25.02.2025 - 14:35 | Son Güncellenme:
Bulgaristan, Makedonya, Sırbistan ve Türkiye'nin bazı bölgelerinde geleneksel olarak takılan bir tür süs eşyası olan marteniçka genellikle kırmızı ve beyaz renkte ipliklerin örülerek yapılıyor. İnsanlar bu takıyı takarak sağlık, mutluluk ve şans dilekleriyle yeni bir mevsime geçiş yaparlar. Kırmızı renk canlılık ve sağlığı, beyaz renk ise saflığı ve temizliği simgeler. Peki, marteniçka ne zaman takılır, hangi bileğe takılır? Marteniçka bileklik hikayesi nedir? İşte merak edilenler...
Marteniçka, genellikle Mart ayının 1’inde takılır. Bu tarihte "Baba Marta" (Marta Nine) adı verilen geleneksel kutlamalar yapılır. Bu kutlamalarda insanlar birbirlerine marteniçka takarak baharın güzelliklerinden ve doğanın uyanışından dolayı sevinç duyarlar.
Marteniçka takan insanlar ilk kırlangıç veya leylek görüldüklerinde en yakın çiçek açmış ağaca bilekliklerini bağlarlar.
Bulgaristan'da da 1300'lü yıllardan bu yana baharın gelişinin "marteniçka" bileklikleriyle kutlanıyor.
Marteniçka geleneksel olarak sol bileğe takılır.
MARTENİÇKA NE ZAMAN ÇIKARILIR?
kişi eğer ay sonuna kadar leylek görmemişse 31 Mart'ta çıkarır ve bir dahaki seneye kadar isterse bilekliği saklayabilir.
Bulgaristan kültüründe marteniçkaya dair çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Bunlardan biri de Baba Marta''dır. (Marta Nine) Baba Marta, günümüze kadar korunmuş en saygın gelenekler arasında yer almaktadır.
Bulgarlar, 1 Mart'tan itibaren Baba Marta (Marta Nine) günlerinin başladığına inanmakta ve yakınlarına "martenitsa" olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye etmektedir.
Marteniçka takıları, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılabilmektedir. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulmaktadır.
İlk marteniçkalar, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırdı ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırdı. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırdı ve bu hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırdı.
Eskiden kırmızı-beyaz yünden yapılan martenitsalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilebilmektedir.
Martenitsaların tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise "Pijo ve Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır. Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.