Ahmet Hamdi Tanpınar: 'Ne içindeyim zamanın ne de büsbütün dışında'

Türkiye’nin çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaptı

23 Haziran 1901’de İstanbul’da doğan Ahmet Hamdi Tanpınar, önce Baytar Mektebinde okumaya başladı. Fakat sonra orayı bırakarak İstanbul Üniversitesi’ne kaydoldu ve 1923 yılında Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. Türkiye’nin çeşitli yerlerinde öğretmenlik yaparken İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde yeni kurulan Türk Edebiyatı Kürsüsü profesörlüğüne getirildi. Ardından Maraş Milletvekili olarak TBMM'ye girdi ve daha sonra Milli Eğitim Müfettişliği'ne atandı.

Doğayla iletişim kurmayı amaçladı

Ünlü edebiyatçı adını ilk kez Altın Kitap dergisinde yayınlanan ‘Musul Akşamları’ şiiriyle duyurdu ve şiir zevkinin oluşmasında en etkili iki isim şüphesiz Yahya Kemal ve Ahmet Haşim oldu. İlk şiirlerini hece vezniyle yazan Ahmet Hamdi Tanpınar, bu şiirlerde imgeler ve musikiyi ön planda tuttu. Dönemindeki diğer şairlerden olan Faruk Nafiz ve öteki hececilerden farklı estetik yaratan usta edebiyatçı, kendine özgü sözcük ve kavramlar kullanarak içe dönük bir bakışla doğayla iletişim kurmayı amaçladı.

Yahya Kemal’e benzeyeceği endişesiyle şiire mesafeli durdu

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiirlerinde ‘zaman’ kavramı ön plandadır. Onun için zaman basit bir olgu değil aksine çok karmaşık ve katmanlıdır. ‘Bursa’da Zaman’ şiiri, bu bakış açısına örnek verilebilir. Şiire mesafeli durmasının sebebi ise Yahya Kemal’e benzeyeceği endişesiydi. Onun yerine şiirden çok öykü ve roman alanında eserler verdi. Romanlarında genellikle düşünceye yer veren usta yazar, böylece acılarını, özleyişlerini ve umutlarını kendine özgü bir anlatım tarzıyla dile getirdi.

Ürettikleriyle var olmaya devam ediyor…

Öykülerinde de zaman kavramına oldukça sık yer veren Ahmet Hamdi Tanpınar, Türk toplumunun sosyal meselelerine de kendine has tarzda yorumlar getirdi ve 24 Ocak 1962 yılında hayatını kaybetti. Yaşasaydı bugün 119 yaşında olacaktı. Fakat ürettikleriyle aramızda var olmaya devam ediyor.