MESCİD-İ AKSA ÖNEMİ NEDİR? Mescid-i Aksa nerede, hangi ülkede? Kaç yılında inşa edildi?
13.10.2023 - 17:07 | Son Güncellenme:
İslam dünyasının önemli mekanlarından biri de Mescid-i Aksa'dır. Hem Yahudiler tarafından hem de Müslümanlar tarafından kutsal kabul edilen Mescid-i Aksa'nın anlam ve önemi, inşaa edildiği yıl merak edilmektedir. İşte müslümanların ilk kıblesi Mescid-i Aksa hakkında merak edilenler...
Mescid-i Aksa nedir, ne zaman ve kaç yılında inşaa edildi? Mescid-i Aksa hangi ülkede soruları yaşanan son İsrail-Hamas gerilimi sonrasında bir kez daha gündeme geldi. Müslümanların ilk kıblesi olarak kabul edilen ve İslam inancına göre büyük anlamlar ifade eden Mescid-i Aksa aynı zamanda Yahudiler içinde kutsal sayılan mekanlar arasında yer alır. İşte Mescid-i Aksa hakkında merak edilenler...
MESCİD-İ AKSA NEREDE, HANGİ ÜLKEDE?
Yapı Kudüs'ün doğusundaki Eski Şehir bölgesinde, Tapınaklar Tepesi (Morya) olarak bilinen alandadır. Bu alanın yüzölçümü yaklaşık 144 dönüm olup, sayısı iki yüze ulaşan birçok esere sahiplik eder. Kubbetü's-Sahre'nin da üzerine kurulduğu kutsal kaya bu tepenin en yüksek noktası olarak kabul edilir.
Süleyman tapınağı, Kral Davut'un oğlu Süleyman'ın hükümdarlığı sırasında MÖ 957'de tamamlanmış, II. Nebukadnezar ise krallık ile birlikte yapıyı MÖ 586'da tümüyle yıktırmış, Yahudileri esir ederek Babil'e götürmüştür. II. Kyros MÖ 538'de Yahudilerin Kudüs'e dönmelerine ve tapınağı yeniden inşa etmelerine izin vermiştir. Gösterişsiz bir yapı olan İkinci Tapınak da MS 70'te Romalılar tarafından yıkılmış, geriye yalnızca batı yanında bugün “Ağlama Duvarı” diye anılan bölüm kalmıştır. Bugün El-Aksa Camii olarak bilinen yapının, Bizans imparatoru I. Justinianos tarafından Süleyman tapınağı kalıntıları üzerine yaptırılan bir bazilika olduğu kabul edilir. Emevi halifesi I. Velid (705-715) yapıyı büyük bir onarımla baştan aşağı yeniletmiş[3] ve bu yapıya Mescid-i Aksa ismi Abdülmelik bin Mervan tarafından Abbasilere karşı politik amaçlarla verilmiştir.
Tapınaklar bölgesi ve Süleyman Tapınağı Yahudiler ve müslümanlar arasında çekişme konusudur. Muhtemelen yerel halklar tarafından ayrıntıları ve tarihi iyi bilinen "tapınaklar bölgesi" yapıları Müslümanların çoğunluğu tarafından bilinmemekte, muallak taşı ve miraç gibi efsanevi anlatımlar içerisinde kullanılmaktadır. Örneğin Mescidi Aksa gösterilerinde sıklıkla Kubbetü's-Sahre resimleri kullanılır, ki bu yapı Yahudilerin muhtemelen sunak veya kurban kesim yeri olarak kullandıkları Kutsal Kaya'sını (Müslümanların muallak taşı) içine alacak şekilde Hz. Muhammed'in ölümünden yaklaşık 60 yıl sonra, Emevi halifesi Abdülmelik b. Mervan tarafından 687-691 yılları arasında yapılmıştır.
MESCİD-İ AKSA ÖNEMİ NEDİR?
Mescid-i Aksa Müslümanlar'ın ilk Kıble yönüdür. Kur'an-ı Kerim'de Mescid-i Aksa hakkında şöyle bir ayet vardır: "Kulunu (Muhammed'i) bir gece Mescid-i Haram'dan (Mekke'den), kendisine bir kısım ayetlerimizi göstermek için, çevresini mübarek kıldığımız Mescid-i Aksa'ya (Kudüs'e) götüren Allah'ın şânı ne yücedir. Doğrusu O, işitir ve görür."
Hz. Muhammed ise Mescid-i Aksa için şu sözleri söylemiştir: "Yolculuk ancak şu üç Mescid'den birine olur: Benim şu mescidime (Mescid-i Nebevî), Mescid-i Haram'a ve Mescid-i Aksa'ya.''
Mescid-i Aksa yalnızca Müslümanlar için kutsal bir yer değildir. Aynı zamanda Yahudiler için de Mescid-i Aksa en kutsal yer olarak görülmektedir.
İslam inancına göre Müslümanlar, Hz. Muhammed'in Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan Miraç'a yükselerek Mescid-i Aksa'ya geldiğine inanır.
Mescid-i Aksa, Hz. Muhammed tarafından Kıble olarak duyurulmuştur ve Hicret sonrası geçen 17 aya kadar bu şekilde kalmıştır. Daha sonra Allah, Hz. Muhammed'e Kıble yönünü Kâbe olarak vahiy etmiş ve Kâbe, Kıble yönü haline gelmiştir.
MESCİD-İ AKSA NE ZAMAN İNŞA EDİLDİ?
Mescid-i Aksa ilk olarak Hz. Muhammed'in sahabelerinden birisi olan Ömer bin Hattab tarafından inşa edilmiş küçük bir din eviydi. Daha sonra Emeviler'in beşinci halifesi Abdülmelik tarafından tekrar inşa edildi ve genişletildi. Abdülmelik'in oğlu Birinci Velid tarafından 705 yılında Mescid-i Aksa'nın yapımı tamamlandı. Mescid-i Aksa, 746 yılında meydana gelen bir deprem sonrası yıkıldı. İkinci Abbasi halifesi Mansur 754 yılında tekrar Mescid-i Aksa'yı inşa etti. Oğlu Mehdi ise 780 yılında Mescid-i Aksa'yı tekrar inşa etti. 1033 yılında meydana gelen depremle beraber Mescid-i Aksa ağır hasar aldı. 1035 yılında ise Fatimi Devleti'nin ikinci halifesi Zahir Mescid-i Aksa'yı onararak tekrar inşa etti ve bugünkü halini kazandırdı.
Her bir inşa ve tadilat sırasında o dönem başta olan halifeler Mescid-i Aksa'ya eklemeler ve yenilikler yaptı.
1099 yılında gerçekleşen Haçlı Seferleri sırasında Kudüs kenti ele geçirildi ve Mescid-i Aksa kiliseye çevrildi. Eyyubi Hanedanı'nın kurucusu Selahaddin Eyyubi, 1187 yılında Kudüs'ü geri aldı ve Mescid-i Aksa'yı tekrar camiye çevirdi.
Geçen yıllar boyunca Mescid-i Aksa, Eyyübiler, Memlükler, Osmanlı İmparatorluğu ve Ürdün devleti tarafından sürekli olarak restore edildi.
MESCİD-İ AKSA NEREDE?
İsrail ve Filistin'in tam ortasında yer alan Kudüs şehri, içinde bulundurduğu kutsal mekanlarla da oldukça önemli bir şehirdir. Mescid-i Aksa, Ağlama Duvarı, Kubbet-Us-Sahra gibi dini açıdan büyük önemi olan yapılara ev sahipliği yapan Kudüs'te günümüzde 800 bin civarı nüfusun olduğu bilinmektedir.
