Yemekleri yüksek sıcaklıklarda veya uzun süre pişirmek, vitaminlerin özellikle de C ve B grubu vitaminlerinin önemli ölçüde azalmasına neden olabilir. Bu vitaminler, ısıya karşı oldukça hassastır ve uzun süreli pişirme, onların yapısını bozarak besin değerini yok edebilir. Özellikle kaynatma ve kızartma gibi yöntemler, vitamin kaybını artırabilir. Kaynatma sırasında suya geçen vitaminler, yemeğin besleyiciliğini azaltır. Kızartma ise yüksek sıcaklık nedeniyle yağda çözünen vitaminlerin kaybolmasına yol açar.
Vitamin kaybını en aza indirmek için önerilen en etkili pişirme yöntemlerinden biri buharda pişirmedir. Buharda pişirme, yiyeceklerin doğal su içeriğini korumasına yardımcı olur ve vitaminlerin ısıdan zarar görmesini engeller. Özellikle sebzelerde buharda pişirme yöntemi, renklerin canlı kalmasını ve vitaminlerin büyük ölçüde korunmasını sağlar. Ayrıca, bu yöntemle pişirilen yemekler daha lezzetli ve besleyici olur.
Yemekleri kısık ateşte pişirmek, besinlerin içindeki vitaminlerin korunmasına yardımcı olur. Bu yöntem, yiyeceklerin yavaşça ve düşük sıcaklıkta pişmesini sağlar, böylece vitaminler ve mineraller yüksek ısıya maruz kalmaz. Özellikle çorbalar ve güveçler gibi yemeklerde kısık ateşte pişirme, lezzeti artırırken besin değerini korur.
Mikrodalga fırınlar, yiyecekleri hızlıca pişirmek için yaygın olarak kullanılır. Ancak, doğru kullanıldığında mikrodalga, vitamin kaybını en aza indiren bir yöntem olabilir. Mikrodalgada kısa süreli pişirme, yiyeceklerin ısıya maruz kalma süresini azaltır, bu da özellikle C vitamini gibi ısıya duyarlı vitaminlerin korunmasını sağlar. Ancak, yiyeceklerin mikrodalgada pişirilirken kurumasını önlemek için kapalı bir kap veya buhar haznesi kullanmak önemlidir.
Kızartma, yemeklerin lezzetini artırsa da besleyici değerlerini önemli ölçüde düşürebilir. Yüksek sıcaklıkta yağda pişirme, yağda çözünen A, D, E ve K vitaminlerinin yanı sıra C vitamini gibi diğer vitaminlerin de kaybına neden olabilir. Ayrıca, kızartma sırasında oluşan trans yağlar ve diğer zararlı bileşikler, yemeğin sağlıklı olma özelliğini azaltır. Bu nedenle, kızartma yerine fırında pişirme veya buharda pişirme gibi daha sağlıklı yöntemleri tercih etmek önemlidir.
Yemek pişirirken vitamin kaybını önlemek için dikkat etmeniz gereken birkaç basit ipucu bulunmaktadır. Sebzeleri büyük parçalar halinde doğrayın. Küçük parçalar, daha fazla yüzey alanı oluşturur ve vitaminlerin daha fazla kaybına yol açabilir.
Yemekleri mümkün olduğunca kısa sürede pişirin. Uzun süre pişirme, vitaminlerin parçalanmasına neden olabilir. Yemek pişirme suyunu dökmeyin; çorba veya sos yapımında kullanın. Böylece suya geçen vitaminleri de değerlendirmiş olursunuz. Taze ve mevsiminde sebzeler kullanın. Taze sebzeler, daha yüksek vitamin içeriğine sahiptir ve doğru pişirme ile bu vitaminler korunabilir.