’ kitaplarında bu dönemin şiirleri yer alır. Bu dönemde şiirde anlam yaratmak için anlamsızlıklara yöneldi. Yalnızca anlamsızlığı savunduğu gerekçesiyle eleştirildi. Ardından şiirde konuyu tümüyle yok etme deneyine girişti. ‘Aşıkane’de nesneleri aşırı biçimde vurguladı. Ama bu vurgu giderek kendi benliğine yöneldi. ‘Şenlikname’de şiiri iyice düzyazıya yöneldi.

Şiiri bambaşka boyutlara taşıdı

Tüm yeryüzünü şiire sokan İlhan Berk, şiiri bambaşka boyutlara taşıdı. Öyle ki İkinci Yeni’nin en önemli isimlerinden olan Berk, lirik şiire bağlılığının yanı sıra toplumcu anlayışla da şiir yazdı. Bazı şiirlerinde kırsal kesime, işçilere yönelen şair bu noktada birçok duyguya yer verdi. Yaşamını şiire adayan İlhan Berk, 19 yaşında başladığı şiir hayatını büyük bir usta olarak tamamladı ve 2018 yılında hayatını kaybetti. 90 yıllık yaşamında şiire farklı bir boyut kazandıran İlhan Berk, Türk edebiyatında kendine has tarzıyla çok güzel bir yer edindi.