“EYT’de çalışmalar sona doğru yaklaştığında EYT’lilerin mutlaka hizmet dökümlerini kontrol etmeleri gerekiyor. EYT yasalaştığında karşılarında 3 tane harf çıkma ihtimalleri söz konusu. K, S, ve Ş harfleri. Çalışanları hizmet dökümünde e-Devlet sistemine girdiklerinde hizmet dökümünün baş kısmının solunda bu harfleri görecekler. Turuncu, kırmızı ve yeşil renkleri var.
Bu sadece EYT kapsamında değil çalışanların genelini ilgilendiren bi konu ama EYT gündemde olduğu için yarın öbür gün EYT yasası çıktığında böyle bir şeyle karşı karşıya kalırsanız sıkıntı yaşarsınız diye bir uyarı yapıyoruz. Peki bu harfler neden önemli?br/>
Kontrollü iş yerinde tescil yapılıyor. Bazı kötü niyetli insanlar vatandaşlardan prim toplamak için merdivenaltı şirketler kuruyor. Herhangi bir faaliyetleri yok. Normal sigorta girişlerini yapıyorlar fakat sigorta primlerini devlete ödemiyorlar.br/>
Bir de gerçekten şirket var fakat bir takım iş ve işlemlerde usulsüzlükler yapıldığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetim elemanları iş yeri üzerinde kontrol sağlıyorlar. Kontrol esnasında çalışanların hizmet dökümünde yer alan çetvele K harfini koyuyorlar. Devletin kontrol elemanları burada bir kontrol yapıyor anlamına gelir. K harfinin konulduğu iş yerlerinde çalışanlar süreç içerisinde emeklilik hakkını elde etmişse, iş kazası nedeniyle geçici işsizlik geliri elde etmişse bu hakları geçerlidir. Hastanede provizyon engelleri ile karşı karşıya değiller ama bu iş yerinde bir kontrol yapıldığını çalışanın bilmesi gerekir.br/>
‘ŞÜPHELİ İŞ YERLERİNDE ÇALIŞANLARIN EMEKLİLİK MÜRACAATLARI İŞLEME ALINMAZ’br/>
Şüpheli iş yerlerinde Ş harfinin konulduğu iş yerlerinde bu iş yeri kontrollü iş yerini bir tık daha ilerisi yani burada şüpheli bir işlemin yapıldığı, burada K harfi konulan işyerinin dışında çalışanlar emeklilik başvurusu yaptıklarında bunların müracaatları işleme alınmaz, ta ki şüpheli iş yerinde elemanın denetimi bitene kadar iş yerleri askıda bekletilir.br/>
‘SGK, EMEKLİ OLMUŞ KİŞİLERDEN MASRAFLARI YASAL FAİZİ İLE TAHSİL EDER’br/>
Üçüncü basmakta yer alan S harfi ise burası artık gerçekte fiiliyatta bir iş yeri değildir. SGK’da tescili yapılmış merdivenaltı bir işletmedir. Vatandaşları dolandırıp, ‘Sigortanızı yapalım SGK’ya 3 bin lira ödeyeceğine 1500 lira bana öde kazancın olsun’ diyerek SGK’ya prosedür gereği verilip fakat paralarının primlerinin ödenmediği bir iş yeridir. Burada çalışanların emeklilikleri, başvurusu gelmişse, emeklilik şartları yerine gelmişse, başvuruları kabul edilmediği gibi daha önce bu iş yerinden emekli olup, iş görmezlik geliri almış, hastaneden tedavi olmuş kişiler de Sosyal Güvenlik Kurumu masrafları yasal faizi ile tahsil eder.br/>
‘ÇALIŞANLAR HİZMET DÖKÜMÜNÜ KONTROL ETSİN’br/>
Çalışanların çalıştıkları dönem itibarıyla hizmet dökümlerini kontrol etmeleri şarttır. Çalıştıkları iş yerinde herhangi bir riskli durum görüyorlarsa Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmeleri gerekiyor. K, S ve Ş harfi ileriki süreçlerde başlarına ciddi sıkıntı doğurabilir.”
EYT konusunda son olarak katıldığı canlı yayında açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan "Şu anda Vedat Bey ekibiyle birlikte çalışmalarını devam ettiriyor. Önümüzdeki ay ve yeni yıl EYT ile asgari ücretin arka arkaya açıklandığı aylar olacak." dedi.
Stajyerler EYT’nin gündeme geldiği ilk günlerden itibaren kendilerinde borçlanma imkanı tanınıp EYT kapsamında alınmalarını istiyorlar. 5 milyona yakın kişiyi ilgilendiren bir düzenleme. Neden peki bu sayı yüksek? Teknik meslek liseleri, çıraklık stajyerlik gibi durumlardan ziyade stajyerliğin zorunlu olduğu avukatlık ve mali müşavirlik gibi meslek kolları mevcut. O yüzden bu sayı bir hayli fazladır. Stajyerlerin durumu ise staj olarak çalıştıkları dönemde işverenlerce kendi haklarına kısa dönemli prim yatırılmaktadır. Yani bunlar hastalık, meslek hastalığı ve iş kazası primleridir. Ancak bunun yanında normal sigortalılardan yatırılan uzun dönemli sigorta kolları da var. Bunlar ise emeklilik, malullük ve yaşlılıktır.Stajyerler diyor ki: Evet bizim adımıza kısa dönemli sigorta primi yatırıldı. Biz uzun dönemli sigorta primini borçlanalım hem işe başlama zamanımız öne çekilsin hem de bu kapsamda emekli olabilelim. Sayın Bakan Vedat Bilgin, önceki açıklamalarında stajyerlere ilişkin bir düzenlemeden bahsetmişti fakat son yaptığı açıklamasında stajyerlerin ayrı bir düzenlemeye konulacağından bahsetti. Ancak stajyerlerin olması gereken kanun EYT kapsamında çıkarılacak kanundur ve bu sorun EYT ile beraber çözülmesi gerekmektedir.
Kıdem tazminatı kişinin en az 1 yıl süre ile çalışması ile birlikte hak kazanılır. Bununla beraber EYT kapsamında emeklilik dilekçesi veren kişiler emekli olmaları halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanacaklar. İşverenlerce zorunlu bir emeklilik söz konusu olamaz ancak ve ancak kendisi emeklilik dilekçesi verirse emekli olabilir ve çalıştığı yerden kıdem tazminatı hakkı kazanabilir.Zaten devletten emekli olacak kişiler kıdem tazminatı alabilecekler. Buna ilişkin kıdem tazminatı üst tutarı şu anda 15 bin 371 TL’dir yani bir kişi 10 yıl çalışmakla beraber 153 bin lirayı almaya hak kazanacaktır. Ama bu üst tavan limiti yeni asgari ücretle beraber yükselecektir.Aslında kişiler 1 Ocak itibarıyla emekli olursa daha fazla bir kıdem tazminatı alacaklar. Ancak bunun bir de işveren tarafı var. İşverenlerimiz de emekli olacak kişilerin kıdem tazminatını vermekle mükelleftir. Söz konusu tutarları ödemiş olmalarıyla birlikte vergi kanunlarına göre gider yazabilecekler.Emekli olanlara ilişkin eğer çalışmaları halinde sosyal güvenlik destekleme primi yatırılıyor. Bu tutarda normal yatırılması gereken sigorta priminden daha az bir tutardır. Emekli olduktan sonra işe devam ederse ikinci bir kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Yine en az bir yıl çalışma şartı vardır.”